DSC00082

Rozwój rozumiemy tutaj bardzo ogólnie, jako zachodzący w czj* proces zmian. W przypadku przedsiębiorstwa może on dotyca zarówno jego części, jak i całości, następować we wszystkich obszara# tzn. realizowanych celach, strukturze, technologii, a także odnosić i, do czynnika ludzkiego, t'życie pojęcia „rozwój” zamiast stosowany często określenia ..wzrost” wskazuje, że chodzi nam głównie o znińą o charakterze jakościowym, a nic ilościowym. Pojęcie „rozwój orgia zacji” zostało stworzone głównie po to. aby zaakcentować, iż zaróajk sama organizacja, jak i działania przez nią podejmowane bę<l( rozpatrywane z całościowego, holistycznego punktu widzenia.

Istota rozwoju organizacji może być w zasadzie interpretowani w dwojaki sposób: jako likwidacja t/w luki rozwojowej (rozbieżnofa rozwojowej! hądż jako proces doskonalenia miejsca, jakie organizacji zajmuje w otoczeniu

Przyjmując za f AckofTem. ze zachowania strategiczne każdej organizacji określaj* uh tworzące tzw potencjał działania i potencjał wpływa. przez lukę rozwojowy rozumiemy różnicę między nimi, co można wyrazić formuł4

LR - fPj-Pj,

|dae

LR —łąką nawojowa.

— potencjał dznkuNa.

P, — potencjał wpływu.

Potencjał łzlałaala to przede wszystkim siły pasywne, czyli takie elementy, ^ak kultura organizacji, umiejętności kierownicze, umiejętności logistyczne, powiadane zasoby. Potencjał wpływu określają natomiast siły wyzwalające działa ma i wywierające wpływ na wybór zachowań. Są (o głównie aspiracje efektywnościowe i kulturowe, struktura władzy oraz cechy przywództwa strategicznego charakteryzujące organizację. Pojęciem luki rozwojowej posługuje się również J. Tchorzewski w odniesieniu do różnicy miedzy stanem potrzeb a stanem nwUrwoad. Radary ten rozumie przez rozwój ..długotrwały proces n>ii 1 imionisyrfi zmian, w którym można wyróżnić następujące po sobie prawidłowo etapy zmian (fazy rozwoju) danego obiektu, wykazujące różnicowanie we lego obiektu pod określonym względem” (67, Ł 342}.

Lukę rozwojową definiuje się również jako różnicę między posiadanymi możliwościami (potencjałem) a rzeczywistymi osiągnięciami. Na potrzebę odkrywania możliwości tkwiących w samej organizacji (przedsiębiorstwie) zwracają uwagę K.. Fabiańska i J. Rokita [20. s. 106]. Autorzy ci twierdzą, że przedsiębiorstwo, niezależnie od stopniu zorganizowania, zawsze znajduje się poniżej swej optymalnej skuteczności działania. W konsekwencji likwidacja luki rozwojowej to w istocie poszukiwanie i eliminowanie wszelkiego rodzaju ograniczeń procesów rozwojowych. Ograniczenia te mogą mieć charakter subiektywny (błąd utopii, błąd nicadekwatności. błąd perspektywy) albo obiektywny (ograniczeniu strukturalne, kompetencyjne, poznawczo i motywacyjne).

Pomiaru luki rozwojowej można dokonywać /a pomocą wielu kryteriów, które powinny być dostosowane do i clńw analizy i specyfiki badanego obiektu. Są to najczęściej różnego lodzuju wielkości wynikowe UmtputH) wyróżnionych systemów i/luh jeb części Wielkości te tnogą mieć charakter zarówno jakościowy, juk ilościowy, przy czym ic drugie traktujemy tutaj jako pomocnicze.

W analizie luki rozwojowej wyróżnia się jej dwa podstawowe rodzaje: lukę operacyjną i lukę strategiczną |3ft, s. 51),

l uka operacyjna wynika głównie z niewystarczającego wykorzystania posiadanych możliwości (zasobów). Można ją zlikwidować podejmując takie przedsięwzięcia, jak: harmonizacja, racjonalizacja, intensyfikacja.

Pojęcie luki strategicznej związane jest z zagadnieniem granic rozwoju. Granice te z jednej strony są ograniczone, z drugiej zaś ciągle rozszerzają się, co wynika ze stale zachodzącego procesu postępu naukowo-technicznego, z odkrywania nowych możliwości. Przedsięwzięcia z zakresu wypełniania luki strategicznej wymagają / reguły podejmowania działań kreatywnych i innowacyjnych, wyraźnie różniących się od dotychczas realizowanych.

Wykorzystanie możliwości tkwiących w luce operacyjnej stwarza warunki osiągnięcia sukcesu i rentowności głównie w perspektywie krótkookresowej, natomiast uzyskanie tych rezultatów w perspektywie długookresowej wymaga działań w obszarze luki strategicznej. Ilustruje to rys. I.