34231

Wstęp

Pojęcie "ochrona pracy" może być rozumiane bądź bardzo szeroko, jako ochrona interesów pracowników, obejmując wszelkie działania mające na celu zabezpieczenie potrzeb i interesów prawniczych, bądź znacznie węziej - jako ochrona ludzkiej zdolności do pracy, poddawanej różnorodnym oddziaływaniom środowiska pracy, wpływającym mniej lub bardziej szkodliwie na zdrowie i zdolność do pracy zatrudnionych.

Początkowo pojęcie to ujmowano w sposób szeroki, współcześnie jednak ochronę pracy rozumie się węziej, definiując ją jako "zespół działań zmierzających do wyeliminowania czynników powodujących zmniejszenie się zdolności do pracy w procesie i w związku z procesem jej wydatkowania oraz do zapewnienia optymalnych warunków jej spożytkowania, właściwej jej regeneracji i rozwoju ¹". Działania te mają na celu ochronę pracowniczej zdolności do pracy przed zagrożeniami wynikającymi z materialnego środowiska pracy (warunków pracy, czynników powstających z procesów technologicznych itd.) i społecznego środowiska pracy tej organizacji, stosunków międzyludzkich, a także zagrożeniami wynikającymi z małej odporności danego pracownika na działanie materialnego lub społecznego środowiska pracy.

W polskiej nauce prawa pracy pojęcie ochrony pracy rozumiane jest w dwojaki sposób. W szerokim rozumieniu obejmuje ono w istocie treść wszystkich norm prawa pracy, ponieważ wszystkie one ustanawiane są w interesie pracujących i służą ochronie tych interesów. W węższym rozumieniu pojęcie ochrony pracy dotyczy tej części norm prawa pracy, które służą bezpośrednio celom ochrony zdrowia pracowników przed niebezpieczeństwami mogącymi powstać w samym procesie pracy.

Pojęcie wypadku przy pracy

Rezultatem naruszenia przez zakład pracy przepisów i zasad bezpieczeństwa i higieny pracy może być wypadek przy pracy lub choroba zawodowa, powodujące czasową lub trwałą niezdolność do pracy, a nawet śmierć pracownika. W związku z tym szczególnego znaczenia nabiera regulacja prawna kompensacji szkód wywołanych tymi przyczynami i należyte zabezpieczenie w tych przypadkach ochrony interesów pracownika i jego rodziny. Uprawnienia

osób poszkodowanych wskutek wypadków przy pracy i chorób zawodowych reguluje w sposób kompleksowy ustawa z 12.VI..1975 r. o świadczeniach z tytułu wypadków przy pracy i

1

A. Nałęcz. Ochrona pracy w: Polityka społeczna, pod red. A. Rajkiewicza, Warszawa 1973,