118593

(I) - faktyczny rzeczywisty koszt

Wariancja może być korzystna bądź nie, zawsze mniejsze od większego. Jeśli wariancja cenowa i ilościowa są korzystne to wariancja globalna również jest korzystna i na odwrót. Jeśli wariancja cen jest niekorzystna, a ilościowa korzystna to globalna ustalana per saldo w zależności, którą wybierzemy.

Założenia do przykładu:

W przedsiębiorstwie opracowano model kosztów standardowych. Koszty wytwarzania:

1.    Materiały bezpośrednie 0,7 kg/szt x 25 zl/kg = 17,5 zl/szt

2.    Wynagrodzenia bezpośrednie 0,5 godz./szt. X 12 zl/godz. = 6 zl/szt.

3.    koszty pośrednie zmienne 0,25 msg./szt. x 16 zl/msg. = 4 zl/szt.

4.    Koszty stale pośrednie 120 000 zl miesięcznic

W budżecie głównym założono wolumen produkcji w styczniu na poziomie 25 500 szt. W rzeczywistości wyprodukowano 23 000 szt. wyrobów gotowych Na końcu miesiąca wielkość produkcji w toku wynosiła 2 000 szt przerobionych w 50% dla wszystkich grup kosztów. Wariancje materiałowe:

Rzeczywiste zużycie materiałów: 18 000 kg, 432 000 zl Budżet główny - zużycie materiałów 25 500 szt. x 17,50 zl/szt. = 446 250 zl

Faktyczna wielkość produkcji w styczniu 24 000 ejp (ekwiwalentne jedn. sprzed.)

Budżet elastyczny - pomnożenie faktycznej wielkości produkcji x jednostkowy koszt standardowy 24 000 ejp x 17,5 zl/ej = 4200 000 zl

Globalna wariancja materiałowa

432 000 zl - 420 zl = 12 000 zl (Niekorzystna)

(1)    AP x AQ = 24 zl/kg x 18 000 kg = 432 000 zl

(2)    SP x AQ = 25 zl/kg x 18 000 kg = 450 000 zl

(3)    SP x SQ = 25 zl/kg x 16 800 kg = 420 000 zl (zużycie materiału rvedlug standardu 14 000 x 0.7= 16 800)

Wariancja cenowa 18 000 zl (Korzystna)

Wariancja ilościowa 30 000 zl (Niekorzystna)

Wariancja globalna 432 000 - 420 000 = 12 000 zl (Niekorzystna)

Rachunkowy odpowiednik kosztów przekroczył koszt zużycia materiałów w wyniku czego zyski operacyjne obniżyły się o 12 000 zl, z czego 18 000 zl jest skutkiem finansowym, odchylenie od ceny 30 000 zl jest skutkiem finansowym odchylenia od zużycia materiałów, a odchylenie to było niekorzystne.

Wariancja ilościowa jest niekorzystna i spowodowana zwiększeniem zużycia (np. wzrost kosztu materiału przez opóźnienie konserwacji maszyny, zbyt dużo materiałów zakupiono -magazynowanie, koszt walut - inflacja),

spowodowany z kolei np. jakością materiału, standard ceny nabycia uwzględnia rabaty.

Wariancje kosztów wynagrodzeń Rzeczywiste zużycie roboczo godziny 12 720 Rzeczywiste koszty zmienne wynagrodzeń 164 088 zl Koszty wynagrodzeń w budżecie głównym 22 500 szt. x 6 zl/szt. = 153 000 zl Faktyczna wielkość produkcji w styczniu 24 000 ejp Bud. Elastyczny:

24 000 ejp x 6 zt/ejp = 144 000 zl Globalna wariancja kosztów wynagrodzeń