65875 strony176 177

techniczny; koncepcja cz.p. jest jednym z głównych założeń ekonomii.

-D-

Degloincracja - (rozpraszanie osadnictwa) planowa działalność urbanistyczna, mająca na celu przeciwdziałanie rozrastaniu się wielkich aglomeracji miejskich; d. może przybierać dwie formy: bierną i czynną; d. bierna polega na ograniczaniu (niedopuszczaniu) do lokalizacji nowych zakładów pracy w obrębie aglomeracji, d. czynna polega na przenoszeniu ludności i istniejących zakładów pracy poza obręb aglomeracji.

-E-

Ekorozwój - (rozwój zrównoważony) to takie wykorzystanie środowiska i zasobów materialnych świata, aby potrzeby wszystkich ludzi zostały zaspokojone, przy jednoczesnym zapewnieniu możliwości korzystania z nich przez przyszłe generacje (przez ograniczenie konsumpcji, energooszczędność, korzystanie z proekologicznych technologii itp.).

-F-

Funkcje - (w ujęciu systemowym) jeden z elementów systemu społeczno-gospodarczego; f. to działalność ludzka, organizacji czy przedsiębiorstw pogrupowana w pewne kategorie o podobnych cechach technicznych, społecznych i ekonomicznych, związana z zaspokajaniem różnych rodzajów potrzeb. Funkcje miast - całokształt działalności społeczno-gospodarczej, jaką prowadzą miasta w systemie gospodarki narodowej.

-G-

Gospodarka przestrzenna - działalność polegająca na zmianie istniejącego stanu zagospodarowania przestrzennego lub ochronie jego wartości zgodnej z przyjętymi dla danego terytorium celami rozwoju; jest wielodyscyplinową dziedziną badań i działalnością praktyczną.

Green field - inwestycje od podstaw, czyli inwestycje całkowicie nowe; nie obejmują przedsiębiorstw przejmowanych przez inwestorów.

-H-

Homo occonomicus — abstrakcyjna konstrukcja pojęciowa w ekonomii, człowiek, którego postępowaniem rządzi wyłącznie racjonalność ekonomiczna, np. dążenie do maksymalizacji zysku.

-I-

Infrastruktura - urządzenia i instytucje niezbędne do zapewnienia należytego funkcjonowania gospodarki i życia społeczeństwa; rozróżnia się -^infrastrukturę techniczną i -> infrastrukturę społeczną.

Infrastruktura techniczna obejmuje urządzenia i instytucje w dziedzinie: transportu, kanalizacji, wodociągów, melioracji, energetyki i łączności; i.t. stwarza warunki i ułatwia prowadzenie i rozwój działalności produkcyjnej, jest również ważnym składnikiem warunków życia ludności; urządzenia i.t. świadczą usługi materialne.

Infrastruktura społeczna obejmuje następujące dziedziny: ochronę zdrowia, oświatę i wychowanie, kulturę i sztukę, kulturę fizyczną i rekreację, handel, usługi rzemieślnicze i gastronomię, instytucje prawa, porządku publicznego; jest podstawowym czynnikiem wpływającym na warunki bytowe, świadczy usługi o charakterze niematerialnym.

Internalizacja - przyswajanie sobie, uznanie narzucanych początkowo z zewnątrz wartości, poglądów, postaw za swoje własne.

Inwestycja - określenie używane w trojakim znaczeniu: a) jako nakłady nu zakup albo wytworzenie środków trwałych (budynków, maszyn, ruchomości, środków transportu) w celu wymiany zużytych lub powiększenia już istniejących; b) działalność tworzenia (nazywanego też inwestowaniem) obiektów trwałych albo ich nabycia; c) obiekty będące wynikiem inwestowania. I. to również lokowanie zasobów pieniężnych w aktywach finansowych, tzn. zakup papierów wartościowych (akcji, obligacji itp.).

Inwestycje green field —> green field

Inwestycje portfelowe (ang. portfolio iwestment) - polegają na zakupie akcji zagranicznych przedsiębiorstw, obligacji obcych rządów, przedsiębiorstw, organizacji międzynarodowych w celu uzyskania wyższych odsetek i dywidend w porównaniu do lokat na rynku krajowym; są to z zasady inwestycje krótkoterminowe.

Izodapany - wg A. Webera linie jednakowych całkowitych kosztów transportu (kosztów zaopatrzenia w surowce fabryki i kosztów dystrybucji gotowego produktu z fabryki do miejsc sprzedaży) na jednostkę produkcji.

-K-

Kapitat (ang. Capital) - obok pracy i ziemi podstawowy -^czynnik produkcji, który stanowią podstawowe dobra materialne i niematerialne wykorzystywane w procesach produkcji oraz zasoby pieniężne wykorzystywane w gospodarce; ze względu na formę k. dzieli się na materialny (budynki, maszyny, środki transportu itp.) i niematerialny (znak firmowy, licencje, jak również kapitał ludzki - wiedza i umiejętności pracowników).

Klimat inwestycyjny - ogół warunków charakteryzujących obszar czy miejsce lokalizacji z punktu widzenia potencjalnego inwestora; na pojęcie k.i. składają się: klimat polityczny, społeczny, ekonomiczny, administracyjny i prawny.

Konkurencyjność - zdolność do produkowania oraz oferowania dóbr i usług o takich parametrach techniczno--użytkowych, cenach, jakości oraz warunkach sprzedaży, które znajdą nabywców na rynkach: krajowym i zagranicznym.

Konurbacja - zespół jednostek osadniczych o podobnych cechach, jak aglomeracja, w której funkcjonuje kilka równorzędnych pod względem potencjału demograficznego oraz gospodarczego obszarów centralnych, powiązanych z licznymi mniejszymi ośrodkami; k. jest specyficznym rodzajem —^aglomeracji; k. ukształtowały się głównie na obszarach wydobycia surowców mineralnych (np. GOP).

Korzyści aglomeracji - korzyści wynikające z koncentracji funkcji i ludności na małym obszarze; k.a. występują w trzech postaciach, jako: ->korzyści skali, -żkorzyści lokalizacji, -^korzyści urbanizacji.

Korzyści lokalizacji - korzyści, które wynikają ze skupienia na niewielkim obszarze (lokalizacja blisko siebie) wielu przedsiębiorstw prowadzących tę samą lub podobną działalność.

Korzyści skali (produkcji) - korzyści, które osiąga jednostka gospodarcza przez wzrost produkcji czy usług; koszty produkcji lub usług zmniejszają się wraz ze wzrostem skali.

Korzyści urbanizacji - korzyści, które wynikają z powiązań między różnymi dziedzinami gospodarki oraz między nimi a gospodarką lokalną wielkiego miasta; polegają one na lokalizowaniu przedsiębiorstw różnych branż w sąsiedztwie już istniejących przedsiębiorstw i instytucji.

Koszty społeczne (ang. social cost) -wszystkie szkodliwe następstwa i straty, które ponosi społeczeństwo lub pojedyncze osoby w rezultacie procesu produkcji lub innych form działalności osób i firm, oraz którymi nie można obciążyć bezpośrednio ich sprawców.

-L-

Lokalizacja (łac. locare - umieścić) w odniesieniu do działalności gospodarczej oznacza umiejscowienie wielkości i rodzaju działalności gospodarczej, obicklu lub zespołu obiektów na określonym obszarze.