67276 skanuj0015 (76)

| Zasady ergonomii w optymalizacji czynności rtiboczych

liwiaiącc kontynuowanie pracy może nastąpić przy bardzo małym. ok. 5 U/min. wy dołku energetycznym. Zimpawmic dużych grup mięśniowych (np. praca wykonywana mięśniami całego tnłowia) powoduje zmęczenie dopiero przy 10-krotnic większych wartościach wydatku energetycznego.

Ciężka praca fizyczna powoduje nic tylko wyczerpanie energetyczne, lecz również dolegliwości i schorzenia układu mięśniowo-szkieletowego, które stanowię w ostatnich lalach poważny problem medyczny i ekonomiczny. W Polsce choroby narządu ruchu stanowię 33% wszystkich chorób zawodowych i ok. 12% przyczyn absencji chorobowych. W Szwecji, gdzie schorzenia mięśniowo-szkie-Ictowe sę uznane za chorobę zawodowę (niezależnie od wykonywanego zawodu) stanowię one przyczynę powstawania 1/3 wszystkich chorób i wypadków zawodowych oraz przechodzenia na wcześniejszą emeryturę.Tak więc,oprócz znacznych dolegliwości bólowych i ograniczenia aktywności życiowej, choroby narządu rucha powoduję duże straty materialne, wynikające ze zwolnień lekarskich, kosztów rehabilitacji i rent.

Na wielkość obciążenia układu mięśniowo-szkieletowego maję wpływ takie czynniki, jak: siła wywierana w czasie wykonywania czynności i czas jej trwania, powtarzalność zadań oraz czas przerw między nimi. Do oceny siły i zmęczenia mięśni może służyć pomiar maksymalnej siły skurczu dowolnego (nuiximum wluntary contraction - MVC) Poziom siły MYC obniża się wraz z rozwojem zmęczenia mięśniowego, który określa się zazwyczaj procentowym jej spadkiem.

Tablica 19.2-4 zawiera wskazania jaki powinien być maksymalny czas trwania ciągłego skurczu mięśniowego, aby nie prowadził do zmęczenia, opracowane przez Komitet Techniczny ISO. Według danych opracowanych przez ten Komitet, czas powtarzanego wysiłku wykonywanego przez pojedyncze grupy mięśni nic powinien przekraczać 50% wątłości MVC. Praca odpowiadająca wartości 70% MYC jest uważana za bardzo ciężką i nic powinna być wykonywana częściej niż co kilka minut i w czasie nic dłuższym niż 4 sekundy.

Tablica 19.2-4. Csas trwania ciągłego skurczu mięśniowego nie prowadzący do zmęczenia (ISO/TC/159/SC 3 WG 3 NI5)

fanom siły AA*:.*	Maksymalny czas tmoii skatem ańęśmowcgo. *
50	do 4
20	do 10
10	do IS

W ostatnich latach często stosowaną metodą służącą do oceny wysiłku mięśniowego wynikającego z wykonywania czynności roboczych jest analiza elck-tromiogramu (emg) rejestrowanego z wybranych mięśni. Zakłada się, że wysiłek mięśniowy jest proporcjonalny do napięcia mięśni. Nowoczesne metody analizy komputerowej zapisów emg wykazały zależność między silą mięśniową a wątłością odpowiednio przetworzonej amplitudy sygnału emg generowanego przez dany mięsień (J. V. Basmajian. C. i. DeLuca 1985; D. A. Winter. 1979). Wykorzystuje się różne metody analizy sygnału emg pozwalające na ocenę zarówno napięcia mięśniowego, jak i jego zmęczenia.