67627 Scan0041 (13)

szej, przeprowadzonych ze słuchaczami 1 ro-ku studiów, ilustruje właśnie taką sytuację dydaktyczną zorganizowaną przez nauczyciela akademickiego A. H. podczas wykładu z nawigacji na temat „Cyrkulacja i jej uwzględnianie”.

Godz. 13,11. Po omówieniu istoty cyrkulacji oraz niektórych sposobów jej uwzględniania nauczyciel akademicki poleca studentom rozwiązać w ciągu pięciu minut następujące zadanie dydaktyczne. Pisze na tablicy: Znane są dane: KR^OSO⁰; godz. 12,00; OL—84,7; zwrot na kurs 135°. Określić punkt zakończenia zwrotu okrętu (C), drogę na zwrocie (D) i czas zwrotu (T).

Godz. I'3,tl2. Studenci przystępują do rozwiązania danego zagadnienia djrjdaktycznego. Jedni szukają odpowiednich wskazówek o sposobach rozwiązywania zadania w skryptach i podręcznikach z nawigacji, inni studiują otrzymane od laboranta tabele cyrkulacji, jeszcze inni przeglądają własne notatki. W gabinecie nawigacji panuje duże ożywienie. Niektórzy uczestnicy zajęć, przyglądając się czynnościom swoich kolegów, przepisują od nich wyniki obliczeń. Studenci D. K. i W. T. zwracają się do prowadzącego zajęcia z prośbą o podanie sposobu rozwiązania zagadnienia. Nauczyciel akademicki udziela im konkretnych wskazówek.

Godz. 13,16. Kilku studentów rozwiązując zagadnienie posługuje .Się tabelami cyrkulacji. Wykonują odpowiednie działania w swoich zeszytach.

Godz. 13,17. Nauczyciel akademicki po uzgodnieniu ze studentami niektórych danych przedstawia na tablicy prawidłowe rozwiązanie. o;° = 13.5°—080°=055° d —3 kable <3 = 27,5°

C=12,00, OL- 85,0 D=3 kable T=2 minuty

Studenci przepisując podane wyniki do zeszytów porównują jednocześnie ich zgodność z własnymi obliczeniami.

Godz. 13,19. Nauczyciel akademicki, wyjaśniając przedstawiony sposób rozwiązania zagadnienia dydaktycznego, stwierdza: „Mamy tutaj przykład rozwiązania zadania za pomocą elementów pośrednich: d (drogi pośredniej) i q (kąta kursowego).

Dla kąta zwrotu ft° = 055° z tabeli cyruklacj*i wybieramy wartość d=3 kable i q = 27,5°. W tej samej tabeli szukamy również wartości: D=<3 kable i T—2 miinuty. W ten sposób uzyskujemy punkt zakończenia zwrotu okrętu: C=

o5,U

Godz. 13,21. Nauczyciel akademicki kontynuuje wykład (Protokół nr 34 z obserwacji zajęć dydaktycznych).

Analizując przebieg .przytoczonej sytuacji dydaktycznej należy stwierdzić, że obserwowani studenci zostali zapoznani podczas wykładu z istotą cyrkulacji i teoretycznymi zasadami niektórych sposobów jej uwzględniania. Jednakże nigdy jeszcze nie rozwiązywali oni tego typu zagadnień. A zatem określenie punktu zakończenia zwrotu okrętu za pomocą elementów pośrednich d i q stanowiło dla nich problem dydaktyczny. Sytuacja problemowa rozpoczęła się więc z chwilą sformułowania przez nauczyciela akademickiego zagadnienia do rozwiązania. Po zetknięciu się z nim niektórzy studenci przystąpili do analizy sytuacji. Pewna część studiujących samodzielnie poszukiwała odpowiednich informacji w notatkach, podręcznikach i tabelach cyrkulacji. Większość nie zdobyła się jednak na samodzielny wysiłek myślowy, zwracając się do nauczyciela akademickiego z prośbą o podanie sposobu rozwiązania danego zagadnienia dydaktycznego bądź też biernie przypatrując się czynnościom innych studentów.

Z analizowanego fragmentu protokołu z obserwacji wykładu wynika, że nauczyciel akademicki wytworzył taką sytuację dydaktyczną, która pobudzała studentów dc aktywności myślowej, niezbędnej przy weryfikacji teoretycznych tez w praktycznym zastosowaniu. Myśl, pamięć i uwaga uczących się doskonaliły się zarówno przy wyjaśnieniu istoty sformułowanego zagadnienia, analizowaniu powstałej sytuacji, szukaniu jej rozwiązania. jak i wykonywaniu przez nauczyciela akademic-

77