62325 obraz9

I) Komunikacja rytualna: od rozmowy codziennej do ceremonii medialnej

ciągłość między symboliką interpersonalną a medialną. Razem składają się one na rytualny mechanizm tworzenia świata społecznego, w którym wartościuje się pewne wizerunki, wzmacnia się pewne sposoby zachowania.

Pewnego wieczoru, gdy siedziałem na werandzie, zauważyłem przechodzące dwie nastolatki. Wyśmiewały stylizowany, kołyszący się chód modelek. „No jasne, nigdy bym tak nie chodziła”, stwierdziła jedna z nich z przekonaniem, równocześnie karykaturując ów sposób chodzenia. Wprawdzie w słowach, bez wątpienia, wykpiwały one standard mody reklamowej, a jednak naśladowały go.

Trajkotanie didżejów w przerwach między piosenkami nie wyraża jedynie tego, co mówią, lecz lansuje pewien sposób bycia. Pełni funkcję ikoniczną, którą omawia Goethals; jest to właśnie hiperrytualizacja w rozumieniu Goffmana. Jak zauważa Reeves, identyfikacji z postacią medialną nie można wyjaśnić jedynie fascynacją. Fani, słuchając ulubionego didżeja, zwracają się raczej ku rytualnej manifestacji wyborów dokonywanych w świecie dźwięków i znaczeń.

RYTUAŁY POLITYCZNE, RETORYCZNE I OBYWATELSKIE

Ceremonie polityczne i obywatelskie oraz mowa publiczna z nimi związana tworzą wyróżniające się formy społeczne. Wprawdzie w Stanach Zjednoczonych obecnie niemal wszystkie wydarzenia polityczne transmitowane są przez media, przy czym - jak zauważa K. Becker (1995) -transmisje te są często ważnym elementem procesu tytualizacji, przede wszystkim zależą jednak od dynamiki uczestników. Musi być jakieś miejsce, zgromadzone tłumy, a wydarzenie musi być jakoś zorganizowane. Organizacja ta prowadzi do stworzenia formy rytualnej i niemal w całości służy realizacji funkcji rytualnych.

10.1 SYMBOLIKA PAŃSTWA I WŁADZY; RYTUAŁY PRZEMÓWIEŃ I CEREMONII POLITYCZNYCH; WYBORY I ZAANGAŻOWANIE POLITYCZNE JAKO RYTUAŁ

Skuteczność symboli w rytuale oraz wagę realiów, które tworzą, w sposób najbardziej jednoznaczny ukazano w badaniach rytuału politycznego. Jedną z książek, które pomogły w sformułowaniu zasady, że teoria antropologiczna stworzona na użytek badań rytuału i religii jest również przydatna w badaniach polityki, była praca Geertza (1980) Negara, studium - jak to określił - państwa teatru na Bali.

Bali, zwłaszcza jak pokazują to XIX-wieczne dokumenty badane przez Geertza, to miejsce wyjątkowo przepełnione rytuałem. System państwowy był tu niezwykle zhierarchizowany, a każdy szczebel władzy -włącznie ze strojami i ozdobami osobistymi, architekturą, rzeźbą oraz innymi formami sztuki, zasadami wyrażania respektu i zachowania, dziedziczeniem, paradami, defiladami oraz rozmaitymi ceremoniami -znajdował odzwierciedlenie w formie rytualnej. W centrum spraw pań-

L