AMERYKAŃSKI TRANSPORTER OPANCERZONY
Projekt okładki: Zenon Pecko
Znak "W" oznacza, iż należy wyciąć otwór, a znak nożyczek, że należy przeciąć dany element. Do pracy należy przygotować drut o śr. 1-1,5 mm i o śr. 0,25-0,5 mm, ponadto patyczki drewniane o śr. 1,5-2 mm na narzędzia i lufę k-mu, a także farby i mazaki. Kolorem niebieskim malujemy lampy przednie cz.l8a , 18d, peryskopy cz.24h, a czerwonym lampy tylne cz.21a.
OPIS BUDOWY
Amerykański pływający transporter opancerzony Ml 13 jest najbardziej znanym pojazdem bojowym US Army. Znajduje się na wyposażeniu ponad 30 armii świata. Pierwsze prace nad Ml 13 rozpoczęto w 1956 roku, a w 1960 wypuszczono pierwszą ic h serię. Wykonany z aluminium kadłub okazał się tak samo odporny, jak ze stali pancernej. Produkcja Ml 13 zlokalizowana została w firmie FMC Corp. w San Jose w Kalifomi. W 1962 roku z Unii montażowych zjechały transportery M113A1, które pozostają na wyposażeniu wielu armii świata do dziś.
W późniejszym czasie Ml 13 stał się pojazdem wyjściowym dla nowszych konstrukcji, w tym M734, M723, oraz będącego obecnie na wyposażeniu M2 i M3 "Bradley". Transportery Ml 13 brały udział w większości konfliktów zbrojnych, jakie pojawiały się na świecie od 1960 roku, m.in. w wojnie wietnamskiej, w 1-aosie i Kambodży w latach 1967-71, poza tym będąc na uzbrojeniu armii Izraela, brały udział w działaniach wojennych przeciw ZKA, Syrii, Jordani i Libanowi w latach 1966-70. Brały też udział w operacji "Pustynna Burza" w Kuwejcie i Iraku oraz w wojnie Jugosławi.
Dane tak tyczu o- techniczne:
Długość: 4,87 m
Szerokość: 2,69 m
Wysokość: 2,50 m
Ciężar: 10,3 T
Załoga: 2+10- kierowca, dowódca+10 żołnierzy
Prędkość max: 64 kmMi- droga, 5,6 km\h- woda
Zasięg: 320 km
Kartonowy model Iransfmrtera Ml 13 oftracoiuann w skali 1:25 w barwach OSZ. -Jugosławia 1995 rnlt.
UWAGI OGÓLNE
Wręgi: pracę rozpoczynamy od przerysowania z ark. 1 wszystkich elementów, które należy wykonać z drutu (można ark.I odbić na ksero). W1 ,W2,W3,W4,W5,W6 naklejamy na tekturę i sklejamy wg. rys. 1.
Kadłub: wycinamy cz.l, na jego dnie przyklejamy cz.la (pogrubione tekturą), na nich mocujemy elementy wykonane wg. wz. A (5 sztuk). Do cz.l przyklejamy cz.lbl. i lbP. (tys. 2). Cz.2 wycinamy, usuwamy fragment z peryskopami, kształtujemy, doklejamy cz.2aL i 2aP. Całość przyklejamy do wręg. W cz.2b wycinamy otwór z elementami kół, który zaklejamy tekturą od strony niezadrukowanej. Cz.2b przyklejamy do cz.l, Ib, 2, 2a. Błotnik tylny cz.3L sklejamy z cz.Sa i przyklejamy do kadłuba z lewej strony. Podobnie postępujemy z błotnikiem 3P. l)o cz.lbL, lbP, 2aL, 2aP przyklejamy wykonane samodzielnie paski tektury o dł. 16 cm i szer. 1,55 cm. (rys.2). Cz.4 pogrubiamy do 2 mm i przyklejamy do cz.2b od strony niezadrutowancj. Cz.4a przyklejamy do cz.4. (rys.3,10).
Układ bieżny: sprzęgła boczne sklejamy z cz.5, 5a, 5b i przyklejamy do cz.l i lb. (rys.2).
Koła napędowe: cz.6 i 6a wycinamy, doklejamy cz.6b, 6c. Cz.6d zwijamy w ciasny rulon i mocujemy w cz.6. Cz.6e i 6f przyklejamy do ramion cz.6 i 6a. Doklejamy ez.6g , 6h i całe koła przyklejamy der cz.5. (rys.4). O..7 wycinamy i przyklejamy do cz.lb w oznaczonych miejscach, (rys.2).
Koła napinające: Cz.8 i 8a wycinamy, doklejamy cz.8h i 8c. Cz.8<l i 8c przyklejamy do cz.8c. Cz.8f i 8g sklejamy w pierścienie, pierwszy stroną zadrukowaną na zewnątrz, drugi do wnętrza i przyklejamy do ramion e:z.8 i 8a. Oś cz.8h sklejamy i mocujemy w cz.8, a następnie w kadłubie cz.lb. (Rys.5). Cz.9 wycinamy, wykonujemy otwór i prze:kładamy przez wykonane z drutu wg wz.A elementy, cz.9 przyklejamy do cz.lb. (Kys.2).
Wahacze: Cz. 10 wycinamy, kształtujemy, doklejamy cz.lOa, przyklejamy do cz.9. Cz.lOb zwijamy w ndon i przyklejamy do drutu. Cz.lOc łączymy z cz.lOd i doklejamy do cz.lOb. (Rys.2).
Koła nośne: Cz.l! i 1 la łączymy z cz.l Ib sklejonymi w pierścień stroną zadrukowaną na zawnątrz, a cz.llc stroną zadrukowaną do wewnątrz. Cz.l Id sklejone w stożki łączymy z cz.lle i Uf i przyklejamy do cz.l la. Cz.l lg wraz z naklejonymi cz.l lii lik przyklejamy do cz.l lc. Cz.l lh wraz z pognibionymi do 1 mm cz.l lj przyklejamy do cz.l lf. Obie połówki sklejamy ze sobą, strony niezadrukowane malujemy czarną farbą. Koła przyklejamy do wahaczy i drutu wz.A. (Rys.6)
Gąsienice: Górną część gąsienicy cz.l2 wycinamy bardzo starannie, doklejamy pogrubione cz.l2a i naklejamy na układ bieżny. Gz.l2b wycinamy, doklejamy pogrubione do 2 mm cz,12c i przyklejamy do cz.l2. Na styku gąsienicy z kołami odcinamy odpowiednio część zębów. (Rys.7). Osłony gąsienic: Cz. 13L i 13P wycinamy i przyklejamy do kadłuba cz.2aL i 2aP, do nich przyklejamy cz.l 3aL i lSaP oraz cz.l3bL i 13bP. (Rys.3).
Wyposażenie kadłuba: Właz awaryjny 14 przyklejamy od spodu do cz.l, cz.I5 przyklejamy z. przodu do cz.2. Drzwi luku silnikowego cz.l6 pogrubiamy tekturąi przyklejamy do cz.2. Wg wz.B wykonujemy uchwyt, który mocujemy w cz.16. Zawiasy luku wykonujemy z cz.l6a,16b,16c,16d,16e i przyklejamy do cz.16 i kadłuba cz.2. 0.17 przyklejamy do cz.2 i przyklejamy nad lukiem. Według wz.C wykonujemy uchwyty, które montujemy w kadłubie, na płycie czołowej i górnej. lampy przednie wykonujemy z cl. 18 i 18a oraz ukośnie ściętej podstawy 181>. Mniejszą lampę wykonujemy z elementów 18c i 18d i przyklejamy na podstawie 18b. Sygnał dźwiękowy sklejamy z. cz. 18e, 18f, 18g i przyklejamy do podstawy 18b. Kierunkowskazy sklejamy z. cz. 18h i 18i i przyklejamy między lampami. Osłony cz.!8j i 18k przyklejamy z obu stron nad lampami. (Rys.8). Falochron wykonujemy z cz.l9 i 19a, doklejamy cz.l9b od góry i 19c cal dołu. Do cz.19 przyklejamy cz.l9d, cz.l9e oraz 19f i 19g. 7,awiasy 19h i 19i przyklejamy do cz.19c. Mechanizm podnoszenia falochronu wykonujemy z cz.l9j i 19k, doklejamy 19m, !9n, !9o, mocujemy cz.191. Całość przyklejamy do kadłuba i falochronu. Falochron za pomocą zawiasów przyklejamy do kadłuba. (Rys.8). Drzwi rampy tylnej cz.20 wycinamy i kształtujemy, doklejamy drzwi wejściowe cz.20a. Całość przyklejamy do cz.2b. Cz.201) przyklejamy do cz.2b i 20. Cz.20c naklejamy na tekturę i przyklejamy do cz.20. Do drzwi 20a przyklejamy cz.20d,20e,20f i 20g. Zawiasy drzwi sklejamy z cz..20h i 20i i przyklejamy do cz.20 i 20a. Cz.20j i 20k przyklejamy do cz.20. Tylni hak sklejamy z. cz.201 i 20m i przyklejamy do cz.20. Cz.20n i 20o sklejamy ze sobą i przyklejamy do cz.20 oraz do cz.l z. przodu kadłuba. Cz.20p przyklejamy ele> cz.20. Uchwyt liny holowniczej wykonujemy z elementów 20r i 20s, które sklejamy ze sobą i przyklejamy do cz.20. Z grubej nic i wykonujemy linę, doklejamy na końcach cz.20t i mocujemy w uchwycie. Zawiasy rampy sklejamy z. cz.20u,20w,20z i przyklejamy do rampy. Cz.20y naklejamy na tekturę, wkładamy drut wykonany wg wz.D i przyklejamy do elrzwi 20a. (Rys.9). Pozostałe cz.20y przyklejamy w innych miejscach. lampy tylne wykonujemy z cz.21 i21a i przyklejamy do cz.2b. Gniazdko ładowania prądu sklejamy z cz.21 <1,21 e,21 f i przyklejamy do cz.2b. Podstawy kanistrów cz.22 przyklejamy nad błotnikami tylnymi. Kanistry można wykonać samodzielnie. (Rys.3). Górną osłonę luku silnika wykemujemy z cz.23 i 23a. Rurę wydechową wykonujemy z. e:z..23b i 23c i przyklejamy do cz.23. Cz.23d i 23e przyklejamy między osłonami luku silnikowego. Obok niej przyklejamy cz..20y wraz. z. drutem wg wz.D. (Rys.3,10). Właz kierowcy wykonujemy z cz.24 i 24a. Do nich przyklejamy sklejone ze sobą cz.24b i 24c. Zawiasy włazu sklejamy z. cz.24el,24e,24f,24g. Właz. przyklejamy do cz.2. Cztery peryskopy cz.24h formujemy i przyklejamy wokół włazu. Nad peryskopami przyklejamy c:z..24i. Do włazu przyklejamy cz.20y wraz. z drutem wg wz.D. (RyslO). Właz dowódcy sklejamy z cz.25,25a,25b,25c,25el. Zawiasy sklejamy z. cz.25e,25f,25g,25h i przyklejamy do kopułki wieżyczki. Do włazu doklejamy 5 peryskopów cz.24h i 24i. Cz.25i przyklejamy elo cz.25. (Rys.10). Górny właz. desantowy cz.26 naklejamy na tekturę i przyklejamy elo cz.2. Zawiasy sklejamy z. cz.26a,26b,26c i mocujemy elo cz.26 i 2. Do cz.26 przyklejamy e:z..20y wraz z. dnitemwz.D. (Rys.10). Elementy cz.27 przyklejamy po obu stronach włazu desantowego. Wysięgnik sklejamy z. cz.28 i 28a pegnrbionych tekturą i przyklejamy elo cz.2. Wentylator sklejamy z e:z.29,29a,29b,29c i przyklejamy elo kadłuba. (Rys.3). Osłonę luku cz.30,30a sklejamy ze sobą, zawiasy cz.SOb przyklejamy do e:z..30 i doklejamy do cz.2. Rurę wentylacyjną sklejamy z e:z..31,31a i przyklejamy elo kadłuba. (Rys.3). Cz.32 oraz 33 przyklejamy na górnej płycie kadłuba w oznaczonych miejscach. Anteny cz.SSa sklejamy z cz..331>, wg wz.E wykonujemy 3 anteny, doklejamy cz..33c i przyklejamy do kadłuba. Osłony anten wykonujemy wg.wz.F i G i mocujemy w oznaczonych miejscach. (Rys.3,10).
Uzbrojenie: Wg wz.H wykonujemy podstawę karabinu maszynowego, wyginamy ją tak, aby szerokość nie przekraczała 1,5 cm, doklejamy odpowiednio uformowaną cz.,34. Cz.34a przyklejamy elo cz.34, mocujemy drut wz.I. Podstawę przyklejamy elo włazu dowódcy. Lufę k-mu wykonujemy według wz.K, wkładamy do uformowanej cz.35, doklejamy cz.35a wraz z. cz.35b. Na końcu luf)' przyklejamy cz.35c. Celownik cz.35e! doklejamy elo cz.35. Tylce wykonujemy z cz.35e,35f, doklejamy do cz.35. Podstawę wykonujemy z cz.35g i 35h, przyklejamy do cz.35. Magazynek cz.35i przyklejamy elo poelstawy cz.35g. K-m mocujemy na podstawie.
Narzędzia: Łom wykonujemy wg.wz.L. Cz.36 pogrubiamy tekmrą i przyklejamy na kadłubie obok łomu. Cz.36a sklejamy, mocujemy w części wykonanej wg wz.L i przyklejamy do kadłuba. Siekierę wykonujemy z cz.36b i 36c i przyklejamy elo kadłuba. Narzędzia łączymy cz..36d. Kilof wykonujemy z cz. 36e, przyklejamy elo kadłuba za pomocą cz.36f. (Rys.10). Łopatę wykonujemy z el. 36g, eloklejamy el. wykonany wg. wz.M, elo nich przyklejamy cz.36h. Cz.36i przyklejamy z tyłu łopaty. Całość łączymy z. przednią płytą kadłuba cz.36i. Trzonki malujemy na brązowo.
Skład komputerowy tekstu: J.Oleś