71060 Obrza 1

Rozdział VII. Bitwa między Bugiem, Narwią i Wisłą

Wracamy ponownie do prześledzenia przebiegu działań na prawym skrzydle 1 Frontu Białoruskiego. Operacja ta, jak wynika z przedstawionych uprzednio rozważań, miała ogromne znaczenie dla walczącej Warszawy. W powstałej sytuacji jedynie ona mogła uratować powstanie, gdyby w jej wyniku udało się wojskom radzieckim dotrzeć do stolicy Polski.

Jak pamiętamy, radzieckie działania na tym odcinku w dniu 15 sierpnia utknęły w miejscu. Przy tym wojska niemieckie próbowały w kilku miejscach kontratakować, szczególnie w pasie IV KPanc SS w rejonie włamania jednostek radzieckiej 70 A na styku 3 i 5 DPanc SS, lecz próby te zostały udaremnione wskutek ognia sił radzieckich.

16    sierpnia doszło tylko do lokalnych starć. Wojska radzieckie umacniały się w rejonach włamań. Zahamowanie radzieckich działań zaczepnych umożliwiło Niemcom zabranie Grupy Taktycznej „E” z 2 A i przerzucenie tej jednostki za Wisłę¹.

17    sierpnia wojska 1 i 2 Frontu Białoruskiego kończyły przegrupowania i podciąganie sił, gdyż następnego dnia miało być wznowione natarcie, podczas którego zamierzano wykonywać zadania określone jeszcze 8 sierpnia.

Zaszły też zmiany w ugrupowaniu niemieckiej 9 A. Podporządkowano jej węgierską 12 DRez, która zajęła pozycje na północny zachód od Warszawy, by odciąć przede wszystkim połączenia między Kampinosem a Warszawą. 9 A otrzymała też węgierską 5 DRez, która 19 sierpnia przejęła odcinek obrony Wisły na południe od Warszawy. Tak więc, mimo obaw o postawę Węgrów, powierzono im zadanie izolacji powstania, a także odcinek frontu na biernym kierunku.

Wieczorem uaktywniło się radzieckie lotnictwo, bombardując i ostrzeliwując z broni pokładowej niemieckie pozycje. Ataki te koncentrowały się głównie na umocnieniach w rejonie Tłuszcza.

Aktywność lotnictwa oraz dane z rozpoznania o koncentracji dużej ilości radzieckich sił powietrznych przed frontem Grupy Armii „Środek”, a szczegól-

102

1

Meldunek 9 Armii z 16 sierpnia 1944 r., MiD WIH, l. 312, roi. 343, kl. 79169%; meldunek 2 Armii z 16 sierpnia 1944 r., MiD WIH, t 312, roi. 1321, kl. 0000009 n.