72488 Obraz 3 (9)

95

Badany przebieg doprowadza się do tzw wejścia Y oscyloskopu, a następnie, poprzez układy dzielnika i wzmacniacza odchylania pionowego, umożliwiające dopasowanie wartości sygnału wejściowego do czułości lampy oscyloskopowej, do płytek odchylania pionowego P_v.

W lorze X. oprócz układu dzielnika oraz wzmacniacza odchylania poziomego, znajduje się tzw. generator podstawy czasu. Zadaniem generatora jest wytworzenie napięcia pilokształtnego. które po przyłożeniu do płytek odchylania poziomego P_x. wymusza, przemieszczanie się strumienia elektronów po ekranie lampy oscyloskopowej w kierunku poziomym.

Generator podstawy czasu może być sterowany (wyzwalany) za pomocą sygnału wewnętrznego lub zewnętrznego. Umożliwia to synchronizację badanych przebiegów i otrzy manie na ekranie lampy oscyloskopowej stabilnego, nieruchomego obrazu Jest to szczególnie ważne w badaniach przebiegów niestabilnych, których czas powtarzania ulega ciągłym zmianom (np. przy obserwacji przebiegów ciśnienia w cylindrze silnika)

Zadaniem zasilacza jest dostarczenie wysokiego (układy lampy oscyloskopowej) i niskiego napięcia, niezbędnego do pracy układów funkcjonalnych oscyloskopu.

Dzięki znikomej masie elektronów możliwa jest wizualizacja przebiegów o bardzo dużych częstotliwościach. Wpływ bezwładności elektronów' daje się zauważyć dopiero powyżej 10 MHz.

Oprócz typowych oscyloskopów o konstrukcji podobnej do opisanej można spotkać liczne ich odmiany, skonstruowane w celu zrealizowania zadań szczególnych.

W większości pomiarów silnikowych istnieje potrzeba jednoczesnej obserwacji zmian wartości kilku wielkości. Umożliwiają to tzw lampy wielostrumieniowe, u których w jednej obudow ie są umieszczone dwa kompletne układy przyspieszają-co-odchyłające. Takie rozwiązanie umożliwia jednoczesną obserwację dwóch przebiegów na ekranie jednej lampy oscyloskopowej. Innym spotykanym rozwiązaniem jest zastosowanie lampy oscyloskopowej z elektrodą rozdzielającą strumień. W lampie tej zainstalowano jedną wyrzutnię elektronową, a powstający staunień elektronów jest rozszczepiany przez dwa układy odchylania w kierunku pionowym oraz jeden wspólny w kierunku poziomym.

Specjalne elektroniczne układy przełączające umożliwiają .jednoczesną” obserwację kilku przebiegów na ekranie lampy oscyloskopowej z pojedynczą wyrzutnią. W trybie tzw. „pracy naprzemiennej” przejęcie sterowania strumieniem elektronów przez kolejny sygnał następuje po pojedynczym cyklu pracy oscyloskopu (tzn. po przejściu strumienia elektronów' pomiędzy punktami skrajnymi ekranu lampy). W trybie tzw „pracy siekanej” przejęcie sterowania następuje wielokrotnie w trakcie pojedynczego cyklu pracy lampy. Z wykorzystaniem tej zasady buduje się oscyloskopy wielokanałowe (najczęściej 2-, 4- lub 6 kanałowe).

Konstrukcja typowego oscyloskopu umożliwia rejestrację przebiegów w paśmie częstotliwości od zera do około 400 MHz. Aby uzyskać możliwość badania sygnałów o większych częstotliwościach, buduje się oscyloskopy próbkujące, zwane rów-