169
w określeniu pracy tłoka (błąd objętości mnożony jest przez wartość ciśnienia). Ograniczenie takiego błędu w badaniach tego typu ma znaczenie podstawowe. Do prawidłowego ustalenia skali kątowej wykresu indykatorowego względem GMP stosuje się urządzenia mechaniczne, pojemnościowe lub mikrofalowe. Przykładem takich urządzeń może być tzw. czujnik GMP; jest to indukcyjny czujnik dotykowy montowany w gnieździe świecy zapłonowej lub wtryskiwacza, który pozwala dokładnie stwierdzić ustawienie wału korbowego, dla którego tłok znajduje się w swym najwyższym położeniu.
Aby uniknąć konieczności stosowania dodatkowego urządzenia, wykorzystuje się często tzw. termodynamiczną metodę wyznaczania GMP. Opiera się ona na stwierdzonym fakcie, że o ile w silniku teoretycznym napędzanym z zewnątrz maksimum ciśnienia w cylindrze występuje w GMP tłoka, o tyle w silniku rzeczywistym punkt wystąpienia maksimum tego ciśnienia wyprzedza GMP tłoka o kąt A({>. Wynika to z nieszczelności cylindra (A<|)l) i wymiany ciepła ze ściankami (A<f>w), a miarą sumy tych strat jest kąt przesunięcia termodynamicznego A<j> = A<j>w + A<t>L (rys. 10.16a). Kąt ten jest różny dla różnych silników i zmniejsza się wraz ze wzrostem prędkości
Ciśnienie
Rys. 10.16. Graficzna interpretacja kąta przesunięcia termodynamicznego (a) oraz zależność tego kąta od prędkości obrotowej silnika (b)