Ryt 3 10 Dmm IKR Matma • układzie przejściowy m (ze nacja postojową)
Mnjr • uktad/k czołowym powstawały na ogół w XIX wieku, gdi ttarje poc/Rkout budowanych wówczas linii kolejowych lokowano na skraja ówczesnych miast. W icJe z nich pozostało w tych samych miejscach, leci obecnie ju? praktycznie w śródmieściach tych rozrosłych miast i służy obecnie I wyłącznie do obsługi ruchu pasażerskiego. Liczne przykłady takich stacji można znaleźć w Londynie. Paryżu. Moskwie. Budapeszcie i wielu innych H Europy. W Polsce przykładem jest stacja Łódź Fabryczna. Na sta-fcl cjach tego typu tory przy peronowe są zakończone kozłami oporowymi. Głów-m budynek dworca mieszczący obiekty obsługi pasażerów (kasy biletowe. || przechowalnia bagażu, restauracja. WC. kioski handlowe) jest zwykłe umieszczony na przedłużeniu torów, zaś po bokach układu torowego znajdują sąl skrzydła boczne, w których mieszczą się obiekty zaplecza technicznego, admi- I nist racja. policja, poczta itp. Perony są zwykle na tym samym poziomie, co I podłoga dworca i płac przcddworcowy. Podróżni nie muszą więc pokonywać różnic wysokości. Często przestrzeń nad torami i peronami przykryta jest-dachem co tworzy wnętrze osłonięte od opadów i wiatru. Stacje w układzie czołowym są więc wygodne dla pasażerów. Wszystkie wjazdy i wyjazd) pociągów oraz jazdy manewrowe z i do stacji postojowej odbywają się przez [ drogi zwrotnicowe w jednym końcu stacji, co powoduje koncentrację przebić-1 gów sprzecznych, a więc komplikacje rozwiązań układów tych dróg i ograni-* czenia zdolności przepustowej. Stacje w układzie czołowym stwarzają więc trudne warunki dla organizacji ruchu kolejowego.
Stacje w układzie przejściowym są znacznie sprawniejsze w obsłudze! jazd pociągów i manewrowych, gdyż rozkładają się one na drogi zwrotnicowe | w obu końcach stacji, natomiast dojście do peronów z głównego budynku H dworca zlokalizowanego z reguły obok układu torów (oraz z pawilonu pomoc-1 niczego po drugiej stronie) musi prowadzić przez tunele lub kładki. W Polsce r mamy liczne duże stacje osobowe w układzie przejściowym, jak np. Warszawa Centralna (budynek dworca jest nad torami), Katowice Osób.. Kraków Gł. ( Łódź Kaliska
Stacje postojowe służą do przygotowania składów wagonowych pociągów pasażerskich do drogi. Składy wugonowe przybyłe z drogi są najpierw wstępnie przeglądane, aby określić zakres potrzebnych czynności naprawczych. Następnie dokonuje się ewentualnej wymiany wugonów w składzie oraz myje zewnętrznie skład na myjni. Potem czyszczone są wnętrza wagonów oraz wykonuje się drobne naprawy ich podwozi i wnętrz. Zaopatruje wagony sypialne i restauracyjne.
Międzytorza torów obsługowych są utwardzone i skanalizowane oraz wyposażone w instalacje ciepłej i zimnej wody, energii elektrycznej i sprężonego powietrza. W sąsiedztwie torów zlokalizowane są pomieszczenia warsztatów i zaplecza różnych specjalności z drogami dojazdowymi dla wózków ze sprzętem prowadzącymi na międzytorza. Na nowoczesnych stacjach czynności obsługowo-naprawcze wykonuje się w hali. w której mieści się cały skład pociągu, co zapewnia dobre warunki pracy niezależne od wpływów atmosferycznych. Przygotowane do drogi składy oczekują na torach odjazdowych na swój czas odjazdu. Wagony wyłączone ze składów oczekują na grupie torów rezerwowych i ewentualnie są kierowane do napraw w hali na danej stacji lub do większych napraw w zakładach naprawczych taboru.
Stacje postojowe muszą posiadać rozwinięte urządzenia dla ochrony środowiska. jak np. oczyszczalnie ścieków, przetwórnie śmieci, ponieważ przy myciu i czyszczeniu wagonów powstaje dużo ścieków i nieczystości stałych. W sąsiedztwie stacji postojowej jest dogodne miejsce dla lokalizacji lokomotywowni.
Stacje rozrządowe służą do zestawiania pociągów z wagonów towarowych, które mają jechać wspólnie w wyznaczonych kierunkach. Wagony przybywają na stację rozrządową w pociągach przyjeżdżających z różnych kierunków (oraz z własnych punktów ładunkowych). Przybyłe pociągi są dzielone, czyli rozrządzane; stąd przyjęła się nazwa tego typu stacji. Funkcję stacji rozrządowej można porównać do funkcji stacji przesiadkowej w ruchu pasażerskim, z tym że przesiadający się z pociągu do pociągu pasażerowie poruszają się sami, natomiast wagony towarowe muszą być manewrowane.
Typowy układ rozrządowy, stanowiący zasadniczą część stacji rozrządowej, składa się z następujących grup torów (rys. 5.11);
Rys. 5.11. Stacja rozrządowa