Połączenia wtłaczane są stosowane m.in. do łączenia korby z wałem i czopem korbowym (rys. 4.2a), w połączeniach wielokrotnie rozłączanych, np. w wykrojnikach (rys. 4.2b), do osadzania kół na wałach lub tulejek w różnych częściach maszyn itd. Połączenia skurczowe stosuje się przede wszystkim w połączeniach nierozłącznych, np. do osadzania wieńców uzębionych w kołach zębatych (rys. 4.2c), obręczy na kołach jezdnych (rys. 4.2d), tulei na wałach itp. Połączenia skurczowe dają możliwość m.in. zaoszczędzenia materiałów — np. można wykonać tylko wieniec koła zębatego ze stali stopowej, a piastę koła — z żeliwa.
Obciążalność połączeń wciskowych. Połączenia wciskowe mogą być obciążone siłą poosiową (wzdłużną) F lub momentem skręcającym Ms. Zdolność do przenoszenia jest zachowana pod warunkiem, że siła poosiowa F jest mniejsza od siły tarcia T, wywołanej dociskiem łączonych części:
F^T F ^ p-p-S
F < p-p-n-d-l (4.2)
gdzie:
p — obliczeniowy współczynnik tarcia (tabl. 4.1), p — najmniejszy wymagany nacisk jednostkowy na powierzchni styku,
S = n-d-l — pole walcowej powierzchni styku.
Tablica 4.1
Orientacyjne wartości współczynników tarcia fi przy obliczaniu połączeń wciskowych
Materiał części łączonych |
Zastosowanie smaru |
Połączenie wtłaczane |
Połączenie skurczowe | ||||
wartości współczynnika fi | |||||||
oblicze niowe |
przy montażu |
przy demon tażu |
oblicze niowe |
przy demon tażu | |||
stal |
stal lub sta-liwo |
olej maszynowy |
0,06 |
0,15 |
0,20 |
— |
— |
bez smarowania |
0,08 |
0,20 |
0,25 |
0,14 |
0,40 | ||
żeliwo |
0,08 |
0,14 |
0,16 |
0,08 |
0,18 | ||
mosiądz brąz |
0,05 |
0,10 |
0,12 |
0,06 |
0,25 |
Jeżeli połączenie obciążone jest momentem skręcającym Ms, wówczas i^ieżność 4.2 przyjmuje postać
(4.3)
^ 0,5/r p- n- d2 ■ /
83