74707 IMG"09 (6)

obradującego istnienie odrębnych modeli szkoły w ipohcrrt—n, pfc również elementów składających się na każdy z nich. respektując załozer* że zaprezentowane poniżej dwa sposoby postrzegania szkoły są piwap* uproszczeniem i zawierają elementy większej liczby wyżej opisanych rzeczywistości szkolnej:

MODEL FUNKCJONALNO ■ •STRUKTURALNY

MODEL INTERAKCYJNY I TEORII KONFLIKTU

SZKOŁA - SYSTEM KULTUROWY

1. Funkcje o4«mty

2 Coc fi/ HikoN I Ch na proc«a aócjalliacfl IwyciMManU

3. Rola I funkcja MUCIJicMa. CIOMhiIu roli

i II—naa) loraaHarp (KA —Mna. kan*K imw»ai|a praamacj

2- Ukryły program ijego apąwa na osobOMMC uunOa (ccttamoM, po*—Aa. prumM aaMofy w    spolacłnym)

3 Stratogio uernI naueryUM

4. Wan uftonajMo

(eachy Masy' proc—y. sryla i klimat wycnowartg*. ekologia Masy MMom)

4 Antropologia Maay —m (rytualny v«yrniar praktyk p—gogcłnyeft)

Rysunek 0 Modele szkoły w nowoczesriym społeczeństwie

Funkcje szkoły. Cechy szkoły i ich wpływ na proces socjalizacji i wychowania

Jedną/najczęściej wymienianych funkcji szkoły jest funkcja dy da kty cz-na? iwana takie nauczającą. Określa ona istotę działania szkoły, którą jest przekazywanie wiedzy, rozwój zdolności i zainteresowań ucznia. Funkcja ta ai duraktctjawny i rzeczywisty, pdyż wszyscy członkowie społeczeństwa - niezależnie od posiadanej wiedzyi doświadczeń życiowych, są jej świadomi i to ją właśnie wymieniają na pierwszym miejscu, jeśli pytamy o zadania

szkoły. Poza tym każda szkoła wyposaża uczniów w jakąś wiedzę, co nadaje

funkcji dydaktycznej charakter rzeczywisty.

Drugą funkcją szkoły jest funkcja wychowawcza, czy szerzej socja-Uzacyjoa. Ich istotą jest przekazywanie norm, wartości i zasad współżycia spoKeźnego w podobny sposób, jak dzieje się to w rodzinie, tyle że na bardziej ogólnej, uniwersalnej płaszczyźnie. By wychowywać efektywnie konieczna jot podstaw owa zgodność w obrębie założeń, podstaw wychowania w szkołę, jak i w rodzime. Poważne rozbieżności są zazwyczaj źródłem niepowodzeń wychowawczych i zaburzeń sfery wartości u dziecka. Obok wychowania możni także mówić o socjalizacji w szkole, która w odróżnieniu od wychowania nie ma charakteru intencjonalnych oddziaływań na psychikę uczniów, opiera się raczej na dokonującej się, nieświadomej internalizacji zachowań lansowanych przez grupę, reguł współżycia społecznego w grupie, jaką jest klasa szkolna. Treści przyswajane w trakcie socjalizacji wtórnej w szkole mogą mieć charakter adaptacyjny, dzieje się tak na ogół wtedy, gdy uczniów obowiązuje ścisłe przestrzeganie wyznaczonych przez nauczyciela reguł i zasad postępowania, kontrola zaś z jego strony przybiera formy autokratycz-nc Mogą też przybierać charakter transformatywno-przeobrażeniowy, a dzieje są uk na ogół wtedy, gdy nauczycielowi nieobce są innowacje i eksperymenty w pracy z uczniami, gdy obserwując jego działania oparte raczej na współpracy w modelu demokratycznym, nie zaś autokratycznej kontroli, uczniowie sami w procesie zdobywania wiedzy nic obawiają się próbować czy wątpić, samodzielnie formułując problemy i poszukując rozwiązań.

Oczywiście w praktyce rozróżnienie między wymienionymi funkcjami me jest proste, już samo oddzielenie procesów wychowania i nauczania namęczą pewnych nudności. W rozdziale 2 niniejszego opracowania omówione zostały pojęcia dyspozycji instrumentalnych odpowiadąjących