76380 PICT0015 (21)

I

Jak widać z podanego przykładu, \v pewnych przypadkach otrzymuje się | ujemne wartości odkształceń. Wskazują one tylko na to, że w rozpatrywanym f procesie odkształcania wielkość będąca podstawą obliczania odkształcenia (wy- •] miar liniowy lub pole przekroju) maleje. W wielu przypadkach stosuje się j bezwzględne wartości wyrażeń (1.25)-(1.29).

Znając wartość odkształcenia określoną za pomocą jednego z omówionych j powyżej wskaźników, można zawsze obliczyć wartości pozostałych korzystając ¹ z warunku zachowania stałej objętości materiału.'W tablicy 1.1 zestawiono-odpowiednie wzory dla procesów wydłużania.

cdksztotcenie logarytmicznej, i_n

wydłużenie względne r, *-—-1

Tablica 1.1. Związki zachodzące między wskaźnikami odkształcenia dla procesów wydłużania

Wskaźniki odkształcenia	tl	t		tA
et	—	et sb e*— 1	ei=żł-l	tA ^Cl~~ 1-tA
t	t — ln(l+n)	—	t = lnżt	e = In—-— 1— c.<
*	żi=» 1+ei	1) I	—	i i ^^=1=Ta
*A	t\	tA — 1— 0-*	WSk	—

Wartości te można również wyznaczyć posługując się zależnościami po^J danymi na rys. 1.15. Wykreślono na nim krzywą e, określającą zależność odkształcenia rzeczywistego e od wydłużenia względnego ej lub współczynnika

fy dłużenia At i analogiczną krzywą c_A określającą względną zmianę pola. irzekroju (ubytku przekroju).

> Wyznać ze nio z wykresu wartości e i tA przy znanych wartościach At lub it wymaga posłużenia się tylko jedną, odpowiednią krzywą. Jeśli się chce 'Wyznaczyć wartość e znając wartości ca lub odwrotnie, trzeba posłużyć się obiema krzywymi. Sposób wyznaczania wartości e, At i tA dla określonego tt (oraz wartości c dla znanego c_A przedstawiono na rys. 1.15 za pomocą linii przerywanych i strzałek.

; Wielo wyrobów kształtuje się w kilku kolejnych operacjach o tym samym .schemacie odkształceń. Można tu wymienić ciągnienie drutów, prętów i nur, ■wyciąganie wytłoczek i wyprasek, spęczanie‘łbów śrub i nitów itp. Często w takich przypadkach zachodzi konieczność określenia odkształceń całkowitych, jakim ulega materiał, na podstawie znajomości odkształceń występujących tr kolejnych operacjach. Na podstawie definicji wskaźników odkształcenia .można wyprowadzić odpowiednie wzory.

■lisi

* Całkowite odkształcenie rzeczywiste dla n kolejnych operacji o tym samym phcmacic odkształceń określa się za pomocą wzoru

a więc

I

^£l,n — ^cl“ł*^£2“i” ••• +^£a •

Całkowite odkształcenie względne wynosi

1 (1— ^e^<l) (1—^ejli) ••• (1—*-l») >

(1.30)

(1.31)

SW przypadku odkształceń względnych określanych za pomocą zmian wymianów liniowych wzór określający odkształcenie całkowite ma budowę analogiczną.

K Całkowity współczynnik wydłużenia jest równy

In hi* U

a

wyli

(1.32 >

i.2. ANIZOTROPIA WŁASNOŚCI PLASTYCZNYCH MATERIAŁU

pBŁ

Rozpatrywano dotąd materiały mające izotropowe własności plastyczne, jwięc materiały, dla których własności tc są niezależne od kierunku. Ze względu anizotropowe własności plastyczne pojedynczego kryształu, izotropowośó Stcriałów polikrystalicznych może zachodzić tylko wtedy, gdy występuje ^uporządkowano ułożenie osi krystalograficznych poszczególnych ziaren. Taki