IMG21

Jak już wspomniano, proces narastania krystalitów odbywa się na pow ierzchnia elipsoid odpowiadających położeniu izoterm temperatury solidus, a krystality w metalach o sieci regularnej rosną w kierunku <100>. Ponieważ kierunek odprowadzania ciepła, a zatem kierunek wzrostu dendrytów, jest w przybliżeniu prostopadły do linii izotermy krystalizacji, przemieszczanie się jeziorka spawalniczego powoduje zmianę kierunku głównej osi wzrostu dendrytów.

Na rysunku 6.7 pokazano orientacyjne osie dendrytów jako krzywe przestrzenne. Ponieważ kierunek krystalograficzny <100> nie może być łukiem, w procesie krystalizacji następuje zmiana kierunku wzrostu, przy czym zmiana ta odbywa się głównie w momencie zatrzymania procesu krzepnięcia. Po zatrzymaniu frontu krzepnięcia następuje ustalenie się nowych warunków krystalizacji i wzrost krystalitu odbywa się w „nowym” kierunku <100> o pewnej małej dezorientacji w stosunku do „starego” kierunku wzrostu przed zatrzymaniem frontu. Tak więc w rzeczywistości główne osie wzrostu składają się z odcinków prostych, między którymi występują małe kąty dezorientacji (do 15°). Sumowanie się małych kątów dezorientacji na długości krystalitu powoduje, że między początkiem krystalitu na linii wtopienia i jego końcem w osi spoiny występuje duży kąt dezorientacji, mimo że jest to ten sam kierunek wzrostu <100>.

makroskopowy kierunek wzrostu krystalitu

kierunek wzrostu po zatrzymaniu frontu

kierunek wzrostu przed zatrzymaniem frontu

Rys. 6.10. Schemat zmiany kierunku wzrostu krystalitów w procesie krystalizacji nieciągłej

Zmianę kierunku wzrostu krystalitu przedstawiono schematycznie na rysunku 6.10, natomiast wygląd lica spoiny z widoczną zmianą kierunku wzrostu pokazano na rysunku 6.11.

231