76417 skanuj0231 (4)

Drugą grupę stanowią czynniki decydujące o wymiarach łożyska. Należą do nich: wartość obciążenia, przy którym łożysko przepracuje określony okres bez zniszczenia, oraz maksymalna prędkość obrotowa (n_gr) dla danego łożyska. Obciążenie łożyska określa się w czasie ruchu (nośność dynamiczna), tj. w przypadku, gdy pierścienie obracają się względem siebie z prędkością obrotową n > 10 obr/min, oraz w czasie spoczynku (nośność statyczna) — tj. przy n ^ 10 obr/min.

Wartość nośności dynamicznej (symbol C), podawana w katalogu, określa obciążenie, które łożysko może przenieść przy minimalnej trwałości równej 1 min obrotów, natomiast wartość nośności statycznej, C₀, wyrażona w jednostkach siły, jest to zdolność do przenoszenia obciążeń przez łożysko będące w spoczynku lub obracające się z prędkością n < 10 obr/min.

Za trwałość łożyska przy danej prędkości obrotowej przyjmuje się czas pracy łożyska w milionach obrotów lub godzinach, obliczany do chwili wystąpienia pierwszych oznak zmęczenia materiału, którymi są rysy i mikro-pęknięcia na powierzchniach tocznych; dalszym ich następstwem jest łuszczenie powierzchni tocznych i zniszczenie łożyska.

Tablica 10.4

Ogólne wytyczne doboru trwałości łożysk tocznych L_h w godzinach

Rodzaj maszyny	Lh w godzinach
Przyrządy i aparaty rzadko używane	500
Silniki lotnicze Silniki samochodowe: wały wykorbione i korbowody	500-1000
— w samochodach osobowych i lekkich ciężarowych	1000 - 2000
— w samochodach ciężarowych i ciągnikach	3000-5000
Przekładnie zębate w silnikach samochodowych Maszyny o krótkich okresach pracy, pracujące niestale; narzędzia ręczne, podnośniki w fabrykach i dźwigi montażowe, maszyny o napę-	4000 - 6000
dzie ręcznym, maszyny gospodarstwa domowego itd. Maszyny pracujące na stałe przy koniecznej dużej niezawodności pracy: maszyny pomocnicze w siłowniach, maszyny poruszające przenośniki, podnośniki, dźwigi, obrabiarki rzadziej używane, walce robocze	4000-8 000
w walcarkach Maszyny pracujące 8 h/dobę nie w pełni wykorzystane: silniki elekt-	8000-12 500
ryczne i spalinowe, przekładnie zębate Maszyny pracujące 8 h/dobę w pełni wykorzystane: obrabiarki do	12 500-20000
metali, dźwignice pracujące nieprzerwanie, dmuchawy	20000-32000
Pojazdy szynowe: silniki trakcyjne itd. Maszyny do pracy ciągłej (24 h/dobę): sprężarki, pompy, taśmowe ^ urządzenia przeładunkowe, wyciągi kopalniane, maszyny pracujące	32000-50000
nieprzerwanie Wały napędowe, silniki spalinowe i inne urządzenia na statkach i okrę-	50000 - 63000
uch Maszyny do pracy ciągłej (24 h/dobę) o wymaganym dużym stopniu pewności pracy: maszyny papiernicze, siłownie, pompy kopalniane,	63 000-100000
miejskie stacje pomp itd.	100000 - 200000

231