78410 rośliny II (18)

Obuwik pospolity

Cypripeaium calceolus, A

Należy do najefektowniejszych krajowych przedstawicieli storczyko-watych. Jest to wieloletnia roślina wysokości 15-45 cm, o pełzającym kłączu i pojedynczej, omszonej łodydze. Liście ma podłużnie jajowate, na nerwach pokryte meszkiem. Kwiat obuwika wyróżnia się charakterystycznym kształtem i wyjątkową wielkością - jest jednym z największych kwiatów w naszej florze (średnica <lo 10 cm), z warżką (charakterystycznie powiększony płatek korony kwiatu) rozdęła na kształt trzewiczka, koloru żółtego. Owady zwabione barwa warżki wchodzą do jej wnętrza i, chcąc opuścić kwiat o zbyt stromych ścianach, muszą przejść najpierw po znamieniu, a następnie ponad pręcikami, co zapobiega samozapyleniu kwiatu. We wnętrzu warżki nie ma nektaru.

Bardzo dekoracyjne kwiaty obuwika sprawiły, że roślina ta, od dawna zrywana, jest obecnie prawdziwą rzadkością. Występuje w cienistych lasach liściastych i zaroślacłi na podłożu wapiennym. Niekiedy uprawiana jest w ogrodach. Zakwita w maju i czerwcu.

Dwulistnik muszy

Ophrys inseclifera (syn. Ophrys muscifera), B Jest bardzo pięknym storczykiem, wysokości 15-30 cm. z małą pojedynczą bulwą i kwiatami podobnymi do owłosionych much (stąd nazwa). Nie tylko człowiek, ale i samce niektórych trzmieli i dzikich pszczół biorą kwiat tej rośliny za owada. Samiec, uważając kwiat za samicę, siada na warżce i próbuje ją zapłodnić - zapewnia to zapylenie rośliny obcym pyłkiem. Gdy jednak w okolicy pojawi się dostateczna liczba samic trzmieli i pszczół, samce przestają interesować się kwiatami dwulistnika muszego.

Roślina ta występuje niezwykle rzadko na suchych, słonecznych stokach Pienin, na pojedynczych stanowiskach. W Europie Południowej jest jeszcze dość pospolita.

'Szil/Mstz}

39