0126

II. 18 a. 19.

KAZIMIERZ; MIESZKO.

111

mierzą, r. 1043, podana w Rod. książ. poi. W Zbier. skróć.¹) bałamuctwo jest jeszcze dalej posunięte, podano tam bowiem, że Kazimierz Odnowiciel miał syna Kazimierza, który był ojcem Bolesława Szczodrego! Wzmianka ta prowadzi nas jednak na ślad, skąd w ogóle wziąć się mogła wiadomość o Kazimierzu, synie Kazimierza Odnowiciela. Wykazaliśmy powyżej (II. 11.), że skutkiem omyłek w datach występują w niektórych rocznikach naszych jakoby dwaj książęta Kazimierze, bezpośrednio po sobie następujący. Fakt ten dał niektórym kompilatorom późniejszym podstawę do twierdzenia, jakoby Kazimierz Odnowiciel nie był synem Mieszka II, ale jakiegoś księcia Kazimierza (II. 11.); inni zaś pojęli rzecz odwrotnie, t. j. uważali wprawdzie Kazimierza Odnowiciela za syna .Mieszka II, natomiast dali mu syna Kazimierza, który miał być ojcem Bolesława Szczodrego, a w rzeczywistości nigdy nie istniał.

19. Mieszko.

Gall²) i oparte na nim źródła późniejsze stwierdzają, iż Bolesław Szczodry miał jedynego (unus u Galla, unicus u innych kronikarzy) syna imieniem Mieszka. 0 Mieszku, synie króla Bolesława, wspominają też wielokrotnie najstarsze roczniki polskie, jak Bocz. Śkrzys.³), Rocz. kap. krak.⁴) i inne.

Według Rocz. Śkrzys.⁵) i Rocz. kap. krak.¹¹) przypadają urodziny jego na rok 1069. Niewątpliwie błędną datę urodzin 1082 r. ma Rocz. Małop. w kod. Król.⁷); sprzeciwia się jej zarówno przekaz obu najstarszych roczników, jako też okoliczność, że Bolesław w tym czasie już nie żył (II. 14). Długosz ■") prócz dobrej daty rocznej (1069) podaje nadto datę dzienną urodzin: 12 kwietnia: z jakiego źródła ją wziął, niewiadomo; pewną wątpliwość budzi jednakowoż już ta okoliczność, że data niniejsza jest bardzo bliską daty dziennej urodzin Mieszka, syna Kazimierza Odnowiciela, 16 kwietnia (II. 17.); zachodzi zatem podejrzenie, czy przypadkiem nie nastąpiło tutaj pomięszanie obu Mieszków wraz z błędem o cztery dni w samej dacie, tem bardziej, że Długosz⁹), mówiąc o urodzinach Mieszka Kazimierzowica, nie podaje daty dziennej, choć była zanotowaną w Rocz. kap. krak., z którego korzystał układając swoją historyą. Niezależnie od powyższego wywodu trzeba zresztą przypomnieć, że wymyślanie bezpodstawnych dat dziennych urodzin i śmierci przytrafia się niejednokrotnie Długoszowi (n. p. 11. 14, III. 8.); dlatego przekaz jego w niniejszym wypadku nie może uchodzić za dostatecznie wiarogodny.

Powrót Mieszka z Węgier, dokąd się schronił wraz z wygnanym ojcem, zapisał Rocz. kap. krak.¹⁰) a za nim Rocz. krót. ⁿ) i Rocz. Sędz.¹²) pod r. 1086. Tę samą datę ma także Rocz. Małop.¹³) w kod. Kurop i Lubiń., natomiast w kod. Szamot, i Królew. znajduje się oczywiście błędna data 1087 r. Mniemaniu niektórych pisarzów ¹'), jakoby powrót Mieszka nastąpił już r. 1082. sprzeciwiają sic nie tylko przytoczone poprzednio daty, ale nadto okoliczność, poświadczona przez Galla¹⁵), że Mieszko przez dłuższy czas po śmierci ojca chował się na dworze króla Włodzisława węgierskiego.

O śmierci Mieszka już w Gallu znajduje się wersya, że zginął podobno z trucizny; późniejsi kronikarze, począwszy od Kadłubka ¹⁷). twierdzą wprost, że został otruty. Datę śmierci przytacza Rocz. Śkrzys.^ls), Rocz. kap. krak.¹⁹) i Rocz. Sędz.²⁰) pod r. 1089. Długosz o śmierci Mieszka podaje dwie wersye. Według pierwszej²¹), którą uważa sam za prawdopodobniejszą, miał on umrzeć r. 1089, na co ma poparcie w przytoczonych poprzednio rocznikach; ale szczegóły, które podaje o dniu śmierci, są oczywiście bałamutne. Twierdzi bowiem, że Mieszko zmarł w kilka dni po translacyi św. Stanisława (eicessit post translacionis huius jmucos dies e vita dux Myeczslaus), zaraz potem jednakże dodaje, iż śmierć jego matki Wiaczesławy nastąpiła wkrótce po śmierci syna, 11 marca tegoż samego roku. Translacya św. Stanisława przypada na dzień 27 września²²), z czego wynikałoby, że śmierć Mieszka nastąpiła z końcem września lub w początkach października r. 1089,

1

Mon. Pol.    III. 286. — 2)    ibid I. 423.    — 3) Ibid. II. 773. —    4) ibid. II. 795. 796. —    5) ibid. II. 773.    —

2

fi) Ibid.    II. 795. — 7)    Ibid. III. 149.    — 8) Hist.    Pol. I. 336. — 9) Ibid.    I. 295. — 10) Mon. Pol.    II. 796. — U) Ibid.

3

II. 796. — 12) Ibid. II. 874. — 13) Ibid.    III. 148. 149.    — 14) Bielowski w Mon.    Pol. I. 424 uw. 2. — 15)    Mon. Pol. I. 423.    —

4

16) Ibid.    I. 424. — 17)    Ibid. II. 299. —    18) Ibid. II.    773. — 19) Ibid. II. 796.    — 20) ibid. II. 874. — 21)    Hist. Pol. I. 399.    —

5

22) Grotefend, Ilandb. d. hist. Chroń. 115.