78446 tomI (41)

Anatomiczne i fi7JOi.ogic7.nf podstawy fizjoterapii 43

się działaniu sił zewnętrznych (ustawiczne porównywania do wartości pożądanej -„należnej”). Do ważniejszych mięśni o charakterze fonicznym należą: w obrębie tułowia -mm. interspinalis, intertransversus, trapezius pars superior. levator sca-pulae. ster nocie ido mastoideus, pectoralis major pars clavicularis et sternalis, lon-gissimus dorsi, rotalores brevis et longus, quadratus lumborum. scaleni, a w obrębie kończyn i obu obręczy - mm. biceps brachii, iliopsoas, rectus femoris. tensor fasciae latae. biceps femoris, semitendinosus, semimembranosus, adductor longus. adductor magnus, adductor brevis, gracilis, piriformis, gastrocnemius. soleus. W związku z ich funkcją, sterowanie mięśniami fazowymi (ruchowymi, szybko reagującymi, o przewadze włókien FT i funkcji bardziej ruchowej), polega na odmianę na nagłym dostosowywaniu napięcia do zmian długości mięśnia, w ciągle zmieniających się warunkach zewnętrznych. Mięśniami o tym charakterze są przede wszystkim: w obrębie tułowia - mm. rectus abdominis, obliqus abdominis ester mis et internus, serrarus anterior. trapezius pars medius et inferior, rhombo-ideus, multifuitis, semispinalis, pectoralis major pars abdominalis. erector spinać pars thoracalis, a w obrębie kończyn i obu obręczy - mm. triceps brachii, gluteus masimus. gluteus medius. gluteus minimus, quadriceps femoris - vastus medialis et lateralis, tibialis anterior, peroneus longus, peroneus brevis et tercius.

Warto wiedzieć, że mięśnie o charakterze tonicznym są filogenetycznie starsze i są dobrze ukrwione (przeciętnie 4.8 kapilary/włókno, przy 2.9 kapilary/włókno w mięśniach fazowych), ale leż mają one spore zapotrzebowanie na tlen. Potrzebną do skurczu energię czerpią z procesów oksydacyjnych kwasów tłuszczowych, podczas gdy mięśnie fazowe wyłącznie (włókna FTA) lub głównie (włókna FTB) z anaerobowego procesu glikolizy mleczanowej, z szybkim odkładaniem się w nich kwasu mlekowego. Mięśnie o charakterze tonicznym mają też niższy próg pobudliwości i są przy tym mniej „męezliwe” (dopiero po kilkuset skurczach) od mięśni fazowych, które ulegają zmęczeniu już po kilku skurczach. Mięśnie te (toniczne) wolniej też od fazowych ulegają zanikom. Zauważono też, że na stosunek włókien mięśniowych wpływa m.in. lak aktywność Fizyczna (u sportowców wzrasta liczba włókien typu ST) jak i stan funkcjonalny narządu ruchu.

Wracając do zagadnień ogólnych należy jeszcze dodać, że skurcz mięśnia może być różny w swym charakterze. W związku z tym, w fizjologii rozróżnia się rozmaite rodzaje i formy skurczu mięśniowego - w zależności od: częstotliwości pobudzeń (skurcz pojedynczy, tężcowy niezupełny i tężcowy zupełny), zmian napięcia i długości mięśni (izotoniczny, izometryczny oraz auksotoniczny i izo-kinetyczny) oraz kierunku ich działania (skurcz koncentryczny - tj. pokonujący i ekscentryczny - tj. ustępujący).