79732 Scan10204 (2)

PRAWO CYWILNE

23.02.07 Wykład 2

Zgodnie z art. 1 KC stosunki cywilno - prawne zachodzą między osobami fizycznymi i osobami prawnymi. Są to stosunki o charakterze zarówno majątkowym (sp. spadek) jak i też niemajątkowym (np. zawarcie małżeństwa).

Stosunek cywilno - prawny od innych gałęzi prawa odróżniają metody jego regulacji. Występują 2 zasady:

1.    autonomii woli - w prawie cywilnym nie ma możliwości aby jedna ze stron ukształtowała władczo stosunki innych osób (nie możemy nikogo zmusić aby kupił od nas rzecz)

władztM'o występuje w prawie administracyjnym, np. osoba może zostać wywłaszczona z gruntu

2.    równorzędność podmiotów - spory, które powstają są rozstrzygane przez sądy powszechne, podmioty sporu są traktowane w ten sam sposób, na tym samym poziomie (nie ma podmiotu nadrzędnego)

w prawie administracyjnym występuje nadrzędność podmiotu administrującego nad administrowanym.

Prawo podmiotowe

Prawo podmiotowe - jest to uprawnienie lub zespół uprawnień (sfera możności postępowania w określony sposób) wynikających z określonego przepisu i przez niego zabezpieczone.

Art. 140 KC - w granicach określonych przez ustawy i zasady współżycia społecznego właściciel może z wyłączeniem innych osób, korzystać z rzeczy zgodnie ze społeczno - gospodarczym przeznaczeniem swego prawa, w szczególności może pobierać pożytki i inne dochody z rzeczy. W tych samych granicach może rozporządzać rzeczą.

Zgodnie z tym artykułem możemy dowolnie dysponować swoimi rzeczami i nikt nie może robić tego za nas, możemy rzeczą swobodnie rozporządzać, tzn. np. sprzedać, ale jest to taktem możliwość obciążenia rzeczy hipoteką, zastawem; możemy zapisać ją w testamencie, co spowoduje przeniesienie własności na inną osobę.

Dla podmiotów prawa cywilnego wynikają z tego artykułu pewne uprawnienia jak też ochrona ,.z wyłączeniem innych osób”

Normatywne postaci praw podmiotowych:

□    roszczenie - osoba zwana wierzycielem może od drugiej osoby (dłużnika) żądać spełnienia świadczenia (np. zwrotu pożyczki) a dłużnik powinien to roszczenie spełnić.

Jeżeli dłużnik nie chce spełnić świadczenia może podnieść zarzut przedawnienia. Ponieważ pewne roszczenia majątkowe ulegają przedawnieniu, dłużnik może wnieść zarzut przedawnienia roszczenia. Jeżeli wierzyciel do czasu przedawnienia roszczenia nie ściągnie świadczenia z dłużnika, to po terminie oznaczającym przedawnienie nie ma podstaw prawnych do ściągnięcia tego świadczenia. Roszczenie takie nazywa się roszczeniem naturalnym, czyli pozbawionym przymusowej realizacji (np. gdy wierzyciel chcąc ściągnąć dług z dłużnika pójdzie do sądu po terminie to dłużnik może wnieść zarzut przedawnienia i wtedy sąd nie jest w stanie zmusić dłużnika do zwrotu świadczenia).

Wg art. 118 KC terminy przedawnienia wynoszą:

❖    3 lata - dla roszczeń o świadczenia okresowe oraz związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej

❖    10 lat - pozostałe

□    prawo podmiotowe bezpośrednie - to uprawnienie przyznane wprost osobie, której przysługuje

□    prawo podmiotowe kształtujące - to możliwość doprowadzenia do zmiany lub ustania stosunku cywilno - prawnego w drodze jednostronnej czynności prawnej

Wg art. 88 §1 KC - sami możemy unieważnić czynność prawną