pedagogiki Manfred Solinger z Uniwersytetu w Hamburgu w swojej pracy pod tytułem „Die Wahrheit Uber Auslander” pisze niedwuznacznie, i* wielu badaczy niemieckich przedstawia w swoich pracach zafałszowany obraz emigrantów, chcąc tym sposobem wskazać na źródło ewentualnych niepowodzeń gospodarczych dzisiejszych Niemiec.27 Ponadto, nie sądzi-my aby „przywary”, o których pisze Solinger dotyczyły jedynie zbiorowo-ści emigrantów. Zapewne pogląd Solingera jest dalece uproszczony. Wymienione defekty wychowawcze można odnieść do każdej społeczności.
1 O celach wychowania traktuje m.in. praca Stefana Wołoszyna pod tytułem Dzieje wychowania i myśli pedagogicznej w zarysie. PWN. Warszawa 1964, a także praca Wilhelma Mdncha pod tytułem Systematische Philosophie: Pedagogik. Berlin-Leipzig 1908.
2 Rozległe studium z zakresu pedagogiki czasów dawnych zawiera praca Hermanna We-imera pod tytułem Geschichte der Pedagogik. Berlin 1956, a także praca: H. J. Maron. Wychowanie w świecie antycznym. Warszawa 1968.
3 S. Wołoszyn, tamże, s. 33.
4 A. Griessmann, Die Philosophie von Sigmund Freud. Wien 1936.
5 Badacz może poczynić takie założenia, lecz powstanie wówczas pytanie - jakie wyłoni to implikacje teoriopoznawcze lub metodologiczne. Innymi słowy pytamy: o co chodu w nauce, o ustalenia i rozumienie faktów, czy o czynienie założeń?
4 Z. Mysłakowski, Pisma wybrane. Wyboru wykonał Tadeusz Nowacki, Warszawa 1971, s. 51.
I Tamże, s. 69.
* H. Weimer, tamże, s. 173.
* Tamże, s. 205.
,f W. Mitach, tamże, s. 321.
II Wł. Tatarkiewicz, Historia filozofii. T III, Warszawa 1950, s. 99, a także praca R. Wolffa, Utylitarismus bei Herbert Spencer. Halle 1928.
12 Główny cel dotyczył tak zwanej „sprawności” społecznej głównie na odcinku pracy zawodowej.
n W. Mitach, tamże, s. 362.
14 Obszerniej o naturach tych donosi praca J. Parka, Selected — Readings in the philosopb of education. N.Y. 1958.
15 Tamże, s. 176.
14 W. Totok, Heutige Pedagogik. Hannover 1993, s. 70.
11 Jeżeli teorie i założenia są ze sobą sprzeczne, to należy je wyeliminować z obiegu naukowego.
11 Józef Bańka, Etyka prostomyślności. Katowice 1988.
19 K. Huppertz, Der Krise der heutigen Welt. MOnchen 1988, s. 21.
* Tamże, s, 39.
21 H. Wilmann, Die Griechische Philosophie. Leipzig 1927.
22 J. Bańka, Filozofia cywilizacji. T 1, Katowice 1986, s. 109.
u Szerzej o kategorii „stanu nieoznaczonego” traktuje praca moja pod tytułem; Stany nieoznaczone a zagadnienie otwartości epistemologicznej, Katowice 1993.
24 R. W. Becker, Yereinigsten Europa und vereinigsten Deutschland. Bonn 1994.
25 R. Andersone, The new emigration. Nev York 1988; W. Fischer, Das neue Deutschland. Stuttgart 1989; H. Baumeister, Jntegration von Aussiedler. Meinheim 1991; U. Dixer, Spe-zifische gesellschafiliche Elemente der auslłndlischen Emigration in Deutschland. Han-nover 1993.
* R. Kleiner, Uber die Beziehungen internańon&Ier Auswanderung. Stuttgart 1991, s. 63.
27 M. Solinger, Die Wahrheit Ober Auslinder. Hamburg /Busch Vrgl/ 1994, s. 63.