82032 sr 0

„Doświadczenia moje rozpoczęły się w czerwcu 1877 roku — pisał Franciszek — rośliny były zebrane i posadzone w zwykłych głębokich talerzach. Każdy talerz był rozdzielony przegródką na dwie części; w jednej roślinom dawano pożywienie, w drugiej były one skazane na głód. Pożywienie składało się z maleńkich kawałeczków pieczonego mięsa. Po dziesięciu dniach różnica między karmionymi i głodującymi roślinami wystąpiła wyraźnie¹, karmione kwitły, a czerwona barwa ich macek była jaskrawsza".

Karol Darwin karmił rośliny różnymi produktami, lecz one nie wszystko „jadły".

Cukier, skrobia, tłuszcze roślinne, krople herbaty — umieszczone na listeczkach — pozostawały nie tknięte, włoski macek nie pochylały się nad nimi.

Ale krople mleka, kawałeczki białka z jajka, sera, kiełbasy, mięsa surowego i pieczonego — w ciągu kilku dni zostawały strawione bez reszty. Ta ładna roślina, z białymi, drobnymi kwiatkami na cienkiej łodyżce, otwierającymi się w promieniach słońca tylko na parę godzin, jest, jak się okazuje, krwiożerczym pożeraczem maleńkich owadów. Ale ro-siczka należy także do ziół lekarskich. Zbiór odbywa się w czasie kwitnięcia od czerwca do sierpnia; suszyć należy ją w ciepłym i przewietrzonym pomieszczeniu ¹.

Barwa czerwonej rosiczki jest czerwona, a smak kwaskowogorzki; używa się jej przy przeziębieniach, jako środka napotnego i na kaszel. Sok wydzielimy przez gniczołki listków rosiczki rozpuszcza substancje organiczne, dlatego też używa się jej do niszczenia brodawek, a w okręgu wołogodz-kim jej liśćmi myją naczynia na mleko.

Gdy będziecie wśród bagien, postarajcie się znaleźć na kępkach mchu wśród cienkich łodyżek żurawin delikatną różyczkę owadożemych listków rosiczki.

„Berło cesarskie'², czyli dziewanna

Cisza w lesie. Z daleka słychać chrzęst gałązek, ktoś przeszedł. Ptaki szczebioczą wysoko nad głowami, ale ich harmonijne głosy nie zagłuszają szmerów leśnych.

Indianie w czasie wojen z białymi nosili mokasyny ² o miękkich podeszwach i po lesie stąpali bezgłośnie.

Wędrowiec, aby lepiej przyjrzeć się życiu lasu i nie straszyć jego płochliwych mieszkańców, powinien jak najmniej hałasować.

Wyobraźcie sobie, że jesteście zaziębieni. Kaszel albo kichanie głośno rozlega się w leśnej ciszy, Takie odgłosy usłyszy wróg, a przestraszone zwierzęta rozbiegną się na wszystkie strony. Tymczasem w świecie roślinnym jest dużo środków na przeziębienie. Już wczesną wiosną na wzgórkach ledwie odtajałych, no południowych stokach rowów, a nawet wśród śniegu, wyrasta potrzebny nam lek. Na krótkich, grubych, zielonawoszarych łody-

181

1

Rosiczka należy w Polsce do roślin objętych ochroną, wobec czego zbierać jej nie wolno.

2

Mokasyny— obuwie indiańskie, sporządzone z jednego kawałka skóry.