76983 Obraz7 (34)

w

Rys. 5.3. Krzywa miareczkowania słabej zasady mocnym kwasem

Na rysunku 5.3 linią przerywaną zaznaczono dla porównania krzywą miareczkowania mocnej zasady mocnym kwasem. Zasadnicza różnica jest widoczna w I odcinku krzywej. Krzywa miareczkowania słabej zasady mocnym kwasem zaczyna się przy niższej wartości pH. Zmiany pH podczas miareczkowania słabej zasady przy dodawaniu takiej samej objętości mocnego kwasu są większe niż w przypadku miareczkowania mocnej zasady, natomiast skok miareczkowania jest znacznie mniejszy.

Wartość pH roztworów w zakresie przed PR miareczkowania, kiedy w roztworze znajduje się słaba zasada (słaby kwas) i jej sól z mocnym kwasem (mocną zasadą), zależy od stosunku stężeń. Niezależnie od stężeń przebieg krzywych jest identyczny, zmienia się tylko położenie punktu początkowego miareczkowania i PR miareczkowania.

Na rysunkach 5.2 i 5.3 widać wyraźnie buforujące działanie roztworów słabych kwasów (zasad) i ich soli z mocną zasadą (kwasem). Wartości pH tych roztworów zmieniają się nieznacznie w zależności od znacznych nawet dodatków mocnych zasad lub kwasów. Wartości pH tych roztworów nie zależą również praktycznie od rozcieńczenia.

5.2.4. Miareczkowanie słabego kwasu słabą zasadą

Ten typ miareczkowania nie ma praktycznego zastosowania. Poniżej pokazano jednak krzywą miareczkowania 0,1 M roztworu CH3COOH za pomocą roztworu NH3aq o identycznym stężeniu molowym. Kształt krzywej wskazuje na obecność punktu równoważnikowego w pobliżu pH = 7, lecz nie obserwuje się wyraźnego skoku miareczkowania (rys. 5.4).

ytcm³]

Rys. 5.4. Krzywa miareczkowania słabego kwasu słabą zasadą 5.2.5. Miareczkowanie wieloprotonowych kwasów i zasad

Przykładem wieloprotonowego kwasu jest kwas fosforowy(V), natomiast wieloprotonowej zasady - węglan sodu. W celu oznaczenia wieloprotonowych kwasów bądź zasad wobec wskaźników pH konieczna jest znajomość stopniowych stałych dysocjacji.

Kwas H3PO4 dysocjuje stopniowo, zgodnie z poniższymi równaniami:

H3PO4 H h₂po₄-+kt B=t^H+H^H2^p9i^] Ki i 7,51 icr³

¹    [H3PO4]

H2PO4- BI HPO4²" + H⁺ K₂ = ^[H+1[H^POil    K₂16,3 • Itr⁸

[h₂po;]

151