82653 IMG 86 (8)

306 • Posejdon

306 • Posejdon

że Kratais urodziła mu —»Skyllę. Po zwycięstwie nad —> tytanem Kronosem otrzymał po —> Okeanosie władzę nad morzami. Przebywał w pałacu w Ajgaj (w Eubei lub na wybrzeżu Achai). Jeździł rydwanem zaprzężonym w konie ze złotymi grzywami. Towarzyszyli mu morscy bogowie i zwierzęta. Jego atrybutem byt trójząb, którym mógł spowodować trzęsienie ziemi bądź uciszyć burzę. Poświęcone mu były zwierzęta: delfin, koń i byk, oraz rośliny, np. sosna. Prześladował m Odyseusza, ponieważ —> heros oślepi! jego syna —> Polifema. Czcili go marynarze i jeźdźcy (jako tego, który stworzył konia; miał przydomki 'Hippios' - „koński’, ‘Hippokourios’ - ‘opiekun koni'). Jego imieniem nazwali Grecy wiele miast nadmorskich. Na cześć R urządzano igrzyska istmijskie w -> Koryncie. Budowano mu okazałe świątynie, np. na Isthmos nieopodal Koryntu, w Priene w Azji Mniejszej, wAttyce itd. Imię boga P. pojawiło się już w XIV/XIII w. p.n.e. na tabliczkach z kre-teńsko-mykeńskim pismem linearnym „B”. Od Greków boga morza i wód przyjęli Rzymianie, utożsamiając go ze swym Neptunem (Vw. p.n.e.). • Spośród zachowanych posągów P. najbardziej znany jest posąg Posejdona z trójzębem, rzymska kopia greckiego oryginału (IV w. p.n.e., Muzeum Laterańskie, Rzym), rzymska kopia rzeźby Posejdon dłuta Uzypa, a ponadto Posejdon liczne posążki boga w muzeach. Zachowało się również około dwustu malowideł wazowych z wizerunkiem R, mozaiki, reliefy oraz wiele obrazów. Z czasem stał się bóg morza ozdobą fontann, spośród których wyróżnia się B. Ammantiego Fontanna Neptuna (1563-1576) na Piazza della Signoria we Florencji. Patrz także Agenor, Ajas Mały,

Aloadzi, Amfiaraos, Amykos, Androgeos, Andromeda,

Ankajos, Anteusz, Arion, Atena, Atlantyda, Balios, Belos,

Bojotos, Briareus, Buzyrys, byk kreteński, Charybda, Chio-ne, Chrysaor, cyklopi, Demeter, Doris, Efiałtes, Eol, Erech-tejon, Erechteusz, Euadne, Euandros, Eumolpos, Europa,

Eurypylos, Fedra, Forkys, Hefajstos, Helle, Hera, Herakles,

Hesjone, Hipolit, Hippokampos, Kajneus, Kasjopea, Ke-krops, Kyknos, Laomedont, Ukos, Meduza, Melanippe, Mi-nos, Minotaur, Minyas, Nauplios, Neleus, nereidy, Oke-anos, olimpijczycy, Orion, Partenopajos, Pazyfae, Pelas-gos, Pelias, Perifetes, Periklymenos, Proteusz, Rodos, Ski-ron, Skylla, Tenes, Tetyda, Tryton, trytony, Virbius.

Praeneste (dziś. Paiestrina), stare miasto latyńskie, ok. 40 km na wschód od Rzymu. Założył je Caeculus, syn —» Wulkana; według innych podań założył je —» Telegonos, syn —» Odyseusza i —> Kirke. W mieście R znajdowała się świątynia —»Fortuny, przed którą wróżono, rzucając kości do gry.

Praksytea, małżonka króla Aten —»Erechteusza, poświęciła życie własnych córek za ojczyznę, gdyż zgodnie z wyrocznią tylko po złożeniu tej ofiary Ateńczycy mogli zwyciężyć w wojnie z mieszkańcami Eleusis. Jej imię pojawia się w zaginionej tragedii Eurypidesa Erechteus (V w. p.n.e.).

Priam, syn króla —»Troi —»Laomedonta i Leukippe. Ostatni król Troi. Pierwotnie nazywał się Podarkes. Gdy jednak —» Herakles zdobył Troję i R dostał się do niewoli, siostra jego —> Hesjone wykupiła go z niej. Wówczas otrzymał imię Priamos (gr. ‘priasthai’ - ‘wykupić’). R był małżonkiem Aris-be, następnie zaś —> Hekabe, córki króla -> Danaosa, z którą miał 50 synów i kilkanaście córek. Szczególnie znani byli: —> Hektor, —» Parys, -» Helenos, —> Deifobos, -> Troiłoś, Polites, —> Kreuza, -> Kasandra, —> Polyksene i La-odike. Ze względu na podeszły wiek R nie brał bezpośred-

Zamordowanie Priama przez Ptomeleusza, syna Achillesa