83803 Zdjęcie0292 (8)

$•<**»

^'v>: „nadmiar lub niedobór jakiegoś czynniku może być niekorzystny dia ro/woju Udlw" (bAWA I^Kiy, Spośród wielu ctynników ogi unie zając ych waroil i roiwój roślin do tui|welmeiKfych taln*ia sic różne substancje odżywcze, wodę i ciepło W ekn-logii roślin czynniki te. tub jeden z nich często zalicza sic do czynników odpowiedzialnych ta w ielkość populacji. W zasadzie ka/dy organizm ma górna i dolną granice tolerancji. niemal na każdy czynnik. Miara efektywności działania organizmu w danych warunkach wyznaczona jest przez przeżywalność i efektywne korzystanie z zasobów Środowiska.

Nisza jest to n-wymiarows przestrzeń zawierająca całkowity zakres warunków, w których dany organizm może się pomyślnie rozwijać (Hutchinson 1957) _____

Pojęcie niszy zostało wprowadzone w ekologii ponad pół wieku temu. Termin ten jest używany w różnych znaczeniach. W ekologii podawanych jest przynajmniej kilkanaście definicji niszy, niektóre z nich zostały przedstawione w Tabeli 1.11. Dopiero prace Hutchinsona (1957) wniosły do teorii niszy istotne elementy, a niejasność i wieloznaczność terminu nisza zostało znacznie ograniczone. Opierając się na teoni

Tabela 1.11. Definicje niszy ekologicznej

Nisza

Nisza funkcjonalna

Nisza troficzna

Nisza przestrzenna

Nisza fizjologiczno--przystosowawcza

-    nisza podstawowa

-    nisza rzeczywista

-    nisza

ednowymiarowa

nisza

ieiowymiarowa sza wąska za szeroka ta ekologiczna

jako różne okoliczności życia organizmu (Grinnell 1917)

określana przez rolę, jaką organizm odgrywa w biocenozie (Elton 1927)

jako sposób życia, a szczególnie jako sposób odżywiania (Elton 1927)

rozumiana jako mikrosiedlisko organizmu (Grinnell 1928)

Hutchinson (1957) definiuje niszę jako n-wymiarową przestrzeń zawierającą całkowity zakres warunków, w których dany organizm może się pomyślnie rozwijać

lub potencjalna, jest to idealna nisza, bez konkurentów i reprezentująca optymalne warunki życia

czyli zrealizowana; jest ograniczona przez konkurentów, reprezentuje zestaw warunków zawsze uboższy od niszy podstawowej

indywidualne wymagania, szczególnie w stosunku do jednego czynnika, np: temperatury, w której organizmy wykazują najlepsze przystosowania (przeżywają i wydają potomstwo)

indywidualne wymagania w stosunku do kilku czynników, np: temperatury, wilgotności, zasobów itd.

wyspecjalizowana

szeroki zakres tolerancji na różne czynniki

są to całościowe związki rośliny ze środowiskiem biotycznym, jak i abiotycznym