122 I Podstawy farmakologiczne i fizjologiczne
trwania jakiegoś środka może być tylko orientacyjną wskazówką w odniesieniu do farmakokinetycz-nego zachowania się i tym samym w odniesieniu do czasu przebudzenia. Trzeba też przy skojarzeniu propofolu z opioidem, np. remifentanylem, alfenta-nylem, sufentanylem i fentanylem, uwzględniać interakcje farmakodynamiczne, bo i one wpływają na zachowanie się pacjenta przy wybudzaniu.
► Jeżeli stężenie alfentanylu, fentanylu i sufenta-nylu przy TIVA z propofolem jako hipnotykiem zostanie podwyższone ponad zakres analgetycz-ny, trzeba się liczyć z przedłużeniem wybudza-nia. Jeżeli zatem pacjent wykazuje cechy niedostatecznego znieczulenia, należałoby zwiększyć stężenie propofolu, a nie opioidu.
► Inaczej jest w przypadku remifentanylu. Kombinacja dużych dawek remifentanylu z umiarkowanie zmniejszoną dawką propofolu powoduje wyraźnie krótszy okres budzenia niż postępowanie odwrotne.
Jeżeli pacjent ma się szybko obudzić pod koniec operacji, stężenie opioidu powinno być dostosowane do mniejszego zapotrzebowania w końcowej fazie zabiegu (orientacyjne dane - zob. tab. 6.2). Także dawka hipnotyku może być zmniejszona, ale trzeba unikać przedwczesnego przebudzenia się pacjenta. Przy takim sposobie postępowania czas budzenia po wielogodzinnym znieczuleniu propofolem z remifentanylem wynosi około 6-12 min.
Piśmiennictwo
Coetzee JF, Glen JB, Wium CA, Boshoff L: Pharma-cokinetic model selection for target controlled in-fusions of propofol. Anesthesiology 82:1328-1345, 1995.
Engbers FHM, Vuyk J: Target-Controlled-Infusion. Anaesthesia Rounds. Oxford Medicine Group (Education) Ltd. 1996.
Holas A: Intravenóse und totale intravenóse Anasthe-sie (TIVA). Grundlagen, Anwendungen, Praxis. Thieme, Stuttgart-New York 1996.
Russel D, Wileks MP, Hunter SC et al: Manuał com-pared with target-controiled infusion of propofol. Br J Anaesth 75:563-566, 1995.
Vuyk J, Lim T, Engbers HM et al: The pharmacody-namic interaction of propofol and alfentanil during lower abdominal surgery in women. Anesthesiology 83:8-22, 1995.
While PF (ed.): The Textbook of lntravenous An-esthesia. Williams & Wilkins, Baltimore 1997.