24 I Podstawy farmakologiczne i fizjologiczne
Tabela 3.2 Właściwości stosowanych anestetyków wziewnych
Właściwości |
Halotan |
Enfluran |
Izofluran |
Sewofłuran |
Desfluran |
Podtlenek azotu |
- Masa cząsteczkowa (Da) |
197,4 |
184,5 |
184,5 |
200,1 |
168 |
44 |
- Temp. wrzenia (w °C) |
50,2 |
56,5 |
48,5 |
58,5 |
22,8 |
- |
- Ciężar właściwy (w 25°C) |
1,6 |
1,52 |
1,50 |
1.53 |
1,50 |
- |
- Prężność pary (mmHg w 20°C) |
243 |
172 |
238 |
160 |
664 |
- |
- MAC w 100% 02 (dorosły w średnim wieku) |
0,75 |
1,68 |
1,28 |
2,05 |
6 |
104 |
- MAC w 70% N20 - Współczynniki rozdziału (w 37°C) |
0,29 |
0,57 |
0,56 |
0,8 |
2,83 | |
krew/gaz |
2,54 |
1,91 |
1,46 |
0,69 |
0,42 |
0,47 |
mózg/krew |
1,9 |
1,4 |
1,6 |
1,7 |
1,29 |
1,1 |
mięśnie/krew |
3,4 |
1,7 |
2,9 |
3,13 |
2,02 |
1,2 |
tłuszcz/krew |
51 |
36 |
45 |
47,5 |
27,2 |
2,3 |
olej/gaz |
224 |
98,5 |
90,8 |
53,4 |
18,7 |
1,4 |
gum a/gaz |
120 |
74 |
62 |
29,1 |
19,3 |
1,2 |
- Środek konserwujący - Trwałość |
tymol |
bez |
bez |
bez |
bez |
bez |
zasady |
trochę nietrw. |
trwały |
trwały |
bardzo. nietrwały |
trwały |
trwały |
promieniowanie UV |
nietrw. |
trwały |
trwały |
trwały |
trwały |
trwały |
metale |
korozja |
trwały |
trwały |
trwały |
trwały |
trwały |
- Stopień metabolizmu (%) |
ok. 20 |
ok. 5 |
ok. 0,2 |
3-5 |
ok. 0,02 |
0 |
- Tworzenie fluorków (>10 pmol/l po 1 AAAC-godz.) |
nie |
tak |
nie |
tak |
nie | |
- Szkodliwość dla warstwy ozonowej |
duża |
tak |
tak |
minimalna |
minimalna |
1 tak |
W warunkach klinicznych anestetyki wziewne wprowadzane są zawsze jako mieszanina z innymi gazami - powietrzem, 02 lub N20. Prężność pary anestetyku wziewnego jest jednak niezależna od obecności innych gazów'. Każdy gaz wywiera w mieszaninie takie ciśnienie, jakby był sam; te ciśnienia nazywane są ciśnieniami cząstkowymi (parcjalnymi) ciśnienia całkowitego. Zgodnie z prawem Dal tona:
■ Ciśnienie całkowite mieszaniny gazów stanowi sumę ciśnień parcjalnych (cząstkowych) wszystkich obecnych w mieszaninie gazów.
Ciśnienie parcjalne anestetyku odgrywa istotną rolę w szybkości jego przenikania do organizmu.
nego decyduje o szybkości osiągnięcia stanu równowagi między stężeniem anestetyku w powietrzu oddechowym a stężeniem we krwi.
Anestetyki wziewne w postaci gazu lub pary po wprowadzeniu przez płuca muszą się rozpuścić we krwi, aby z krwiobiegiem dotrzeć do mózgu. Zgodnie z prawem Henry’cgo, rozpuszczona fizycznie we krwi ilość gazu jest wprost proporcjonalna do ciśnienia parcjalnego anestetyku we krwi, to znaczy rozpuszczalność gazu rośnie wraz ze wzrostem ciśnienia parcjalnego (przy stałej temperaturze):
Prawo Henry'ego: p = nK(T)
(p = ciśnienie gazu, n = gęstość cząsteczek gazu rozpuszczonych w cieczy; K = stała, T = temperatura).
Rozpuszczalność decyduje o szybkości, z jaką osiągana jest określona głębokość znieczulenia i z jaką znieczulenie może być ponownie spłycone. Poszczególne anestetyki charakteryzują się różną rozpuszczalnością.