larsen0040

40 I Podstawy farmakologiczne i fizjologiczne

dy” podaje, że martwica taka występuje po 7 na 256 000 znieczuleń ogólnych. Występuje najczęściej u kobiet w średnim wieku z nadwagą. Nie udowodniono jednak w sposób jednoznaczny, że zespół ten jest rzeczywiście spowodowany halota-nem, tym bardziej że halotan nie odpowiada kryteriom toksyny uszkadzającej wątrobę (typowe uszkodzenia morfologiczne; powtarzalność w doświadczeniach na zwierzętach; krótki okres latencji między narażeniem a wystąpieniem uszkodzeń).

Powtórzona ekspozycja na halotan. Zaburzenia czynności wątroby po halotanie są rzadkie. Mimo to wyrażane są obawy, że ponawiane w ciągu krótkiego czasu znieczulenia halotanem mogłyby prowadzić do uszkodzeń wątroby. Okazało się jednak, że w razie powtarzanych w ciągu miesiąca znieczuleń żółtaczka i zgon zdarzają się co prawda częściej niż po jednorazowym znieczuleniu, ale jest to niezależne od rodzaju użytego anestetyku.

Z ostrożności zaleca się jednak, aby po znieczuleniu halotanem, w razie wystąpienia żółtaczki z nieznanych przyczyn, unikać jego ponownego stosowania.

Niektórzy autorzy odradzają całkowicie powtarzania znieczulenia halotanowego, inni ograniczają to zalecenie do tzw. grup ryzyka:

-    osób z nadwagą,

-    kobiet w średnim wieku,

-    pacjentów zażywających przewlekle wiele leków.

7.1.9 Biotransformacja

Około 60-80% podanego halotanu jest wydalane w postaci niezmienionej przez płuca w ciągu 24 godz., niewielka część w następnych dniach lub nawet tygodniach. Pewna część niewydalonego przez płuca halotanu (ok. 10-20%) podlega przemianie, reszta jest wydalana w postaci niezmienionej innymi drogami.

Głównym metabolitem halotanu jest kwas tri -fluorooctowy, wydalany w postaci soli sodowej z moczem. Inne wydalane przez nerki metabolity to Cl", Br i F~. Nie udowodniono dotąd związku pomiędzy szybkością przemiany halotanu a możliwymi uszkodzeniami wątroby (zob. wyżej). Ne-frotoksyczność halotanu można właściwie wykluczyć.

7.1.10 Ocena kliniczna

Znieczuleniu halotanem częściej towarzyszą groźne komoro we zaburzenia rytmu serca niż znieczuleniu enfluranem, izofluranem i fentanylem, również budzenie w ciągu pierwszych 30 min przebiega znacznie wolniej. Ogólnie jednak prognoza w znieczuleniu halotanem nie jest gorsza niż przy stosowaniu innych środków znieczulających.

Zalety: Halotan jest silnym anestetykiem o umiarkowanie niskim współczynniku rozdziału krew/gaz. Wprowadzenie do znieczulenia i wybudzanie przebiegają względnie szybko; nie drażni dróg oddechowych, skurczone oskrzela się rozszerzają. Halotan można podawać w czystym tlenie, bez dodatku podtlenku azotu. Znieczulenie halotanowe rozpoczyna się zwykle za pomocą anestetyku dożylnego. Może być stosowany przy różnych zabiegach chirurgicznych.

Wady i ograniczenia stosowania: W celu uzyskania wystarczającego znieczulenia bez niepożądanych objawów ze strony układu krążenia, trzeba nierzadko kojarzyć halotan z podtlenkiem azotu lub z odpowiednim opioidem (np. fentanylem). Wpływ zwiotczający mięśnie jest slaby, trzeba więc często stosować środki zwiotczające.

Z powodu deprymującego wpływu na oddychanie należy stosować wentylację kontrolowaną w czasie dłuższych znieczuleń halotanem.

Halotan może wyzwalać złośliwą hipertermię.

7.2 Enfluran

7.2.1 Właściwości fizykochemiczne

Enfluran, CHF₂-OCF₂-CHFCI (zob. ryc. 3.6), jest fluorowanym eterem, który w temperaturze pokojowej stanowi klarowną, bezbarwną, niepalną ciecz o slodkawym, podobnym do eteru zapachu.

Właściwości enfluranu:

-    masa cząsteczkowa: 184,5 Da,

-    temperatura wrzenia: 56,5°C,

-    prężność pary w temperaturze 20° C:

171,8 mmllg,

-    współczynnik rozdziału krew/gaz: 1,91,

-    wartości MAC: 1,68 w 100% 0₂,

0,57 w 70% N₂0.