larsen0030

30 I Podstawy farmakologiczne i fizjologiczne

żona pojemność minutowa serca rozdziela się równomiernie na wszystkie tkanki, np. w gorączce, to wpływ stężenia w powietrzu pęcherzykowym jest raczej mały. Jeżeli natomiast znacznie wzrośnie przepływ krwi w narządach szczególnie dobrze ukrwionych, to efekt ten jest bardzo wyraźny, np. u dzieci i niemowląt, u których wskutek tego wprowadzenie do znieczulenia następuje szybciej.

3.4.4 Zaburzenia stosunku wentylacji i perfuzji

Jeżeli wentylacja i ukrwienie płuc nie są do siebie dopasowane, tzn. istnieją zaburzenia stosunku wentylacji do ukrwienia, np. z powodu rozedmy płuc, znieczulenia jednego płuca albo niedodmy, wówczas pojawiają się pomiędzy powietrzem pęcherzykowym a krwią tętniczą różnice w ciśnieniach parcjalnych anestetyku, których wielkość zależy od nasilenia zaburzeń stosunku między wentylacją a ukrwieniem. W takim wypadku:

-    Stężenie dobrze rozpuszczalnych anestety-ków w powietrzu pęcherzykowym rośnie szybciej, gdy tymczasem ciśnienie parcjalne we krwi tętniczej zmienia się nieznacznie.

-    W przypadku anestetyków słabo rozpuszczalnych, jak podtlenek azotu, stężenie w powietrzu pęcherzykowym rośnie nieznacznie, ale ciśnienie cząstkowe we krwi tętniczej obniża się w znacznym stopniu. To zmniejszenie polega na efekcie rozcieńczania przez krew z niewentylo-wanych części płuc.

W praktyce klinicznej obowiązuje zasada: Zaburzenia stosunku wentylacji do perfuzji nieznacznie wpływają na szybkość wprowadzenia do znieczulenia za pomocą anestetyków dobrze rozpuszczalnych, przy stosowaniu natomiast anestetyków słabo rozpuszczalnych, jak podtlenek azotu lub cyklo-propan, wprowadzenie do znieczulenia następuje z opóźnieniem.

Wydaje się, że utrata anestetyku przez skórę oraz wskutek metabolizmu nie odgrywa w praktyce klinicznej istotnej roli dla wchłaniania ani dla dystrybucji anestetyku.

4 Eliminacja anestetyków wziewnych

Stosowane anestetyki wziewne są w przeważającej części eliminowane przez płuca i w różnym odsetku drogą metabolizmu. Szybkość wydalania przez płuca i tym samym wybudzania ze znieczulenia zależy w istotnym stopniu od tych samych czynników, co faza wprowadzania do znieczulenia. Są to:

-    wentylacja,

-    pojemność minutowa serca,

-    rozpuszczalność anestetyku we krwi i w tkankach.

4.1 Eliminacja przez płuca

Eliminacja anestetyku wziewnego przez płuca zależy przede wszystkim od wentylacji.

ł Im większa jest wentylacja, tym szybsza jest eliminacja anestetyku.

Podobnie jak w czasie indukcji znieczulenia, tak i przy wybudzaniu eliminacja dobrze rozpuszczalnych anestetyków jest różna od eliminacji anestetyków słabo rozpuszczalnych:

-    Słabo rozpuszczalne anestetyki, jak desfluran i sewofluran, są początkowo wydalane w dużej ilości, następnie jednak szybkość eliminacji spada na niski poziom i wydalanie odbywa się coraz wolniej.

-    Wydalanie dobrze rozpuszczalnych anestetyków, jak izofluranu i hałotanu, jest początkowo także szybkie, ale w dalszym przebiegu maleje.

I Obowiązuje zasada: im większa jest rozpuszczalność anestetyku wziewnego, tym wolniejsza jest eliminacja.

Szybkość eliminacji anestetyków w malejącej kolejności (ryc. 3.4):

-    podtlenek azotu (N₂0),

-    desfluran,

-    sewofluran,

-    izofluran,

-    enfluran,

-    halotan.

Gdy podawanie anestetyku zostanie przerwane i zamiast niego podawane jest wolne od anestetyku powietrze, wówczas ciśnienie parcjalne anestetyku we krwi opada. Pojawia się gradient ciśnienia parcjalnego między tkanką a krwią i odpowiednio do niego anestetyk opuszcza tkanki i dyfunduje do krwi.

Eliminacja anestetyku wziewnego przez płuca zależy od różnicy między ciśnieniami parcjalnymi anestetyku we krwi żylnej napływającej do