206 I Podstawy farmakologiczne i fizjologiczne
2-5 |Xg/min. Pojemnik i przewody do infuzji należy zabezpieczyć przed dostępem światła, które może spowodować rozkład leku.
► Należy pamiętać o możliwości wystąpienia interakcji pomiędzy nifedypiną i wziewnymi ane-stetykami, na ogół bez większego znaczenia: niewielki spadek ciśnienia tętniczego, nieznaczna odruchowa tachykardia. Pojemność minutowa serca pozostaje zwykle niezmieniona.
► U chorych leczonych przewlekle P-adrenolity-kami częstość akcji serca zwiększa się nieznacznie pod wpływem nifedypiny, ale należy pamiętać o sumującym się ujemnym działaniu inotropowym.
► U chorych nieleczonych wcześniej (3-adrenoli-tykami konieczne jest unikanie dużych spadków ciśnienia krwi po nifedypinie. Odruchowa tachykardia może bowiem zwiększyć zapotrzebowanie mięśnia sercowego na tlen i spowodować w ten sposób jego niedotlenienie.
Zagrożenia. Najważniejszym i najgroźniejszym działaniem niepożądanym nifedypiny jest znaczne obniżenie ciśnienia tętniczego krwi. U pacjentów ze współistniejącymi chorobami płuc nifedypiną znosi ponadto skurcz naczyń płucnych wywołany hipoksją i w ten sposób zwiększa przeciek we-wnątrzpłucny. U chorych przytomnych mogą także występować bóle głowy, uczucie gorąca i nagłe zaczerwienienie twarzy, oszołomienie, nudności i wymioty.
Leki przeciwarytmiczne są rzadko potrzebne w czasie zabiegu operacyjnego. Przede wszystkim stosuje się lidokainę, p-adrenolityki i blokery kanału wapniowego.
Lidokaina, należąca do klasy I b leków przeciw-arytmicznych, jest najczęściej stosowana w czasie zabiegów operacyjnych do leczenia komorowych zaburzeń rytmu serca. Działa krótko, dlatego po wstrzyknięciu w bolusie dawki wstępnej należy kontynuować jej podawanie we wlewie ciągłym.
Dawkowanie. Dawkę początkową 1-2 mg/kg należy wolno podawać jako bolus i.v., a następnie kontynuować wlew ciągły z szybkością 1-5 mg/ min z użyciem strzykawki automatycznej. Wielkość odpowiedniej dawki ustala się indywidualnie dla każdego pacjenta. Przedawkowanie lidokainy wywołuje objawy toksyczne:
- pobudzenie ośrodkowego układu nerwowego z drgawkami,
- upośledzenie czynności serca ze spadkiem ciśnienia tętniczego i bradykardią. Przy bardzo dużych dawkach obserwowano także zapaść krążeniową i zatrzymanie czynności serca.
Propafenon, z klasy 1 c leków przeciwarytmicz-nych, zależnie od dawki, zmniejsza szybkość narastania potencjału czynnościowego oraz powstawanie depolaryzacji następczych, przy czym jego wpływ na włókna Purkinjego jest znacznie silniejszy niż na mięsień komór. Propafenon działa na przedsionki, komory i układ przewodzący zwalniając czynność bodźcotwórczą ośrodków ektopo-wych i ortotopowych włącznie z węzłem zatokowym. Zwalnia się szybkość przewodzenia przed-sionkowo-komorowego i śródkomorowego.
Wskazania. Przede wszystkim przedwczesne pobudzenia komorowe, a także częstoskurcze napadowe (lek z wyboru w zespole preekscytacji), napadowe nadkomorowe częstoskurcze nawrotne, objawowy zespół WPW.
Dawkowanie. W czasie znieczulenia ogólnego lek podaje się dożylnie w dawce 0,5-1 mg/kg.
Zagrożenia. Przedawkowanie może być przyczyną migotania komór lub asystolii. Poszerzenie zespołów QRS świadczy o toksycznym działaniu propafenonu.
Werapamil, bloker kanału wapniowego (IV klasa leków przeciwarytmicznych), hamuje wolny napływ jonów wapnia do komórek mięśnia sercowego i zwalnia szybkość spontanicznej depolaryzacji komórek bodźcotwórczych. Właściwości przeciw-arytmiczne werapamilu są następstwem:
- zwalniania szybkości depolaryzacji w przedsionkach,
- wydłużania przewodnictwa przedsionkowo-ko-