77125 skanuj0010 (356)

postaw, jakie zaleca się kształtować u dzieci i młodzieży. Postawy te sa uszczegółowieniem czterech naczelnych celów wychowania, tj. w zakresie stosunku do świata wartości, społeczeństwa, drugiego człowiel ka i samego siebie.

Niekorzyści związane ze zbyt dużą ilością celów wychowania

Zbyt wielka ilość celów wychowania nie jest z pewnością korzysjB na, gdyż wtedy każdy z nich można uznać za równie wartościowy. Stąw też pojawia się pewien niedosyt w praktycznym ich wykorzystani* dla usprawnienia działalności wychowawczej. Nauczyciele czy wyciu* wawcy, zapoznając się z wielorakimi celami wychowania, mogą bo-! wiem „zgubić się” w ich wielości. To znaczy, nie zawsze są w stanę trafnie odnaleźć cele, jakie powinno się uznać za najważniejsze, a jakie za drugorzędne, lub od jakich celów należałoby rozpocząć wyciu* wanie, aby następnie sukcesywnie przechodzić do urzeczywistnieni! pozostałych celów, albo też by z niektórych z nich korzystać tylko doraźnie, a nie w sposób trwały.

Wielość celów wychowania może również nauczycielom (wychowawcom) sugerować, iż chodzi tu o pracę wychowawczą ukierunkcl] wanąna realizację wszystkich celów w jednakowym stopniu. Niestet* w wyniku tak zorganizowanego wychowania —jak sugeruje Antonina Gurycka (1979, s. 158 i n.) — mamy najczęściej do czynienia nie ty* z człowiekiem w pełni dojrzałym, odpowiedzialnym (także za własa* rozwój) i wielostronnie rozwiniętym, ile raczej zależnym, obciążonjS konformizmem i wyraźnie przetrenowanym. Nie jest to wprawdzie niw bezpieczeństwo zagrażające nieuchronnie każdej jednostce wychowy! wanej w ten sposób. Niemniej wydaje się, że niebezpieczeństwo taki! może wystąpić, zwłaszcza wtedy, gdy zalecane cele wychowania realizuje się bez wewnętrznego przekonania o ich słuszności oraz wył* cznie za pomocą dyrektywnych metod i technik wychowawczych: To! znaczy, gdy tego rodzaju cele urzeczywistnia się przez ich przesad™ eksponowanie, a wychowankom nie pozostawia się swobody w pondi szeniu przez nich odpowiedzialności za własne postępowanie oraz niq zabiega się o bliższe ich poznanie ani też nie usiłuje się realizowanyc* celów poddać dyskretnemu procesowi internalizacji (uwewnętrznienia). Zdarza się również, że w wyniku nadgorliwego urzeczywistniania usta-l lonych z góry celów napotyka się protest wychowanków, którzy w ten sposób domagają się niejako poszanowania swych naturalnych praw do samostanowienia i pragną się uwolnić od narzuconych im postaw koni formistycznych.

Słowem, zbyt wielka ilość celów wychowania może sugerować,™ jest to zestaw zamknięty, niedopuszezający żadnych innych celów i wykluczający dokonywanie w nim jakichkolwiek zmian. Można wię* mieć wątpliwości, czy doczeka się on pełnej akceptacji zarówno prze*

I 3 0 Cele wychowania