84935 SNC00217

Aft 74

Ustaw;

gospodarce

z wystąpieniem trwałej zmiany w sposobie korzystania z nieruchomości, teoretycznie rzecz ujmując zatem, wypowiedzenie bonifikaty powinno nastąpić równocześnie z wypowiedzeniem stawki opłaty rocznej, oczywiście, jeżeli stawki procentowe są zróżnicowane. Wyjątkowy brak precyzji, i nie ma co ukrywać wyobraźni, ustawodawcy konstruującego przepisy dotyczące udzielania bonifikat uzasadniają twierdzenie, że stosowanie ich należeć będzie do rzadkości, tym bardziej, że skutki ich stosowania nie pozostają bez wpływu na stan samorządowych budżetów.

Bonifikata od opłat rocznych i tytułu użytkowania wieczystego nieruchomości

Art. 74.1. Osobom fizycznym, których dochód miesięczny | na jednego członka rodziny nie przekracza 50% średniego miesięcznego wynagrodzenia w gospodarce narodowej za ostatni kwartał roku poprzedzającego rok, za który oplata ma być wnoszona, ogłaszanego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego, właściwy organ udziela na ich wnio-sek 50% bonifikaty od opłat rocznych z tytułu użytkowania wieczystego nieruchomości grantowej, jeżeli nieruchomość jest przeznaczona lub wykorzystywana na cele mieszkaniowe.

2. Osoby, o których mowa w ust. I, będące członkami spółdzielni mieszkaniowej, korzystają z bonifikaty w formie ulgi w opłatach z tytułu udziału w kosztach eksploatacji bodynków. Wysokość ulgi powinna odpowiadać wysokości bonifikaty od opłaty rocznej z tytułu użytkowania wieczystego nieruchomości gruntowej, udzielonej spółdzielni mieszkaniowej, proporcjonalnie do powierzchni lokali zajmowanych przez osoby uprawnione do bonifikaty.

1. Art. 41 ust. 2 nie obowiązującej już ustawy z 29 kwietnia 1985 r. o gospodarce gruntami i wywłaszczaniu nieruchomości również przewidywał obniżkę opłat z tytułu użytkowania wieczystego ze względów socjalnych. Zgodnie z tym przepisem emeryci i renciści, których wyłącznym źródłem utrzymania była emerytura i renta, korzystali, jeżeli byli użytkownikami wieczystymi, z 50% obniżki w opłatach. Obniżka zatem obejmowała nie tylko opłaty roczne, ale również opłatę pierwszą, a ponadto sformułowanie ,jeżeli są użytkownikami wieczystymi" wyłączało stosowanie przepisu w przypadku wystąpienia współużytkowania wieczystego. Wieczysty użytkownik uiszcza przez czas trwania użytkowania wieczystego opłatę roczną. Jeżeli współużytkowników jest kilku, opłacają oni wspólnie taką samą opłatę. Ze względu na rozróżnianie pojęć: „użytkownik" i ^współużytkownik”, obniżka opłat przysługiwała jedynie użytkownikom wieczystym, a nie poszczególnym współużytkownikom (postanowienie SN z dnia 27 września 1995 r., III CZP 83/95, OSNC 1996. nr I, poz. I). Obecnie sformułowanie „osoby fizyczne" wyklucza odmowę przyznania bonifikaty osobie, która jest współużytkownikiem wieczystym nieruchomości przeznaczonej lub wykorzystywanej na cele mieszkaniowe.

2.    Kontrowersje w praktyce może powodować uzależnienie przyznania bonifikaty od wysokości dochodu miesięcznego na jednego członka rodziny, w sytuacji zaniechania przez ustawodawcę zdefiniowania pojęcia ..rodziny". Bardziej uzasadnione byłoby uzależnienie przyznawania bonifikaty od wysokości dochodu przypadającego na jednego członka gospodarstwa domowego, tak jak było to przewidziane w nie obowiązującej już ustawie z dnia 2 lipca 1994 r. o najmie lokali mieszkalnych i dodatkach mieszkaniowych (jedn. tekst: Dz.U. z 1998 r. Nr 120. poz. 787 z późn. zm.). Pomimo braku wyraźnej regulacji, należy jednak przyjąć, że warunek osiągania określonego dochodu miesięcznego dotyczy osób wspólnie zamieszkujących i będących członkami rodziny w rozumieniu przepisów prawa rodzinnego.

3.    Przed nowelizacją ustawy o gospodarce nieruchomościami, dokonaną ustawą z dnia 24 lipca 1998 r. o zmianie niektórych ustaw określających kompetencje organów administracji publicznej — w związku z reformą ustrojową państwa (Dz.U. Nr 106, poz. 668), omawiany przepis nie określał trybu ubiegania się osób uprawnionych o przyznanie bonifikaty. Ustawa z dnia 24 lipca 1998 r. wskazywała, że organem właściwym w sprawach przyznawania bonifikaty był starosta (nieruchomości stanowiące własność Skarbu Państwa) albo rada lub sejmik (nieruchomości stanowiące własność jednostek samorządu terytorialnego). Ustawa z dnia 7 stycznia 2000 r. o zmianie ustawy o gospodarce nieruchomościami (Dz.U. Nr 6, poz. 70) kolejny raz zmieniła przepisy wskazujące właściwość organów w sprawie udzielania bonifikaty od opłat rocznych z tytułu użytkowania wieczystego. Obecnie — nie rada lub sejmik w drodze uchwały udzielają bonifikaty, lecz organ właściwy, czyli starosta wykonujący zadanie z zakresu administracji rządowej w odniesieniu do nieruchomości stanowiących własność Skarbu Państwa oraz zarząd gminy, zarząd powiatu i zarząd województwa w odniesieniu do nieruchomości stanowiących odpowiednio własność gminy, powiatu i województwa (art. 4 pkt 9 u.g.n.).

4.    Niestety, omawiany przepis nadal nie określa procedury ustalania przez właściwy organ obniżki w opłatach rocznych z tytułu trudnej sytuacji materialnej, a zwłaszcza dokumentów, które osoba uprawniona powinna przedstawić właściwemu organowi. Art. 74 ust. 1 przed nowelizacją z dnia 7 stycznia 2000 r. nie określał wysokości bonifikaty, co stanowiło poważną wadę tej regulacji, ponieważ udzielenie bonifikaty — w razie powstania sytuacji dochodowej określonej w tym przepisie — miało i ma nadal charakter obligatoryjny i w razie niewywią-zania się przez właściwy organ z tego obowiązku, uprawnionej stronie przysługuje roszczenie o zobowiązanie go do złożenia stosownego oświadczenia. Wobec braku określenia w sposób bezwzględny wysokości bonifikaty, sformułowanie roszczenia było wyjątkowo trudne, jeśli w ogóle możliwe. Obecnie wiadomo, że osobom spełniającym dochodowe kryterium przysługuje prawo do 50% bonifikaty od opłat rocznych z tytułu użytkowania wieczystego nieruchomości gruntowej, jeżeli nieruchomość jest przeznaczona lub wykorzystywana na cele mieszkaniowe.