83920 skanuj0008 (341)

5.2. Turystyka etniczna 169

problemu, wydaje się, że są one na tyle pojemne, iż obejmują większość kwestii ważnych dla turystów interesujących się turystyką kulturową w zakresie dotyczącym poznawania kultury mieszkańców terenów przez nich odwiedzanych.

Jak podaje w innej ze swoich prac V.L. Smith [1997,145], zaproponowana przez nią koncepcja może służyć do wyznaczania kierunków rozwoju turystyki etnicznej (nazywanej przez nią tribal tourism) z punktu widzenia interesów danej społeczności lokalnej. Oznacza to, iż koncepcja „4 H” może być uznawana za przydatną z punktu widzenia turystyki zrównoważonej, ponieważ wśród jej założeń do priorytetowych należy dążenie do osiągnięcia przez społeczności goszczące turystów oraz samych turystów korzyści. Zdaniem V.L. Smith [1997,146] na zawarte w tytule koncepcji „4 H” składają się liczne czynniki, które decydują o tym, które zasoby kulturowe są bardziej istotne z punktu widzenia możliwości rozwoju turystyki, a które mają dla turystów mniejszą wartość (tab. 19). Na podstawie badań przeprowadzonych wśród Indian z plemienia Acoma (Stany Zjednoczone, Arizona) cytowana autorka stwierdziła, że dosyć rygorystyczne nawiązywanie przez ludność miejscową do tradycji spowodowało, iż nie tylko zamieszkiwane przez nią tereny zaczęły być chętnie odwiedzane przez turystów, ale że obecność turystów zaczęła przynosić znaczne dochody. Badania wykazały, że część dochodów osiąganych z tytułu turystyki trafiała bezpośrednio do gospodarstw domowych, a część zasilała lokalny budżet, dzięki czemu władze lokalne mogły zwiększyć nakłady na rozwój opieki socjalnej, oświatę itp. W trakcie badań okazało się, że przybywający do rezerwatu Acoma turyści byli szczególnie zainteresowani wyrobami miejscowych rzemieślników, zaistniała więc potrzeba rozbudowy centrum edukacyjno-informacyjnego, aby mogli oni w jeszcze większym stopniu zapoznać się z rękodziełem Acoma i mieć lepszą możliwość nabycia wybranych przedmiotów [Smith 1997,149-151].

Poddany badaniom przez V.L. Smith przykład roli turystyki etnicznej w rozwoju lokalnym rezerwatu Acoma w stanie Arizona (Stany Zjednoczone) nie jest jedynym przykładem zastosowania koncepcji „4 H” w praktyce. Podobne studia w odniesieniu do Indian zamieszkujących prowincję Alberta w Kanadzie prowadziła C. Notzke [2004].

Tab. 19. Czynniki szczególnie ważne dla rozwoju turystyki etnicznej z punktu widzenia

koncepcji 4 Hs.

Środowisko (-habitat)	Dziedzictwo (heritage)	Historia (history)	Rękodzieło (handicrafts)
Dostępność Bliskość Urokliwość Zróżnicowanie Zasobność Marketing	Zasoby kulturowe Muzea Punkty informacyjne Zwyczaje Doświadczalność Marketing	Kontakt kulturowy Decydenci Rozwiązywanie konfliktu Współczesne pokazy Miejsce mężczyzn/kobiet Marketing	Tradycyjne rękodzieło Innowacje Miniaturyzacja Marketing

Źródło: opracowano na podstawie V.L. Smith [1997,146].