85810 wmp0011

Wśród u'; musy współpracujących z pedagogiką ikiiiIc najważniejsza rola przypada naukom |>edagogicznym. które należy nieco szczegółowiej omówić. Jedne / nich badają sprawy wychowania w przeszłości, noc opisują je w teraźniejszości, jeszcze inne starają się ukształtować wychowanie w nadchodzącej przyszłości. Wyodrębniamy więc. trzy grupy nauk pn&igoujcznych jako i" - nauki historyczne, 2''' nauki deskryptywne, c/.yli opisujące obserwacyjnie lub eksperymentalnie zjaw ska wychowawcze oraz 3'' nauki prospektywne, sięgające w przyszłość na podstawie światopoglądowej, dlatego leż inaczej nazywane naiikr.uii świńlopogcąclowymi. Każda z. tych grup nauk wypracowała swoje odrębne badania - historyczne, empiryczne lub filozoficzne, które znajdują .r.kżc zastosowanie w opracowaniu problemów, stanowiących podstawę dla auLonoinic/ncj probleimilyki pedagogicznej.

Spróbujmy krótko zapoznać się z. lymi piciblomnmi i dorobkiem poszczególnych nauk pedagogicznych, bez czego trudno jesi zorientować sic we współczesnej pedagogice lub szerzej pedagoiogii.

f. AiMtki historyczne >r pi du^o^icc

Zadaniem na u z hisiorycz.Tiij-petlagogicznycJi jest badanie początków. czyli genezy, jak też rozwoju wszelkich zagadnień praklycznyeh i •:x'rs:'.yczi:ye:i wychowania od czasów najdawniejszych aż do współczesnych. Ponieważ wychowanie jako wytwór życia społecznego i kultury zaieży zawsze ud tych dwil zmieniających się współczynników, dlatego :eż wychowani:- w swych dziejach ulega pr/cohiażenioni, które nie zawsze w sposób bezpośredni tworzą postęp pedagogiczny, lecz są wyrazem walki. :ozdzierąjąccj życie społeczeństwa i kultury. Stąd leż znajomość bisior i i pedagogicznej wprowadza do studium pedagogiki, Driealuic w działających dyiiamizmach wychowania oraz kształtuje myślenie pedagogiczne Wszystkie nauki historyczne w pedagogice sprowadzają się do dwu dziedzin: historii szkolnictwa i wychowania oraz historii myśli : doktryn pedagogicznych.

a> Hisloria szkolnictwa i wychowania na (Ic rozwijający cli się potrzeb życia społecznego i kultury tak mater ialnej (ekonomicznej), jak i dachowej w rumach historii politycznej poszczególnych epok dziejowych 'nada przede wszysikim instytucje powołane do wychowywania dzieci i młodzieży, następnie stosowane przez nie programy kształcenia, środki i metody z wyrobionymi w tym czasie zwyczajami i sposobami postępowania pedagogicznego, tworzącymi razem system pedagogii. wresz.ee zajmuje się zawodem nauezycielsko-wyi liowaweżym.

• Instytucje wychowujące rozwijały się od „szkoły leśnej” z inicjacja, n ludów pierwotnych poprzez, szkoły świątynne w Babilonie i Łgjpcic omz szkoły ćwiczeń fizycznych (paiestry i gimnazja) u Greków starożyl-nycli aż. do organizacji szkolnictwa ogólnokszIaIcąeegc, obejmującego |HK,V4tkowq naukę czytania i pisania u grama tySLy, potem naukę nr. poziomic średnim u retora, aż de nauki wyższej li filozofów lub prawników, jak to byłe u Rzymian. Średniowiecze d:n celów kościelnych uLwojzyloszkółki parafialne, katedralne i uniwersytety. Późniejsze przejęcie przez państwo szkolnictwa wc własne ręce. wytworzenia ministerstwa oświecenia publicznego (pierwsze to Komisja Rdukacji Narodowej — 1773) doprowadza do powstania obowiązkowej szkoły ludowej, laicyzacji szkolnictwa, szkoły zawodowej ^; innych jH/.emiai: szkoły współczesnej. Obok insiyi.ucjś kształcących i m: u czających rozwijały się instytucje tZW. wychowania w domu obcym^J5\ jak np. niałykaL u ludów kaukaskich (oddawanie dzieci książęcych na wychowanie do piastuna-mentora), wychowanie rycerskie na dworze królewskim, termin u majstra cechowego, wychowanie nowiom sza wkłaszUirze. Innemsty tuciejntaly miceiuopiekęna o żakami, np. bursy, internaty, domy akademickie⁰⁰. SysLemy z?.ś wychowawcze zmieniały się historycznie zależnie od kultury dachowej i ideologii w swoich programach nauczania i działania wychowawczego (up. Ingi en a, ćwiczenia fizyczne, teatr szkolny, kolka młodzieżowe), w środkach^:. me lodach (up. kary chłosty, usunięcie kar. działanie na ambicje, współzawodnictwo itp.). Wreszcie historia zawodu pedagogicznego studiuje ksztal Iowa nie. się lunlccji paicag.ogosa, wędrownego nauczyciela solisty, nauczyciela zakonnika, klechy w średniowieczu, nauczyciela ludowego aż do współczesnego nauczyciela związkowe*, uwzględniając przy tym, sposoby kształcenia nauczycieli'¹ . Historia szkolnictwa uwzględni?, lakże dzieje oświaty dorosłych, walki z analfabetyzmem, popularyzacji nauki, zajmuje się rozwojem czytelnictwa prasy i książek aż do

”J. Cha las i ńiki. Wydwmtw *>»m oficyn jpkff tosty**:* spacer>.~v. rozmiń 19%'.

^M /. T u i s k a. O k<// <il<\ roAvj. Warstwa 19CC.

⁴¹ L. K urdybacha. Zmvód nautydela ird<:gH\vicfor., J.ńil/ 5M8.

52