86529 str022 23

!

ROZDZIAŁ VI

SPOSOBY KORZYSTANIA Z ZASOBÓW ROŚLINNYCH I ZWIERZĘCYCH

POŻYWIENIE POCHODZENIA ROŚLINNEGO

Spożywanie roślin na surowo

Wiele dziko rosnących roślin nadaje się do spożycia na surowo, co ma tę zaletę, że unika się strat witamin występujących w procesie obróbki cieplnej. Znane, powszechnie występujące rośliny, takie jak szczaw, szczawik zajęczy, mniszek lekarski, ogórecznik, podagrycznik pospolity, rzeżucha, komosa, kurdyba-nek — mogą być spożywane na surowo bezpośrednio lub w postaci sałatek.

Liście zebranych roślin mogą być mieszane z sobą. Pożądane jest sparzenie ich wodą w celu usunięcia zbytniej goryczy. Gorycz można także usunąć przez włożenie roślin do oso-lonej wody na pół godziny. W ten sposób przygotowane liście przyprawia się do smaku solą, a w miarę możliwości oliwą i kwasem i pozostawia na jedną godzinę w chłodnym miejscu (w ziemi). W tym czasie listki puszczają sok, co podnosi smak sałatki.

Do spożycia na surowo nadają się również łodyżki polnego skrzypu. Należy je zbierać tylko w pierwszych dniach po ukazaniu się z ziemi, gdyż później, po wyrośnięciu, stają się twarde i niesmaczne.

Nawet kora i miękkie włókno spod kory drzewa może być spożywane zarówno w stanie surowym, jak i po ugotowaniu.

Owoce dojrzałe i jagody nadają się bezpośrednio do spożycia. Można z nich także przygotować, przez gotowanie w wodzie, doskonały odżywczy napój, a z dodatkiem cukru — kompot. Dojrzałe jagody, takie jak jeżyny, poziomki, maliny, porzeczki, można rozgnieść i używać do smarowania chleba lub sucharów.

Niedojrzałe owoce, np. jabłka, czy gruszki, nie nadają się do spożycia na surowo, lecz po upieczeniu ich w ognisku lub ugotowaniu mogą być spożyte bez obawy wywołania zaburzeń.

Niektóre jagody są jadalne dopiero wtedy, kiedy są przejrzałe (jarzębina), lub nawet po pierwszych przymrozkach (tarka, głóg, jagody dzikej róży, a także jarzębina). Gotowanie łagodzi cierpkość niektórych z tych jagód.

Wiosną można wykorzystać pączki rozwijających się drzew i roślin oraz sok niektórych drzew, np. brzozy, jako doskonały napój.

Wiele gatunków grzybów nadaje się do spożycia na surowo, jednakże należy zachować ostrożność, aby nie spożyć grzybów, które mogą wywołać zaburzenia. Wskazówki na ten temat są podane w rozdziale omawiającym grzyby.

Przygotowywanie „szpinaków"

Rośliny dziko rosnące nadają się przede wszystkim do przyrządzania zup, ale z takich roślin jak komosa czy pokrzywa można przyrządzić potrawę doskonale zastępującą szpinak. W tym celu używa się liści komosy lub młodych pędów pokrzywy. Rośliny sparza się wodą, a następnie smaży na tłuszczu i przyprawia solą do smaku. Dodatek jaj ptasich podnosi walory odżywcze i smakowe posiłku.

Przygotowywanie wywarów i zup

Większość młodych roślin do przygotowywania zup wykorzystuje się w całości (bez korzeni), natomiast ze starszych roślin używa się tylko liści z dolnej części rośliny. Z łodygi i ogonków starszych roślin liściowych można gotować wywary do przyrządzania zup i sosów.

Aby zupa była dostatecznie esencjonalna, na jedną porcję należy przewidywać ok. 200 g rośliny; w przypadku roślin kwaśnych (szczaw, szczawik zajęczy) daje się o połowę mniej. Zupy takie wskazane jest przyrządzać z ziemniakami lub innymi dodatkami podnoszącymi wartość kaloryczną potrawy oraz uzupełniać przyprawami.

Najpierw przygotowuje się wywar z mięsa lub ryby, wkłada się ziemniaki i gotuje ok. 15 minut., po czym dodaje się drobno posiekane rośliny, gotuje jeszcze ok. 10 min., a następnie dodaje się przyprawy i gotuje do uzyskania miękkiej konsystencji. Rośliny można uprzednio wymieszać z mąką z żołędzi i podsmażyć na tłuszczu.

Wzbogacanie pożywienia w witaminy

Samo spożywanie surowych roślin i ich płodów dostarcza organizmowi witamin i soli mineralnych. Dodatkowym źródłem

23