84106 SNC03862

Prądy strumieniowe (jet streams) - silne wiatry zachodnie występy ce w górnej części troposfery w umiarkowanych szerokościach geografia, nych (na wysokości 7-15 km). Ich prędkości dochodzą do 100 km - Ir¹ lałem i prawie 200 km • Ir* zimą. Rozmiary prądów strumieniowych są znaczne. Idt miąższość wynosi kilka, szerokość kilkaset, a długość kilka hib kilkanaście tysięcy kilometrów. Przyjmuje się, że prądy te są wynikiem dużych zmian temperatury i ciśnienia w sąsiadujących ze sobą warstwach atmosfery.

Prężność pary wodnej (e) - ciśnienie pary wodnej zawartej w powietrzu. Określa się ją w hPa lub mb. Parę wodną znajdującą się w danej objętości powietrza, w określonej temperaturze, w ilości granicznej (maksymalnej) nazywamy parą nasyconą, a ciśnienie przez nią wywierane, prężnością maksymalną pary wodnej (£).

Prognoza pogody - przewidywanie pogody na bliższą lub dalszą przyszłość. Podawana jest dla jednego punktu lub dla większego obszaru. Sporządza się prognozy krótkoterminowe (1-2 dni naprzód) oraz długoterminowe. Prognozę na najbliższe godziny i dni sporządza się, ogólnie biorąc, na podstawie porównania map synoptycznych z poprzedniej doby z mapą sytuacji aktualnej. Prognozę na dalszą przyszłość opracowuje się na podstawie porównania sytuacji aktualnej i jej genezy z sytuacjami i przebiegami pogody dawniejszymi. Ze względu na zakres opracowuje się prognozy pogody ogólne i specjalne. Te ostatnie zawierają dodatkowe informacje ważno dla określonych dziedzin gospodarki, techniki, wypoczynku Ud.

Promieniowanie - zjawisko wysyłania fal elektromagnetycznych. Polega ono na przekazywaniu energii od jednego ciała do drugiego bez udziału ośrodka materialnego wypełniającego przestrzeń między tymi dalami Oprócz promieniowania elektromagnetycznego istnieje promieniowanie korpuskulame, Stanowią je strumienie cząstek elementarnych.

Promieniowanie cieplne (temperaturowe, termiczne) - promieniowanie elektromagnetyczne ciała związane ze wzbudzeniem atomów lub cząsteczek, wywołanym przez ich ruch cieplny. Emitowane jest przez każde ciało o temperaturze wyższej od bezwzględnego zera. Natężenie i barwa ] światła widzialnego wchodzącego w skład promieniowania cieplnego zależą od własności dała i jego temperatury. Promieniowanie cieplne ciała zaczyna być widoczne, gdy jego temperatura przekracza około 500°C.

Promieniowanie długofalowe - przez Ziemię i atmosferę jest emitowane w paśmie fal o długości 4-100 pm.    • • v .».    ■

Promieniowanie efektywne - różnica między promieniowaniem po--iendini Ziemi i promieniowaniem zwrotnym atmosfery. Oznacza ono tę | gM energii, którą Ziemia traci w drodze wypromieniowania.

Promieniowanie krótkofalowe - promieniowanie elektromagnetyczne emitowane przez Słońce w paśmie fal o długości mniejszej niż 4 pm.

Promieniowanie nadfioletowe (ultrafioletowe) - promieniowanie I elektromagnetyczne krótsze od światła (promieniowania widzialnego),

I a dłuższe od promieni Roentgena, w granicach od 1-400 pm.

Promieniowanie optyczne (światło) - promieniowanie elektromagne-I tyczne o fali długości 380-760 pm wykrywane przez oko ludzkie.

Promieniowanie podczerwone - promieniowanie elektromagnetyczne

0    długości fal 0,8-1000 pm. Od strony fal krótszych graniczy z promieniowaniem widzialnym (światłem), a od strony fal dłuższych z promieniowaniem mikrofalowym.

Promieniowanie powierzchni Ziemi - promieniowanie cieplne (w zakresie podczerwieni o długości fali 4-120 pm) będące wynikiem nagrzania powierzchni Ziemi. Ponad 80% tego promieniowania jest pochłaniane przez atmosferę (przez zawartą w niej parę wodną i dwutlenek węgla)

1    zużyte na jej ogrzanie.

Promieniowanie słoneczne - jest pierwotnym źródłem energii dla Ziemi i jej atmosfery. Maksimum emitowanej energii przypada na fale o długości około 0,5 pm, a blisko 99% energii na fale o długości 0,25-5,0 pm. Prawie całe promieniowanie słoneczne jest promieniowaniem krótkofalowym. Słońce jest także źródłem promieniowania korpuskulamego. Stanowią je strumienie głównie protonów i elektronów rozchodzących się z prędkością 400-2000 km ■ s"^ł. Energia tego promieniowania jest około 10⁷ razy mniejsza od promieniowania elektromagnetycznego. Nie dochodzi ono do powierzchni Ziemi. Przyczynia się zaś do jonizacji powietrza w górnych warstwach atmosfery, wywołuje zorze polarne, wpływa na pole magnetyczne Ziemi.

Promieniowanie słoneczne bezpośrednie - dociera do powierzchni Ziemi bezpośrednio od tarczy słonecznej. Jego natężenie wzrasta wraz ze wzrostem wysokości Słońca nad horyzontem i wyniesieniem danego punktu nad poziomem morza. Zachmurzenie oraz zmniejszenie przezroczystości atmosfery powoduje zmniejszenie natężenia promieniowania bezpośredniego. Jego maksymalne natężenie notuje się w godzinach południowych oraz wiosną.