3. Leki wpływające na ośrodkowy układ nerwowy £(£ j
Grażyna Ossowska
można określić jako stan oczekiwa-f^ll^przykrych doznań lub zagrażającego -bezpieczeństwa. Jest to uczucie pocho-facc z wewnątrz, związane z naszymi wy-(jtgiieniami i nie odnosi się do bezpośredniego zewnętrznego niebezpieczeństwa, jak w przypadku strachu. Subiektywne uczucie lęku (podobnie jak i strachu) wiąże się ^równoczesnym występowaniem obiektywnych reakcji somatycznych charakterystycznych dla tzw. reakcji stresowych związanych z uwalnianiem dużych ilości kate-cholamin. Są to objawy wzmożonego napięcia mięśniowego, niespokojne ruchy, drżenia. Towarzyszy im zespół objawów autonomicznych, takich jak: przyspieszenie akcji serca, uczucie dławienia, wzrost ciśnienia krwi, wzmożone pocenie, ślinotok.
O lęku patologicznym, w odróżnieniu od fizjologicznego, mówdrny wówczas, gdy z powodu jego znacznego nasilenia, często-. ści występowania a także długości trwania dochodzi do poważnych zaburzeń w funk-. cjonowaniu organizmu.
Lęk jest jednym z najczęściej występujących objawów psychopatologicznych. Przede
wszystkim jest głównym objawem grupy zaburzeń lękowych do których zaliczamy: lęk napadowy, fobie czy zespoły lęku uogólnionego. Poza tym towarzyszy zespołom nerwicowym, a także chorobom psychosomatycznym.
3.3.1.1. Pochodne benzodiazepiny
Najliczniejszą obecnie grupę leków' prze-ciwlękowych stanowią benzodiazepiny (tab. 3.6). Pierwsze benzodiazepiny (chlorodiaze-poksyd, diazepam) zostały zsyntetyzowane w latach 60. XX wieku.
Pod względem budowy chemicznej benzodiazepiny należą do pochodnych 1,4-ben-zodiazepiny (chlorodiazepoksyd, diazepam, lorazepam, oksazepam), 1,5-benzodiazepiny (klobazepam) czy też triazolobenzodiazepi-ny (alprazolam, adinazolam, triazolam).
Stosowanym w lecznictwie pochodnym benzodiazepiny można przypisać następujące działania:
• przeciwlękowe;
• przeciwdrgawkowe;
• obniżające napięcie mięśni prążkowanych;
• kojące;
• ułatwiające zasypianie;
• nasenne;
• przeciwagresywne;
• wywołujące niepamięć następczą (iamnesia anterograda).
Poszczególne leki wykazują jednak różnice w tym zakresie. I tak, możemy wyróż-
11
,;.vi
Tabela 3.6. Nazwy międzynarodowe, preparaty i bęnzódiazepin. |
\ dawkowanie powszechnie stosowanych | ||
Nazwa leku |
Preparat |
Postać |
Dawkowanie |
Alprazolam |
Xanax |
Tabl. 0,00025; 0,0005 |
0,25-0,5 mg 2-3 x dz. |
Chlorodiazepoksyd |
Elenium |
0,001 i 0,002 g Draż. 0,005; 0,01, 0,025 g |
10-20 mg 2-3 x dz. |
y;.yg • . •' Kiorazepat |
Tranxene |
Fioł 0,1 g Kaps. 0,005 i 0,01 g |
5-7,5 mg 2 x dz. |
Diazepam |
Relanium |
Tabl. 0,002 i 0,005 g |
5 mg 2 x dz. |
Lorazepam |
Lorafen |
Amp. 0,01 g Tabl. 0,001 i 0,0025 g |
1-2,5 mg 1-2 x dz. |
Oksazepam |
Oxazepam |
Tabl. 0,01 g |
15-30 mg 3 x dz. |
: Prazepam |
Demetrin |
Tabl. 0,01 i 0,02 g |
10-20 mg 2-3 x dz. |
i Flurazepam |
Dalmane |
Kaps. 0,015 i 0,03 g |
15-30 mg przed snem |
! Temazepam |
Signopam |
Tabl. 0,01 g |
10-30 mg przed snem |
• Triazolam |
Halcion |
Tabl. 0,000125 g i |
0,5-1 mg przed snem |
4 Estazolam i •--- |
Estazolam |
0,00025 g Tabl. 0,002 g |
2 mg przed snem |
b i