9428
8801 djvu

168 N. CYBULSKI

komórek nerwowych mózgu i wywołuje w nich czucie lub inny stan psychiczny, albo też do komórek rdzenia i, przechodząc przez te ostatnie, oraz przez nerwy odśrodkowe, dochodzi do mięśni gruczołów lub innych narządów.

Przy powierzchownej obserwacyi można byłoby sądzić, że stan czynny, wywołany w narządach obwodowych czuciowej powierzchni, udziela się prawie współcześnie innym narządom. Jednak badania ściślejsze wykazują, że stan ten występuje tylko kolejno, że nasamprzód powstaje w narządzie obwodowym, następnie przebiega po nerwie z pewną szybkością, również z pewną — znacznie mniejszą — szybkością przechodzi przez ośrodek nerwowy i tylko następnie przebiega przez nerw odśrodkowy. Ztąd wypada, że, ażeby stan czynny od powierzchni czuciowej doszedł do innych narządów i wywołał ich czynność, musi upłynąć pewien czas, który dzisiaj możemy dość łatwo oznaczyć. Ze względu, że stan czynny, w nerwach nie powstaje odrazu w całym nerwie, lecz w danej chwili tylko w pewnem miejscu i tylko z pewną szybkością posuwa się po nim, możemy mówić o rzeczy wistem przenoszeń i u się w ner-wach stanu czynnego.

Przewodzenie stanu czynnego w nerwach może mieć miejsce dopóty, dopóki nerw nie zostaje w jakikolwiek sposób uszkodzony i dopóki istnieje nieprzerwalność włókna osiowego. Jeżeli pień ner-wowy gdziekolwiek na przebiegu przetniemy lub wprost podwią-żemy zapomocą nitki, albo też zmienimy jego własności żywotne przez ucisk, oziębianie, ogrzewanie i t. p. wpływy, to zdolność przewodzenia znika, stan czynny dochodzi tylko do miejsca uszkodzo-nego, jak to będziemy mieli możność w następnych rozdziałach wykazać, i dalej się nie przenosi, chociażby oba końce nerwu, jak np. i po przecięciu, najdokładniej się ze sobą stykały. Pierwszym więc j warunkiem, ażeby nerw był zdolnym do przewodzenia stanu czyn-’ ^neg⁰j jest jego całość i jegfo nieprzerwalność w całym prze-! biegu. Jakkolwiek ucisk lokalny, wywołany np. nitką jedwabną, obciążoną odpowiednim ciężarem, znosi, jak zauważyliśmy wyżej, zdolność przewodzenia nerwu, to jednakże ucisk tern się różni od przecięcia, że po usunięciu obciążenia, o ile ono nie było bardzo mocne i długotrwałe, przewodzenie po kilku sekundach wraca i funk-cya nerwu nie zostaje zmienioną (Ducceschi); przewodzenie w nerwach żaby znika, gdyjiod wpływem ucisku średnica nerwu zostaje zredukowaną do ¹ ₄ pierwotnei grubości. Doświadczenia Bethego