94289301 djvu

FIZYOLOGIA ZMYSŁU SŁUCHU 573

ciepłoty powietrza, do poruszania się powietrza; jeżeli fale głosowe postępują razem z wiatrem to zwiększa się szybkość przewodzenia — w przeciwnym razie zmniejsza się. Prędkość głosu w wodzie = 1435 m. na sekundę.

Głosy wszelkiego rodzaju mają w pewnym przewodniku je-dnę prędkość, czy to trzask, szelest, czy dźwięk.

Wrażenia słuchowe dzieli Hen sen na 3 grupy: trzaski, szmery i dźwięki (tony).

a)    Trzask Pojedyncze, nagłe uderzenie w^ wołuje krótko trwające drżenie ciała uderzonego; udziela się ono uchu jako głos krótki, urwany — zaliczamy tu n. p. grzmot, głos bicza i t. d.

b)    Szmer stanowi szereg trzasków, których siła w tym samym szmerze może być różną. Powstaje on wtedy, gdy liczne uderzenia następują szybko jedno po drugiem. Uderzenia te mogą następować w regularnych lub też w nieregularnych odstępach czasu. W nieznacznej tylko liczbie możemy odróżnić wyraźnie pojedyncze trzaski. Tu należą: trzeszczenie, skrzypienie, drapanie, syczenie, jęczenie wiatru i t. d.

Działanie więc szmerów na ucho odznacza się przedewszyst-kiem nieregularnością i nierównem natężeniem drgań; gdy jednak drgania zostają uporządkowane i pozyskają harmonijną peryodycz-ność, to wtedy wytwarzają dźwięk.

c)    Dźwięk powstaje wówczas, gdy szereg uderzeń, łączących się w głos ciągły, składa się z wstrząśnień zupełnie równych i po-Avtarzających się w równych odstępach czasu. t. j.,. gdy zarówno źródło głosu, jak cząstki przewodnika posiadają ruch drgający ściśle peryodyczny.

Odpowiednio do dźwięków rozpoznajemy ich: 1) natężenie, 2) wysokość, 3) barwę.

1)    Natężenie dźwięku zależne jest od amplitudy (obszer-ności) drgań. Im większe oddalenie drgającej n. p. struny, tym silniejszym jest dźwięk, przy niezmienionej odległości od źródła głosu. Natężenie głosu maleje w ogólności, gdy źrodło głosu oddala się od ucha, jest ono odwrotnie proporcyonalne do kwadratów odległości od ucha.

Natężenie głosu zależne jest także od własności ciała wydającego głos i od własności ciała sprężystego, przewodzącego fale głosowe.

2)    Wysokość tonu (dźwięku). Wysokość tonu zależy