arcz 57

w granicach 0,03 4- 0,05. Stąd dla biegu najwyższego 6_Z = 1,05 4- 1,1. Dla biegu 1 w samochodach osobowych 6\ = 1,4 4- 1,6, a w ciężarowych tfi = 2 4- 4.

Zaleca się obliczanie ń przez wstawienie do wyrażenia zawartego w nawiasie we wzorze (3.26) wartości I_s i Ik oraz rzeczywistych wartości przełożeń i promienia dynamicznego kół. Dla pociągów drogowych należy pamiętać o uwzględnieniu masy przyczep i momentów bezwładności kół przyczep.

Wartości I_s i Ik mogą być wyznaczone doświadczalnie przez zawieszenie badanego elementu na trzech cięgnach równoległych o długości r_c m i odległości między sobą e_c m. Mierząc w sekundach okres T niewielkich (rzędu ±10°) drgań skrętnych swobodnych elementu o znanej masie m kg można wyznaczyć I ze wzoru

1 =

0,0828

me²T²

r_c

kg-m²

(3.28)

Momenty bezwładności kół jezdnych wraz z elementami układu hamulcowego mogą być dość dokładnie wyznaczone z wykresu (rys. 3.8) w zależności od promienia dynamicznego.

Rys. 3.9. Momenty bezwładności ruchomych mas silników ZI sprowadzone do osi

wału korbowego

Trudniejsze jest wyznaczenie obliczeniowe momentu bezwładności I_s, w którym dominujący udział mają momenty bezwładności koła zamachowego (804-85%) i wału korbowego (ok.15%). Mając rysunek silnika w przekroju

57