Ćwiczenie 7
Temat: Analiza składu kwasów nukleinowych. Odróżnianie DNA od RNA. Elektroforeza kwasów nukleinowych.
Kwasy nukleinowe to polinukleotydy. W skład każdego nukleotydu wchodzi zawsze:
1) zasada organiczna - purynowa lub pirymidynowa
2) pentoza - ryboza lub deoksyryboza
3) reszta fosforanowa
Ze względu na rodzaj pentozy nukleotydy dzielimy na: rybonukleotydy i deoksyrybonukleotydy. Zasady pirymidynowe są pochodnymi związku macierzystego, jakim jest pirymidyna. Pochodnymi występującymi w kwasach nukleinowych są: cytozyna, uracyl, tymina, 5-metylocytozyna i 5-hydroksymetylocytozyna.
Cytozyna (C)
CH.
Tymina (T)
Zasady purynowe są pochodnymi układu purynowego, który powstał przez kondensację pierścieni pirymidyny i imidazolu. W kwasach nukleinowych występują adenina i guanina.
Puryna
O
Cukry występujące w kwasach nukleinowych to D-ryboza i 2-deoksy-D-ryboza.
HOCHo OH l j>°\l 4C H H C l l\l I/' |
hoch2 4C"H l\l H C^- |
OH i/i -óC H | |
H 1 |
2C H |
1 |
2i |
i OH |
OH |
OH |
H |
ryboza 2-deoksyryboza
Zasady azotowe łączą się z cukrem wiązaniem N-glikozydowym typu P, dając nukleozyd. Jeżeli w skład nukleozydu wchodzi zasada pirymidynowa to wiązanie N-P-glikozydowe tworzy się między NI zasady a Cl cukru, który występuje w formie p. Przy zasadzie purynowej wiązanie utworzone jest między N9 puryny a Cl cukru. W ten sposób adenina połączona z rybozą tworzy adenozynę, guanina z rybozą-guanozynę, cytozyna-cytydynę, tymina-tymidynę, uracyl-urydynę.
25