CCF20121114000

Ćwiczenie 8

Temat: Badanie właściwości i analiza składu tłuszczów prostych i złożonych.

Tłuszcze (lipidy) występują w komórkach wszystkich organizmów żywych. Są one obecne w większej ilości w różnych narządach lub w postaci wyodrębnionej podskórnej tkanki tłuszczowej. Lipidy pełnią funkcje energetyczne i strukturalne, a także są źródłem i nośnikiem wielu substancji biologicznie czynnych np. niezbędnych kwasów tłuszczowych (NNKT) i witamin.

Lipidy należą do substancji o złożonej i różnorodnej budowie. Zgodnie ze współczesną terminologią tłuszcze dzielimy na:

I.    Lipidy proste - estry kwasów tłuszczowych i alkoholi

Lipidy właściwe (acyloglicerole) - czyli estry kwasów tłuszczowych i glicerolu Woski - estry wyższych kwasów tłuszczowych i alkoholi innych niż glicerol

II.    Lipidy złożone - substancje zawierające obok kwasów tłuszczowych i alkoholi również inne

składniki

Fosfolipidy - lipidy zawierające kwas ortofosforowy w postaci mono- lub diestru Glicerofosfolipidy:

-    kwasy fosfatydowe

-    fosfatydylocholiny (lecytyny)

-    kefaliny

-    kardiolipiny

Sfingofosfolipidy:

-    sfingomieliny

Glikolipidy - związki zawierające przynajmniej jedną resztę cukrową połączoną wiązaniem glikozydowym z częścią lipidową Glikoglicerolipidy Glikosfingolipidy:

-    cerebrozydy

-    gangi iozydy

-    sulfolipidy

Właściwości kwasów tłuszczowych i ich pochodnych - tłuszczów, zależą w znacznym stopniu od długości łańcucha i stopnia nasycenia. Nienasycone kwasy tłuszczowe mają niższą temperaturę topnienia niż kwasy nasycone o tej samej długości łańcucha. Kwasy tłuszczowe i ich pochodne są tym bardziej płynne im ich łańcuchy są krótsze. Tłuszcze o dużej zawartości kwasów tłuszczowych nienasyconych są zazwyczaj ciekłe, oleiste.

Tłuszcze są nierozpuszczalne w wodzie, natomiast rozpuszczają się w rozpuszczalnikach organicznych, takich jak eter, chloroform, aceton, gorący alkohol. Przy wytrącaniu tłuszczów z wodą powstaje emulsja, czyli zawiesina kuleczek tłuszczu, które dość szybko łączą się z sobą tak, że powstaje wyraźna granica między dolną fazą wodną i górną fazą tłuszczową. Zawiesinę tłuszczu w wodzie można utrwalić przez dodanie substancji łatwo absorbujących się na granicy obu faz. Substancje takie, zwane emulgatorami, obniżają napięcie powierzchniowe i powodują rozdrobnienie cząsteczek tłuszczu zawieszonych w wodzie. Działanie emulgujące posiadają białka, sole kwasów żółciowych oraz mydła.

29