' [edytuj]'Czas - Augustyna teoria czasu: 3x Teraz . ' -:.:t
W XJ kslądze Wyznań św. Augustyn tworzy osobliwą koncepcję czasu. Twierdzi on, że czas, lak Jak I wszystko, został nam dany od Boga. Zauważa Jednak, że len dar Jest nierozłączny l "ruchem" substancji, Jest dla rncliu konieczny. Stworzył on koncepcję 3xTeraz, Głosi ona, ie mamy "teraz" to w przeszlośd, które zaraz po wypowiedzeniu ulatuje w tą przeszłość, mamy to "teraz" zgodne z czasem Jogo wypowiedzi, oraz to "teraz" Jeszcze nie wypowiedziane. Augustyn ząuwaia, że Bóg daje nam • Jeden pe\vnlk:_śmierć, cz^ILfąkt^Jitdiy^na pewno kiedyś nastąpj_vLęzasle "teraż^przyszlyin... Nie-USlbsOnkowuje sią jednak Augustyn co do stalusu-czasu przeszłego I przyszłego, nie określa ostatecznie czy bytuje on w jakiejś czaso-pnestrzenl, klóiego sam stałby slą zarazem fonną I substancją,, 1 '
[edytuj] Teoria poznania - iluminacja 'Teoria poznania Augustyna również powstała na bazie klasyranego^platpnlzmii Augustyn przyjmował Więc calkowllą nleistotność poznania zmysłowego I możliwość bezposrecinTŚgó poznania świata Idei (I odzyv/lśde Bo-ga), odrzucał Jednak pogląd, ie można tego dokonać na drodze czysto rozumowej.
vQo prawdy, podobnie Jak uJjJą.tuna.fooinaaJoJśófylkB-na-clrodż^ owego bezpośredniego kontaktu-ta . śyzIaLSmJd^jlnlgpgdgizaają-oslągn^ć na diodze rmwet-naJbarcIźle|tTTRnwycTrsI^imv jzecrynylstoścl nićjterjajnej^ala nie da slq tei tego osiągnąć na dróćfzFśamyćb studiów filozoficznych, Jak chciał tegoT ” dla ton. ; : ! ... . ; T. • . •
g TAligOStynS^do odzyskania kontaktu duszy z Dogiem potraebnyjestlakt sarnego Boga, zv/any przez i--Xńlegmllumina^ią^Studlal:eorefyt2no-rilozonsLne-mogą przygotnv/ywać człowieka do tego kontaktu, .a —P?!j?z.r!?3)'c'e emocjonalnie go na niego otworzyć, jedna^to Bóg w ostatecznej Instancji decyduje, ery do niego dojdzie, czy nle^Aktu tego nie można sobie zapewnić dobrymi uczynkami, gdyż choćby nie wiem Jak.ogromnę, zawsze, będą one znikome w obliczu nieskończoność] Boga.fAkt ten Jest zatem -— zawsze la.ską daną człowiekowi - rodzajem darowizny, ery długu, który później trzeba "spłacać" przez . ' ■ pobożne tycie. Akt ten Jest całkowicie nieprzewidywalny^- inoie on ominąć najbardziej pobożnie . '"-żyjącego człowieka, Jak I “spaść” nagła na skończonego grzesznika, •• ;
[edytuj] Etyka - zagadnienie wolnej woli, taudycea I predestynacja
•Przyjęcie teorii o ciągłym "podtrzymywaniu" Istnienia świata materialnego przez wolę Boga, połączonej z zasadą wszechwiedzy Doga, eliminuje w zasadzie możliwość Istnienia wolnej woli; Brak wolnej woli - powoduje, ie wszelka etyka traci sens.-Cu więcej, skoro bez woll Boga nawet najmniejszy liść nie może spaść z drzewa, cala odpowiedzialność za dzieje świata spada niejaka na Niego, Jest On więc ■ odpowiedzialny za cale dobro I zlo.fyłoncepąja braku wolnej woli 1 przyjęcia, ie zio pochodzi od Boga, . była w ostrej sprzeczności z teologią chrześcijańską. Aby uniknąć tych konselrwencjl swojego systemu,
, Augustyn stworzył teorię teodycei.
Pb to, aby mając wolną wolę [wstępować dobrze, potrzebna Jest Jednak l nska Bołn. Jrwt In 1i saiiM łasica, która umożliwia,Iluminację. Podobnie Jak pizy Iluminacji, Laska Bota Jest zawsze dni cm Bogn. Nie można jsj sobie zaskarbić w żaden sposób, czyniąc dobro. Wręcz przeciwnie, In laska powoduje I umożliwia dobre postępowanie. 7. takiego rozumowania Już Jasno wynllda tecn|a predestynacjl, zakładająca, źe ludzie, nlezajeinle.od swoich.uczynków, są alba wybrani przez Berga do czyn unia ile,-albo dobarrńlkt.próc£'Boqa nla może tego zmienić. "
Stąd ludzie dzielą się na przeznaczonych do zbawienia I potępienia, Jednak część z tych, któr zy są przeznaaenl do zbawienia, może odwrócić się od laski Bolej I również dołączyć do potępiony ch.
• • i ...
Karta z manuskryptu Państwa Bożego z H70Teorla Bytu filozofii Augustyna wychodziła z poonbnych przesłanek cojplatona, jednak z uwzględnieniem Boga rozumianego na sposób osobowy I wyciągnięciem dalej Idących konsekwencji z faktu przyjęcia wieczności I nieskończoności śwk 'a Idei,
Podobnie Jak Platon, Augustyn zakładał Istnienie śwlata-idel, który Istnieje niezależnie od świr ta materialnego,jjest wieczny, nTesRbYiodnyTdoskriiiaiyTAugUstyn rozwinął Jednak teorię hierarchii Idei o kjeęBgga. DI<śji|ego podstawowgjjedyną Istniejącą z własnej mocy Ideą byhilaśn!e_Bóg^.W:;zystkle pozostałe Ideę stawały się emanacjami iioga,"które ten tworzy z sobie wiadomych powodów. Idee te Augustyn rozumiał wciąż po platońsku - tzn. były dla niego realnie (śmiejącymi obiektami, z Id.óryml ' można się bezpośrednio stykać.
Zgodnie z teologią chrześcijańską, Bóy Jest jednak teł bezpośrednim twórcą świata materialnego. Zmusiło to Augustyna do odrzucenia neoplatbńskJe) teorii ernanacjl, zakładającej powstanie śtriata materialnego ha skutek niedoskonałego protesu "odbijania się" doskonałych Idei w maleill. Z-■względu na to, ie to Bóg stworzył świat materialny, nie może on byćzly z natury ani nazbyt niedoskonały. . •—— ------
Teoria ernanacjl została więc zastąpiona teorlą-cląglego stwarzania” świata materialnego. Wr tej } teorii Bóg nie tylko stworzył świat, lec tnkżezdągle go^napędza”. Bez woli Boga nrr. nie mogłoby „ 'Istnieć ani chwili I zapadłoby się w nicość. Stąd Istnienie światu materialnego Jest ciągle odtwarzającym się cudem Bożym. Jak pisał Augustyn..- "Bez woli Boga nawet Jeden listek nie : pada z dizewa". '' , ' . ■ _. .
Dusza w tym systemie Jest lei rozumiana na_spo5Ób platoński, z dokonaniem niezbędnych Jed iak mopęawalcy/ynlkający.ch-z-LeolsglLchrześcIJajós.kjdJt Pd sza jest zatem boską Ideą, sty/orzoną pa yyzór. _ •samego Boga.[Nie Jest cna ograniczona ty <33|le_-tj, jest nieśmiertelna, ale Jest ograniczona t / przestrzeni) Ma ona, podobnie Jak to przyjmował Platon, możliwość bezpośredniego kontaktu ;e 1 (światem Idei, gdyż bezpośrednio od niego,poęhodzl.’ Wszystkie dusze po zesłaniu na ziemię zc rtają • "odcięte" od tćgo kontaktu, Jednak w odróżnieniu od koncepcji platońskich tylko niektóre maja szansę odnaleźć len kontakt, przy czym nie zależy to zllpelnle od nich, lecz wyłącznie od woli Boga.\
("Teoria ta zakłada, że Bóyobdarzyl wolną wolą ludzi właśnie po to, aby mogło zaistnieć dobro I etyka.. •^.Bóg mógł teoretycznie'stworzyć świat bez wolnej woJLLzlD^ąle-w takim iwtecle dobro byioby bez wartości, gdyż byłoby dostępne automatycznie I pegebrąku kontrastu ze zlern Jego wartość nie byłaby • w ogóle doceniania. Stąd Bóg uznał, że do pełnej doskonałości jego dzielą potrzebny Jest pewien margines zla. To zlo nie Jest jednak bezpośrednim dzieleni Boga, lecz jest wytworem woli człowieka,
. która poszła na "manowce"^ ' • . . -S:-J;'-T