img163

Temperaturo wrzenie oraz temperatura krzepnięcia rozpuszczalnika wyznacz^ ją zakres temperatur, w którym może być prowadzony , proces kiystalizaę.jJ.J Korzyntne jest, gdy zakres ten jest możliwie szoróki, z tego. .względy .w&il*

'    .....' -    r . T- -    -    ^    .V

rozpuszczalnika jest zbyt niska temperatura Wrzenia oraz stoa^nkoyfo ko temperatura krzepnięcia.    -ii-';-    ■■■:'/    '--“S®

V/ przypadku gdy nie udaje się dobrać rozpuszczalnika o zadawalający^ własnościach, można zastosować mieszaninę dwóch, rzadziej trzech rożpU szczałników* Toki sposób postępowania stosuje się najczęściej wtedy, w'jednym z rozpuszczalników krystalizowana substancja rozpuszcza się ,zby dobrze, u w drugim zbyt Błaho. Najczęściej stosowanymi mieszaninami roZji puszczalników są: etonol-woda, etanol-aceton, atanol-chloroform, etanolś -eter, etancl-benzen, roetenol-chloroform, kwaa octowy-woda, aceton-wodaj octan etylu-eter noftowy, benzon-eter naftowy, eter-eter naftowy (na pleij ozym miejaću podano rozpuszczalnik wykazujący na ogół wyższą zdolność rą| puuzozanla subatancji organicznych).

X1.1 .1.4. Wpływ postaci produktu krystalizacji na efekt oczyszczenia

Czystość produktu krystalizacji zależy w dużym’stopniu od postaci uzrf§ fikanych kryształów. V przypadku szybkiego ochładzania 1 mieszania rozt^oj ru uzyskuje się znaczną ilość zarodków krystalizacji, co w konsekwencją daje dużą ilość drobnych kryształów. Powolne ochładzanie, bez raleszaniajpjl-i prowadzi do wzrostu dużych kryształów na niewielkiej ilości zarodków krys ST.ulizucji. Zbyt drobne kryształy, ze względu nB swą dużą powierzchni'^ właściwą, zatrzymują znaczną ilość ługu macierzystego, ponadto źle się eą czą 1 przemywają. Zbyt duże kryształy zatrzymują ług macierzysty w zągłę^ bleniaoh. Należy unikać otrzymywania podczas krystalizacji zarówno bsrdz^ij drobnych, jak i zbyt dużych kryształów.

wet uda aię doprowadzić do skrystalizowanie oleju, efekt oczyszczania jel/tL

Szczególnie niekorzyatnym zjawiskiem w procesie krystalizacji jest wj^j trącanie aię oczyszczanej substancji z roztworu w formie oleju.

układedj j

Zanieczyszczeni*: jj

na ogół niewielki- Po wytrąceniu się oleju mamy do czynienia dwu cieczy o ograniczonoj wzajemnej rozpuszczalności

i znacznych ilości zanieczyszczeń oraz rozpuszczalnika, posiada znaczni^

rozdzielają Bię pomiędzy obie fazy ciekłe w proporcjach wynikających zt ^ prawa podziału Narnsta. Stężenie zanieczyszczeń w oleju jest na ogół więlc' aze niż w rozpuszczalniku. Olej, będący mieszaniną substancji oczyszczań^

w

obniżoną w stosunku do czystej substancji oczyszczanej temperaturę krze

niccin, co ozę3to uniemożliwia przeprowadzenie go w stan 3tały.

£••• II.'1.2. Przebieg krystalizacji

• 2.1. Dobór rozpuszczalnika

. pla większości stałych związków oi-gsnicznych można znaleźć w li tern tu-ńŚ^śma t"V b zpuszczalników zalecanych do fcryatalizacji tych związ-tjlje żerni ej śzynri' źródłem tego rodzaju informacji jest encyklopedia i def orgahiacheit Chemie Beilsteina. Często jednak nie udaje się

? • użya^a'^ taiiich' danych lub też stajemy przed koniecznością krystalizacji •/ związku, którego budowa nie jest znana. V/ takiej sytuacji doboru rozpu-

^^^i^koło 0,1 g oczyszczanej substancji umieszcza się w małej probówce, po ^-^^^‘dodaje el^ pipetką około 1 cm"’ badanego rozpuszczalnika, następnie l^&jfuje: się probówkę drewnianą łapą, ogrzewa się jej zawartość małym pło-palnika gazowego do wrzenia, stale wstrząsając. Ogrzewanie przery-flhćWir a‘l^,’-'g'dy^> pary rozpuszczalnika dochodzą do brzegu probówki. Po och todze-

-sżbźairtika dokonuje aię w sposób niżej opisany.

'Ścian probówki ogrzewanie można powtórzyć. Jeżeli nie nastąpiło roz-(^'|iŚi^z&żehle badanej substancji, do probówki dodaje aię kolejno porcje roz-^fljSsSóialnika (0 ,5 cm^), powtarzając ogrzewanie po dodaniu każdej porcji. ^:®ffć'znef- ilość ogrzewanego w ten sposób rozpuszczalnika nie może przekro-'ze względu na bezpieczoństv/o pracy, objętości 3 cm¹. Szczególną o-ńaleiy zachować przy ogrzewaniu w ten sposób rozpuszczalników ;pa$iybh* Próbę należy przeprowadzać pod wyciągiem, zwracając bnczną uwa-wylotu probówki nie kierować w swoją stronę, ani też w stronę ln-

. Jeżeli 3 cm^ rozpuszczalnika nie wystarczy do rozpuszczonin

bs-

ióV>afiW3 substancji, próbę można powtórzyć biorqo pkoło 20 mg stałej próbki. Pggbll. 1 ta próba wypadnie negą^ywnie, należy przyjąć, że badany rozpu-!,%;';szcżslnik nie rozpuszcza w wystarczający sposób krystalizowanej nubatan-Ł-;.'"ćji'i W, takim przypadku należy kontynuować poszukiwanie właściwego rozpu-^ijjżĆiąlWika. Zaleca się badać poszczególne rozpuszczalniki w kolejności od

irdziej polarnych do mniej polarnych, pamiętając o omówionych w roz-j'i;5d’?*iVle 1,4 związkach między budową substancji rozpuszozanej i rozpuszczal-n|k‘ś?!'a rozpuszczalnością.

S^fW^eżeli badana substancja rozpuści się "na gorąco" całkowicie, należy powadzić próbę krystalizacji. \1 tym celu uzyskany roztwór należy ohło-

; ■.'iż-ió^i,.struraienien zimnej wody lub wodą z lodem. Jeżeli nie udaje się dopro-

• v«"j uuiiav u a iucuu|.’vniDuii i • uci

ll^fesztąły, należy ocenić lob ile lif^^pfiltnlnlajBzej próbie ilości i

g^sądzić dó krystalizacji rozpuszczonej substancji, lub co gorsza, rozpu-|^:;'9ŹćŹ()ⁿa aubatrancja strąca aię w postaci oleju, badany rozpuszczalnik no-g^feiy uznać za nieodpowiedni. Jeżeli po ochłodzeniu roztworu wydzielą się

ilość oraz jakość. Zdarza się, iż w stosowa-rozpuszczalnika rozpuszcza aię jedynie ^iP*.śblci, Może to świadczyć o umiarkowanej rozpuszczalności próbki lub g«o jej zonioczyazczeniu substancjami trudniej rozpuszczalnymi. W tu-pji(i.ej.-j)ytuacji nłerozpuazczorją część próbki należy oddzielić od gorącego przez dekantaoję lub Jeśli mamy do czynienia z trwałą zawiesiną