Stanowi on przeto jeden układ czynnościowy z układem kininotwórczym oraz układem krzepnięcia i fibrynolizy (por. ryc. 5.3).
Układ dopełniacza składa się co najmniej z dwudziestu białek, uczynniali nych w układzie kaskadowym dwu szlaków: drogi klasycznej (podstawowej) oraz drogi alternatywnej. Białka składające się na szlak klasyczny okrei ślamy mianem składników dopełniacza i oznaczamy symbolami od Ct do C9f Białka składające się na szlak alternatywny znane są jako układ properdyny. Szlak alternatywny służy pobudzeniu układu dopełniacza bezpośrednio (tja bez pośrednictwa swoistego przeciwciała). Oba szlaki (klasyczny i allematy wny) spotykają się we wspólnej drodze końcowej, prowadzą bowiem do utworzenia kompleksu składników C5 - C9, niszczącego błonę komórkowa patogennych bakterii. i
Niektóre składniki układu dopełniacza (C3b, C3d, C4b) mają właściwości opsonin. Składniki C3a, C4a i C5a (wiążą się one ze swoistymi receptorami komórek tucznych i bazocytów, co powoduje uwolnienie z tych komórek licznych mediatorów procesu zapalnego; pośrednio rozszerzają naczynią,,; krwionośne) określane są mianem anafilatoksyny. C3a jest czynnikiem che-motaktycznym dla granulocytów i makrofagów.
Układ krzepnięcia krwi i fibrynolizy
W następstwie aktywacji czynnika XII Hagemana (por. ryc. 5.3), układ krzepa nięcia krwi i fibrynolizy uczynniony zostaje w toku zapalenia równocześnie z układem kalikrein i kinin. Istotne znaczenie mają tworzone pod wpływem! plazminy (wtórnie aktywującej czynnik XII) produkty fibrynolizy, zwięk-jl szające przepuszczalność naczyń, wywierające efekt chemotaktyczny w sto) sunku do granulocytów obojętnochłonnych oraz uczynniające układ dopełniacza. .)i
Miejscowe zaburzenia metaboliczne w ognisku zapalnym
„Wybuch oddechowy” oraz związana z nim degradacja sfagocytowanegb jj materiału w komórkach żernych (również rozkład enzymatyczny tego mafii1) riału), a także uwolnienie z rozpadłych komórek (głównie z fagocytów) en-zymów lizosomalnych i trawienie przez te enzymy otaczającej tkanki prowadzi do zwiększenia zużycia energii w ognisku zapalnym. Zwiększa się więc zapotrzebowanie tlenowe, którego pokrycie zapewnia w pierwszym okresie
136