■
priynouąca na ogól n#ę*ty^» skutki dla dzieci -iclibltnit csynnik* wyobrainl: w kinie* która Jwt irodki^
ptaMlorMllttyeznya aa *^J latoty. nl a ma miejsca na wyobr^^ Hi Hla powinno to Jadnak wyzwalać zarzutu redukcjonizmu
V
stosunku do filmów: bowi an tachnlka fil sowa jest w Stani %
trafnie odmalować neurotyczna stany człowieka 1 spowodować odH czucia tych stanów w psychl ca widza. Kino tak Za przedstawi a£ aoZe sny. przez co zbliża sią do psychoanalizy, stawiającej cal ich interpretacją. Jadnak sny filmowa mają niewiele współ-nago ze snami realnymi: sny kinowa są "popr ysk ana koloramiM
dynamizmu 1 w większości niema - prawdziwa sny są chara-kteryzowane przez cechy przaciwstawne. Najbardziej istotna wydaje sią przekonania psychiatrów. Kubiego i Fearinga. iZ. p0 pierdzą, powinien zostać utworzony zespół badawczy, który zająłby sle wpływami filmów C szczegół nie filmów psych i atrycz-nychJ na pacjentów cierpiących na choroby psychiczne. Po drugie. powinna powstać rada psychiatrów, do uprawnień której na-1 siał oby zezwalanie na udział profesjonalistów w realizacji utworów filmowych, a takZe zatwierdzanie scenariuszy filmów psych! atr ycznychf
Projekt ten naleZy uznać za rodzaj obrony wizerunku psychiatry i chorego psychicznie w ówczesnym kinie amerykańskim Cautorzy podają konkretne przykłady utworów sprzeniewierzających sie prawdzie nauk owej D. Świadczy on - poza ukierunkowaniem na cele doraźne, zgoła publicystyczne - o znacznej roli społecznej, jaką przypisywano kinu, ale także o dużej popularności tematów psychiatrycznych.
Nasza refleksja nad związkami kina i psychoanalizy do lat siedemdziesiątych, czasu przełomu poststrukturałnego i psychoanalitycznego, przebiegać bądzie trzema drogami. Najpierw zwrócimy uwagę na problematyką utworu filmowego, następni e zajmiemy sią udziałem psychoanalizy w myśleniu o filmie. Trzecim momentem bądzie przedstawienie zarysu koncepcji widza filmowego. powstałych przed okresem psychoanalitycznej rewolucji.
km Filmy "freudowskie"
Wielu badaczy skłonnych jest uważać, że związki miądzy ki-
nmm orat MpdkcsHril• pojsoMWMt ptychlitfi^ 4 piychofcMli-^ *** btfdso ścisłe? Ostatnia dekada XXX «!«#«» otoPiig* Ach
wspólnych nsrodtln 4 nswl ązsnls tr^sltj 4 ącznoici. W roku pisrwszsj publiesnsj prszsnlscjl klnssttoy sf vi • 4009* Fr«ud
nsplssl **Pro/#Mt nou^owJ psycholofU"* prototyp pólnlsj ro*— winltt«9o lystsau. w 1000 roku. gdy Frsud opublikował "Morwnia stnn#H, kino. popr z 03 utwory Osorgs* a Nólióts. 21-cztło owal łowni o zdobywać własną tolsaaoić 1 * wiadomość zna-czsnla używanych środków wyrazowych.
Można postawić tszt o istni oni u dwóch typów związków al ądzy utworom filmowym a psychoanaliza* Piór wszy dotyczy występowa-ni a postaci psychiatrów 1 psychoanalityków oraz ich pacjen-tów. a także postaci wszolkich szal ofSców, wariatów i Innych owładniętych psychicznymi dowiacjami - Badacz toj problematyki . lekarz Irving Schneider w artykule zatytułowanym ~7he Ptychia-Irist in Łhe Woutes: Che Firmt Fi/ty Y+curm" postawi 1 tezo* że
występujący w pierwszych prymitywnych filmach obraz postaci psychiatry Jest charakterystyczny dla całej twórczości filmowej aZ do lat ostatnich. Składają się na niego trzy postaci — maski, mianowicie Dr Szaleniec C Di ppy J. Dr Zły CEvll3 i Dr Wspaniały C Wonderful).
Dr Szal ehe a wiece j łączy z pacjentami ni Z przedmiotem Jego specjalizacji: jest wytworem potocznej świadomości, i Z osoba
zajmująca się chorymi nie mo Ze sama być zdrowa. Jest zwykle ekscentryczny, pozbawiony zdrowego rozsądku, opanowany przez pasje i namiętności; Jego pacjenci albo nie są poważnie chorzy. albo pomimo to posiadają wiecej od niego cech normalności .
Aczkolwiek licznie występujący szarlatani -hi pnotyzerzy nie są w istocie psychiatrami , to wydają się wyrazistymi przykładami postaci Dr Złego. Pragnie on posiąść władze nad umysłami tylko po to. by sprawować kontrole i cieszyć się Jej posiadaniem. bądZ dla realizacji przestępczych celów. Bywa tak Ze naukowe en przeprowadzającym eksperymenty na ludzkim mózgu i systemie nerwowym, nie licząc się z konsekwencjami i wskazaniami moralnymi. Obleka się niekiedy w ciało potwora, jednak głównym Jego celem Jest zgłębienie tajników duszy pac jenta-of i ar y. O