IMG"18 (7)

^w P^cciwicńłiwic do cech klasy, jak wspomniano, podlegają modyfikacjom ic sirony nauczyciela. Przede wszystkim jednak powinien ^{on /J}P°^{zn34: s}*ę^zJ«J strukturą, a następnie, zdobywając maksymalnie wicie infonnacji na temat procesów przebiegaj* ych w każdej klasie, kierowi nią w sposób indyw idualny i wyznaczający specyfikę respołu przezeń prowad/o nego. Klasy różnią się nic tylko pod względem wielkości, wieku uczniów czy poziomu zdolności poznawczych. Czynnikiem różnicującym jest także struk-lura, której głównymi wyznacznikami są atrakcyjność i przywództwo.

Strukturą klasy szkolnej nazywa się w literaturze ..społecznic ulotne zróżnicowanie uczniowskich statusów interpersonalnych”"’, przy czym modna ją rozpatrywać pod kątem organizacyjnym (o takim ujęciu była mowa powyżej) oraz pod kątem społecznym, rozumiejąc poprzez klasę pewną zbiorowość przekształcającą się stopniowo w grupę społeczną Struktura klasy może mieć charakter rozproszony lub centralny.    <    ^ %

O pierwszym mówimy wówczas, gdy w strukturze nic da się wyodrębnić grup, wzajemnie antagonislycznic nastawionych do siebie, nic ma też osoby

0    statusie „gwiazdy” czy ..kozła ofiarnego", czyli powszechnie łubianych

1    w yróżnianych przez kolegów, lub przeciw mc nieakceptowanych, margua-lizowanych i obwinianych o w szelkie niepowodzenia i problemy zespołu.

W drugim przypadku klasa jest wyraźnie zróżnicowana, są uczniowie hu-dzo przez innych łubiani, tworzący pewną elitę i tacy. których koledzy nic lubią i postrzegają jako mało atrakcyjnych. Na ogół struktura centralna kształtuje się w klasie stopniowo, pojawiając się jako efekt procesów komunikacji i pewnego zasobu wspólnych doświadczeń społecznych posiadanych przez uczniów. Z taką sytuacją mamy zazwyczaj do czynienia wkrótce po rozpoczęciu nauki w nowej szkole czy to podstawowej, czy leź ponadgi mnu/jalncj, W szkołach rejonowych bowiem, a do takich zaliczamy gimnazja, klasy mają strukturę cen-łralną niemal z założenia, różnicującą się niezwykle szybko, są bowiem rekonstruowane z uczniów znających się, zamieszkujących na tym samym osiedlu i wcześniej uczęszczających razem do szkoły podstawowej. Struktura rozproszona klasy w sensie społecznym odpowiada na ogół jej cliarakterowiho terogenic/nem u w sensie organizacyjnym uczniowie nauczani są tak sama bez stopniowania czy różnicowania wymagań Z kolei struktura centralni charakteryzuje raczej klasy homogeniczne, gdzie próbuje się doprowadzić <b względnie wyrównanego poziomu wiedzy i umiejętności uczniów. Bywa też

K. Koiur/cwiki, Sztuka nauczania Sskoia. PWN. Wmn*i 1991. a. 131 iiusl

• tak. *e struktura orgiwraryftmm nu

spójny-

klasua o »tnak«urxc v o>|»ro«zoncj będrac miała pod charakter heterogeniczny. » odwrotnie, ma    klaaa o

hydrie wymagała ircregu żabieg6w prry i nuan u|ąi ytrk | ponom ro/woju potwawc»cgo uczniów. Rodzaf moiano. walną informacją dla nauczyciela, pozwala bowWwt i w wyniku poatawiu ti aj diagnozy właściwie dobierać m««ody pedagogicznych.    ‘ ^

Istnieje wiele możliwości poznawania uczniów w pmrraia Najprostazą techniką zbierania danych o uczniach, ich wzajłmoyili td jest obserwacja, następnie wywiad flub ankieta), rozumiany ii z uczniami na dowolny temat, odsłaniający jednak jstutwc zmy rządzące zbiorowością. Poczesne miejsce wśród ttprhnilr dia| itnakturę klasy zajmuje aocjometrin. rzadziej natomu projekcyjne, eksperymenty czy autoeksprcaj ■'**-

A. Janowski zwraca uwagą nm konieczność wczclniejaz<go przemyślenia kategorii obserwacyjnych czy dyspozycji ****** za rotmowy z uczniami. VI. Lohocki z kolei wska ruje ram konieczność opracowania pytań w rozmowie, by odpowiedzi rasa nic miały nic By Hao chai ter tnfonmacyjny. ale pełniły także funkcję samo w itid iy, dobrze by w efi uczeń potrafił uświadomić sobie swoje cechy pozytywne czy negatywne wskazać, gdzie tkwi źródło problemu¹*⁷. Dlatego tcź zdecydowani) zastosowanie znajdują we wszelkiego rodzaju rozmowach a pytania otwarte, wymagające dopełnienia, nic zaś rozmtizygaiięcta. ji miejsce w pytaniach zamkniętych. Pewna kategoria pytań zm Rogi °y«h pytaniami stymulującymi¹"*, pozwala, szczególnie mcdoświadc nauczycielowi, uniknąć błędów w rozmowie, prowadzących na ogół do tworzenia dystansu między nim as uczniem, co w znacznym stopniu utrudni tylca komunikację, co poznawanie wychowanków.

jcat izw. plebiscyt popularności jakie pozycje zajmują uczniowie w lei

N» szczególną uwagę w procesie poznawania uczniów zasługują tccf ™ socjomctryczne. co wynika z- acta un.wersalnego zastosowania. Jedną s m

__

14-132.

A. Jonowdti, op.cit. . a. I M. Łoboofci. MyWtH —WWW UMCS. Lublm I9S2,

Tania. «- łS.