Obraz0003

Lrozumieć Unię Europejską

J5?Q^we dane na temat czynników określających realną kooyyerge^cj",. Przeprowadzone przez Komisję badania oczekiwanych skutków gospodarczych finansowania Celu ł między rokiem 2000 a 2006 dają zachęcające: wyniki. Ocenia się, że całkowity PKB Portugalii w tym czasie będzie wyższy o 3.5% od tego, który ten kraj osiągnąłby bez wsparcia Wspólnoty (2,2%. w Grecji, 1,6% we wschodnich Niemczech i 1,1% w,Hiszpanii). Ponadto wsparcie dla regionów Celu Ima również pozytywne skutki w innych regionach, ponieważ jedna czwarta wydatków przynosi korzyści innym obszarom Unii, a jedna dziesiąta krajom trzecim.

Nowe wskaźniki stanu zaawansowania technologicznego; Są również dostępne i potwierdzają opóźnienie lcraiów położonych w południowej części Europy w dziedzinie innojyąćn technolomęftj^H^WSlfbŚHl wie$gjf“^noriućznęp. W Firi-Ianaff, tfzwecji i w Nterhdzećfi liczba wniosków patentowych na 1 min mieszkańców jest co najmniej dwukrotnie większa od średniej europejskiej, w porównaniu do mniej niż połowy tej średniej w Irlandii, Włoszech, Hiszpanii, Grecji i Portugalii. Różnice regionalne w tej dziedzinie są bardzo, istotne, i nasilają się jeszcze bardziej w dziedzinie. nowoczesnych technologii. Dane te odpowiadają danym o nakładach na badania i rozwój. Wśród państw, które przystąpiły: db UE w 2004 r„ Słowenia i Republiką. Czeska mąją najwyższy wskaźnik nakładów na badania ^rl rózwpj.

Terytoria i spójność. Komisja Europejska przeprowadziła liczne badania nad różnicami terytorialnymi w Unii Europejskiej. Jedno z nich przedstawia ostatnie wydarzenia w regionach wyspiarskich. Inne zajmuje się terenami górskimi. Dwa inne opracowania przedstawiają rolę kapitału ludzkiego w rozwoju regionalnym oraz zglobałizowanej i wyspecjalizowanej gospodarce.

Synteza i wnioski Drugiego Raportu dotyczą rozszerzenia UE jako wyzwania dla konkurencyjności i wewnętrznej spójności UE. Wśród najistotniejszych czynników, które wpłyną na przyszłą politykę spójności, wymienia się:⁴⁴ „bezprecedensowy wzrost nierówności gospodarczych w Unii: różnica w PKB na mieszkańca między 10% populacji żyjącej w regionach najlepiej prosperujących a 10% populacji żyjącej w regionach najgorzej prosperujących ulegnie więcej niż podwojeniu w porównaniu do U-15; geograficzna zmiana rozmieszczenia nierówności: w UE-25 116 min mieszkańców - reprezentujących 25% całkowitej populacji - będzie żyć w regionach, gdzie PKB na mieszkańca będzie niższy od 75% średniej Wspólnoty —(w--przeciwieństwle'dd"68 mlń^miekżkańćów,"czyli 18% całości, w U-15). Wśród nich czterech obywateli na dziesięciu będzie zamieszkiwać w regionach obecnych krajów członkowskich, a sześciu pozostałych w krajach kandydujących; sytuacja w zatrudnieniu mniej korzystna: 3 min miejsc pracy powinno być stworzone w nowych krajach członkowskich, aby. poziom zatrudnienia został zrównany z tym, jaki istnieje w Unii Europejskiej, biorąc pod uwagę tendencje schyłkowe wskaźnika zatrudnienia oraz wyższy wskaźnik długoterminowego bezrobocia wśród młodzie-~~TyrW-rozszerzonej Unii utrzymają się znaczne różnice w zatrudnieniu w zależności od wieku, płci i poziomu wykształcenia.

Ż drugiej strony inne elementy wskazują na gospodarczy potencjał rpz^zerzpnej Uriii Europejskiej: kraje kandydujące mają ogólny wskaźnik .wzrostu gospodarczego wyższy' niż obecne kraje członkowskie Unii Europejskiej i przyczynią się do podwieszenia ogólnego poziomu wykształcenia Unii, podczas gdy ludzie 6 niskim pOżiótMie wykształcenia będą nadal zamieszkiwać między innymi w regionach południowej Europy (Portugalia, Hiszpania, Włochy i Grecja).

W odniesieniu do priorytetów przyszłej polityki spójności Raport syntetyzuje dotychczasowy przebieg debaty:?⁵ priorytety przyszłej polityki spójności, interwencje w regionach słabiej rozwiniętych. Raport potwierdza bezprecedensowy wzrost nierówności w_ rozszerzonej Unii oraz konieczność długoterminowych wysiłków w celu ich zlikwidowania. Powszechna jednomyślność wyrażana jest co do konieczności kontynuowania środków dla regionóvy słabiej rozwiniętych, a szcze-. golnie nówych krajów członkowskich. Nikt podczas debaty nie podważał dalszego stosowania kryteriów wyboru opartych na parytecie geograficznym NUTSII i PKB na mieszkańca do definiowania słabiej rozwiniętych regionów. Zaletą tych kryte--• nów jest nieskomplikowanie i przejrzystość - mimo że inne kryteria również mogłyby być dodane.    ' . K ^:

Szczególne przypadki. Dość szeroko przedyskutowano problem pewnych szczególnych kategorii regionów i ich miejsc w przyszłej polityce regionalnej. Na pierwszym miejscu postawiono konieczność sporządzenia sprawiedliwych umów dla regionów obecnych krajów członkowskich, objętych programem Celu 1, które dziś korzystają Z pomocy, ale nie osiągnęły jeszcze konwergencji ekonomicznej, a w przyszłości mogą nie kwalifikować się do grupy państw objętych tym programem z racji obniżenia się średniej PKB na mieszkańca w rozszerzonej Unii („wynik statystyczny”).

Działania poza słabiej rozwiniętymi regionami. W okresie 2000-2006 około jednej trzeciej budżetu funduszy strukturalnych zostanie przyznane regionom spoza programu Celu 1. Jakkolwiek - jak sama definicja wskazuje - problemy spójności gospodarczej i społecznej poza regionami słabiej rozwiniętymi mają mniejszy wymiar, to jednak Unia musi sprostać wielu wyzwaniom. Ściślej mówiąc, chodzi przede wszystkim o kwestie konkurencyjności, trwałego rozwoju i restrukturyzacji gospodarczo-społecznej, które dotyczą wszystkich krajów członkowskich. Te wyzwania odzwierciedlają duże zróżnicowanie sytuacji i potencjalnych potrzeb w porównaniu z ważniejszymi, ale i jaśniej określonymi potrzebami regionów słabiej rozwiniętych, zwłaszcza w nowych krajach członkowskich. To szerokie zróżnicowanie wyzwań podkreśla również konieczność skoncentrowania interwencji na elementach jakościowych i systemowych, które pozwalają na wzmocnienie wartości Wspólnoty.

Tamże, s. 9-10.