Obraz0021

m

Zrozumieć Unię Europejską

Tablica 12.

Wpływ funduszy surukturainyćh na^wyniki makroekonomiczne dia regionów Celu 1 w iaiach 1994-1999 (w punktach procentowych)®

Wyszczególnienie _______	Grecja j	Hiszpania	Irlandia	Portugalia !	Niemcy Cel i	Włochy Cel 1
I Dodatkowy PKB	j 4,8	i 5,1	3,8	4,4 j	3.2	2,0 .
1 Dodatkowe miejsca pracy	i 2,9 _i... .	i ^2,4	3,2	3,7 i _ . ■ i	U	1,0

* W stosunku do scenariusza bazowego nieuwzgiędniającego funduszy strukturalnych w 1999 r.

Źródło: 10^th Annual Report of the Structural Funds 1998, Commission of the Eiiropean Communities. COM (1999) finał, 15.10.1999, s. 107. >

7. Ocena procesów konwergencji regionalnej przez Komisję Unii Europejskiej

Badania Komisji Europejskiej dotyczące procesów konwergencji potwierdzają, że istnieje widoczna „przepaść” między Hiszpanią, Grecją i Pórtugalią (gdzie PKB per capita, mierzony parytetem siły nabywczej, stanowi tylko 67-82% średniej: wartości UE) a pozostałymi krajami członkowskimi.¹ Optymistyczny jest fakt, że w ciągu ostatniej dekady w trzech wymienionych państwach odnotowano znaczącą konwergencję. Łącznie ich PKB na jednego mieszkańca wzrósł z poziomu 68% średniej unijnej w 1988 r. do 79% w 1999 r. Różnica między Hiszpanią i Grecją a średnią Unii zmniejszyła się o 9-10 punktów procentowych, a dla Portugalii wskaźnik ten wyniósł 17 punktów procentowych. Mimo jednak że luka w PKB per capita tych trzech najsłabiej rozwiniętych krajów w stosunku do pozostałych" państw Unii zredukowana została w latach 1998-1999 o jedną trzecią, to jej całkowite wyeliminowanie przy obecnej stopie konwergencji zajmie 20-30 lat_ Uzmysławia to długookresową naturę procesów „doganiania”.

Na szczególną uwagę zasługuje rozwój Irlandii, która 10 lat temu zaliczana była do najsłabiej prosperującej grupy państw, z PKB per capita stanowiącym tylko 70% średniej Unii, a teraz osiąga poziom 14% powyżej tej średniej. Obecny poziom zróżnicowania między regionami UE prezentuje tablica 13.

—Do grapy“10%"regionÓW'O"fiajwyżsźym PKB per capita należą głównie północne miasta - stolice oraz najlepiej prosperujące południowe obszary Niemiec i północne regiony Włoch. Jeżeli poszerzy się tę grupę o 25% następnych „najlepszych”, w jej składzie znajdą się" regiony brytyjskie, niektóre austriackie, belgijskie i holenderskie oraz Madryt i Rzym (region Lazio). Grupa 10% „najsłabszych” składa się z regionów greckich, francuskich DOMs oraz niektórych regionów Portugalii,

tablicą. ...........................

Najlepiej i najsłabiej prosperujące regiony Unii Europejskiej, lata 1988-1998

Regiony	UE	15	UE 27 1 j
	1988	1998
10% +	155,3	160,9	176,9
10% -	55,1	61,0	31,1
Relacja	2,8	2,6	5,7.
25% +	134,1	•137,1 .	152,0
25% -	66,6	68,3	44,3
Relacja	2,0	2,0	3,4

Legenda: 10% + i 25% +: regiony o najwyższym PKB per capita (PPS),⁸⁷ obliczając dla 10% i 25% odpowiednio w stosunku do całkowitej populacji Unii Europejskiej, 10% — i 25% - : "regiony o najniższym PKB per capita (PPS), obliczając odpowiednio dla 10% i 25% całkowitej populacji Unii.

Źródło: Eurostat, obliczenia DG Regio w: Second Report on Economic. and Social Cobesion (2001).

Hiszpanii i południowych Włoch. Jeżeli jej liczebność powiększymy do 25%, w skład zbioru wejdą ponadto regiony hiszpańskie i portugalskie, pozostała część południowych Włoch oraz wschodnie Niemcy i niektóre peryferyjne regiony Francji i Wielkiej Brytanii.

Kontrast między grupą 10% „najlepszych” i „najsłabszych” jest bardzo duży. Regiony znajdujące się na „szczycie” odnotowują średni PKB na mieszkańca od 45 do 60% powyżej średniej unijnej. Natomiast w regionach najbiedniejszych poziom tego wskaźnika kształtuje się prawie o 40% poniżej średniej. Jednak to właśnie w tej grupie w latach 1989-1998 odnotowano znaczącą konwergencję. Poziom PKB per capita wzrósł z 55% średniej unijnej do 60%, chociaż w grupie 25% najsłabszych regionów wskaźnik PKB zwiększył się tylko z 66% średniej do 68%. Zjawisko to udowadnia długookresową naturę konwergencji, jako że luka między najsłabszymi 10% regionów a średnią unijną zmniejszyła się tylko o 11% w ciągu 10 lat.

JPoza zróżnicowaniami regionalnymi wewnątrz UniiJEumaeiski^ jako całości istnieje wiele przypadków dużych zróżnicowań wewnątrz indywidualnych państw. Ewidentnym tego przykładem jest podzielona gospodarka Włoch i Niemiec, ale w większości krajów i eden lub kilka regonów ma, PJ?CR ⁿsy cci™ to. albo znacznie powyżej albo poniżej średniej krajowej.^{2 3} Wynika z tego, że państwa nie powinny być traktowane jako gospodarki homogeniczne, ale należy brać pod uwagę przede wszystkim ich regionalne cechy i trendy. ,

1

Dane do tego punktu -pochodzą z opracowania European Commisssion, Second Report on Economic and Social Cohesion, Bruxelles 2001.

2

   Warto zwrócić uwagę na to, że konwergencja poziomów PKB per capita mierzona parytetem siły nabywczej zależy nie tylko od różnych stóp wzrostu produkcji czy PKB, który rośnie szybciej w krajach kohezji niż w innych państwach członkowskich, ale też od relatywnego poziomu cen, który wpływa na dostosowania parytetu PPS.

3

   Stolice państw, na przykład Londyn czy Paryż (Ile de France), mają poziomy PKB znacznie powyżej średniej, natomiast w wielu regionach zacofanych i wiejskich, takich jak Ipeiros w Grecji, Kalabria wc Włoszech i Azory w Portugalii, PKB per capita ma poziom znacznie poniżej średniej.